Buk zwyczajny Fagus sylvatica
Wysokie, dorastające 25-30 m wysokości drzewo z rodziny bukowatych. Występuje w Europie i w Zachodniej Azji. Przez Polskę przebiega północno-wschodnia granica zasięgu tego gatunku. Buk jest ważnym gatunkiem budującym lasy w Europie Środkowej. Buki łatwo rozpoznać nawet zimą po popielatosiwej, gładkiej korze. Rosnące samotnie buki wykształcają szeroką, nisko osadzoną koronę, natomiast rosnące w lesie mają wysokie, gonne pnie i wszystkie gałęzie wzniesione. Buki zaczynają owocować w wieku 60-80 lat, a dożywają 400 lat. Jeden okazały buk potrafi dziennie wyprodukować ok. 7000 litrów tlenu, co wystarcza dla 50 ludzi. A hektar bukowego lasu rocznie odfiltrowuje z powietrz 50 ton pyłów. Drewno z buka jest szeroko wykorzystywane w przemyśle drzewnym. Napar z liści ma właściwości odkażające, natomiast owoce zwane bukwią są bogate w leczniczy olej. Trójgraniaste orzeszki bukowe są chętnie zjadane przez zwierzęta, a okresach głodu służyły za pokarm także i ludziom. Orzeszki buka mają gorzkawy i lekko cierpki smak. Z owoców buka pozyskiwano olej, a smażone stanowiły surogat kawy. Surowa bukiew spożywana w dużych ilościach jest szkodliwa ze względu na zawartość faginy, alkaloidu o właściwościach halucynogennych i toksycznych.
Nazwa buk pochodzi od anglosaskiego boc lub starogermańskiego Buche, stąd m.in. angielskie słowo book (książka). Ponoć w Skandynawii pierwsze manuskrypty spisywano na cienkich bukowych tabliczkach i dodatkowo oprawiano je w bukowe okładki. Natomiast według niektórych źródeł od łacińskiego Fagus wywodzi się nazwa instrumentu muzycznego -fagotu. Według legendy pewien kanonik chciał stworzyć taką fujarkę, która swym ciepłym i głębokim brzmieniem chwaliła Pana. Poszukując upragnionego dźwięku , do budowy instrumentu testował wiele gatunków drewna, ale tylko bukowe zadowoliło jego uszy. To legenda, gdyż do budowy fagotu wykorzystuje się długo sezonowane drewno klonowe.
