Archeologia w zasięgu ręki to właśnie zakończony, roczny projekt innowacji pedagogicznej, który był efektem współpracy archeologów, nauczycieli i uczniów. Projekt powstał z inicjatywy nauczycieli Zespołu Szkół w Jabłonnie: Anny Grzegorczyk, Iwony Salasy, Małgorzaty Zdrojkowskiej, Anety Wacławek, Danuty Wadowskiej, Grażyny Zdybel.
Celem projektu było wspieranie uczniów w zdobywaniu wiedzy historycznej i archeologicznej poprzez aktywne uczestnictwo w procesie edukacyjnym, przy udziale archeologów i wykładowców UMCS w Lublinie.
Inspiracją do jego powstania był wyjazd klas VI-VII na warsztaty archeologiczne do Czermna w dn. 22 września 2023 r. w ramach Lubelskiego Festiwalu Nauki - Projekt „Archeolog w terenie czyli nie tylko Indiana Jones. Z wizytą w wykopaliskach w Czermnie”. W tajniki archeologii wprowadzał uczniów dr Tomasz Dzieńkowski, pracownik Instytutu Archeologii UMCS specjalizujący się w okresie wczesnego średniowiecza oraz mgr Monika Maziarczuk (IA UMCS) i studenci Ernest Paluch i Dominik Mroczek.
W ramach współpracy już 29 listopada 2023 r. miało miejsce spotkanie w Zespole Szkół w Jabłonnie z wykładem o odkryciach na terenie Czermna-Czerwienia (Grodów Czerwieńskich) autorstwa dr. Tomasza Dzieńkowskiego z Instytutu Archeologii UMCS w Lublinie.
Kolejnym elementem były warsztaty polegające na wykonaniu ozdób typu lunula pod okiem archeologów z Muzeum Narodowego w Lublinie mgr Marty Cyran i Olgi Susik oraz mgr Moniki Maziarczuk (IA UMCS).
Kolejne spotkania miały miejsce w 2024 r. Grupa koła historycznego 6 maja wzięła udział w warsztatach archeologicznych na terenie Ogrodu Botanicznego zorganizowanych przez pracowników IA UMCS w Lublinie. Warsztaty poprowadzili dr Tomasz Dzieńkowski oraz dr Rafał Niedźwiadek.
Uczniowie zwiedzili wykopaliska i poznali metody badań nowożytnych stanowisk archeologicznych. Każdy mógł popróbować swoich sił w dziedzinie archeologii za pomocą pędzli, szpachelek, łopat, a także nowych technologii.
17 czerwca 2024 miało miejsce podsumowanie Projektu Innowacji z udziałem dr Tomasza Dzieńkowskiego i członków Koła Naukowego Studentów Archeologii w formie wykładu podsumowującego i warsztatów: Nowe technologie w archeologii - wykonywanie zdjęć, badania z detektorem, modele 3D w archeologii, realizowanych przez studentki z Koła Naukowego Studentów Archeologii.
W ramach Innowacji zrealizowano następujące zadania:
1. Spotkanie z wykładowcami Instytutu Archeologii UMCS w Lublinie. Organizacja: Anna Grzegorczyk, Iwona Salasa.
2. Warsztaty – biżuteria średniowieczna – prace manualne. Warsztaty z pracownikami Muzeum Narodowego w Lublinie. Organizacja: Anna Grzegorczyk, Iwona Salasa.
3. Prezentacje w ramach zajęć: Mój region – odkrycia archeologiczne na Lubelszczyźnie, lekcja geografii autorstwa Danuty Wadowskiej oraz Anny Grzegorczyk (koło historyczne).
4. Ćwiczenia z planem, mapą-plan w skali; cyfry rzymskie; wymiary artefaktów: lekcje matematyki – Aneta Wacławek, geografii – Danuta Wadowska, historii – Małgorzata Zdrojkowska, Anna Grzegorczyk.
5. O datowaniu węglem na lekcjach chemii autorstwa Iwony Salasa.
6. Zwiedzenie ekspozycji archeologicznej w Muzeum na Zamku Lubelskim wycieczka zorganizowana przez Małgorzatę Zdrojkowską.
7. Gry terenowe – przygotowanie, opracowanie gry „Archeologia” przez klasy VIb i VII b, VIa dla uczniów klas czwartych. Przygotowanie i organizacja: Małgorzata Zdrojkowska, Danuta Wadowska.
8. Udział w warsztatach archeologicznych – Lublin, Ogród Botaniczny, Reduta Kościuszki organizowanych przez Instytut Archeologii UMCS.
9. Puzzle archeologiczne – przygotowanie na podstawie eksponatów z Czermna i innych stanowisk na Lubelszczyźnie. Przygotowanie i organizacja: Anna Grzegorczyk.
10. Wystawa archeologiczna – Nasze skarby i znaleziska. Przygotowanie i organizacja: Małgorzata Zdrojkowska z Zespołem.
11. Zbieranie i opracowywanie materiałów do reportażu o prowadzonych działaniach na polu historii regionu (koło historyczne, historia – Anna Grzegorczyk, Iwona Salasa).
12. Grody, gródki – budowle, prace przestrzenne – plastyka. Prowadzenie: Grażyna Zdybel.
Wystawę podsumowującą projekt obejrzeli wszyscy uczniowie i dzieci z pięciu grup przedszkola oraz Rodzice i inne osoby spoza szkoły.
Innowacja zostanie rozbudowana o nowe pomysły i kontynuowana w kolejnym roku szkolnym przy współpracy dyrekcji, nauczycieli i uczniów Zespołu Szkoły w Jabłonnie oraz pracowników Instytutu Archeologii UMCS.
Opr. Anna Grzegorczyk i Tomasz Dzieńkowski
