W dniu 4 stycznia 2017 roku zmarł w Krakowie Profesor Andrzej Żaki – jeden z najwybitniejszych polskich archeologów, zajmujący się problematyką epoki brązu oraz wczesnego średniowiecza.
Profesor Andrzej Julian Żaki urodził się 6 września 1923 roku w miejscowości Świrz koło Lwowa. Studia ukończył na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie w 1949 roku obronił pracę doktorską „Początki rozwoju kultury łużyckiej w dorzeczu górnej Wisły” na Uniwersytecie M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Działalność naukowa Profesora w dużej mierze związana była z Małopolską. Z Jego inicjatywy powstała Pracownia Archeologiczna na Wawelu, jak również rozpoczęto badania przedlokacyjnego Krakowa. Od 1966 roku Profesor Żaki pełnił funkcję Przewodniczącego Komisji Archeologicznej Oddziału PAN w Krakowie. W 1958 roku zainicjował powstanie rocznika Acta Archaeologica Carpathica.
Wielkim dokonaniem Profesora były działania Karpackiej Ekspedycji Archeologicznej w ramach, której zrealizowano badania miasta i zamku (zespół palatialny) w Przemyślu, grodzisk w Wietrznie-Bóbrce, Podegrodziu, Naszacowicach, Trepczy, jak i zamków w Czchowie, Czorsztynie, Tarnowie.
W 1974 roku ukazało się wielkie dzieło Profesora „Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej” – znakomita synteza wczesnośredniowiecznego osadnictwa Małopolski, w wielu aspektach aktualna do dzisiaj.
Lata 70-te Profesor Żaki spędził poza Polską pracując w Szwajcarii i Wielkiej Brytanii, a także prowadząc badania wykopaliskowe w Peru, czy wyprawiając się na Wyspę Wielkanocną.
Efektem Jego działalności naukowej jest przeszło 500 artykułów i 5 książek. Brał udział w wielu konferencjach, sympozjach. Był organizatorem pod egidą Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie trzech sympozjów poświęconych archeologii i historii (Londyn 1979; Hamburg 1989, St. Maurice 1996). W 1980 roku rozpoczął edycję czasopisma „Universitatis” Kwartalnik Szwajcarskiego Oddziału Towarzystwa Przyjaciół Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie.
Po powrocie do kraju Profesor podjął aktywną działalność naukową. W 2002 roku został wybrany członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Umiejętności. W 80-lecie Jego urodzin ukazała się dedykowana Mu księga zatytułowana Polonia Minor Medii Aevi.
W uznaniu zasług Profesora jakich dokonał na polu archeologii dedykowaliśmy Profesorowi Andrzejowi Żakiemu Seminarium: Wczesnośredniowieczne grody , osady, cmentarzyska. Wybrane problemy badawcze.
