Kierownik Katedry: dr hab. Leszek Kopciuch, prof. UMCS

E-mail: leszek.kopciuch@mail.umcs.pl
Tel.: +48 81 537 28 29

Pozostali pracownicy Katedry:

• dr hab. Krzysztof Kosior, profesor UMCS
• dr hab. Andrzej Ostrowski
• dr hab. Grzegorz Polak
• dr hab. Tomasz Stefaniuk
• dr hab. Marek Szymański
• dr Jakub Dadlez
• dr Grzegorz Bednarczyk
• dr Dorota Tymura
• dr Damian Winczewski

Najnowsze monografie naukowe pracowników Katedry Historii Filozofii i Filozofii Porównawczej:

• Grzegorz Bednarczyk, Odrodzenie rynku kapitałowego w Polsce w latach 1991-1994, przedmowa Marek Dietl, posłowie Wiesław Rozłucki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2021.
• Leszek Kopciuch, Kreatywność a wartości, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2020.
• Grzegorz Polak, Wczesny buddyzm a chan. Medytacja i wyzwolenie, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2020.

Konferencje naukowe zorganizowane przez Katedrę Historii Filozofii i Filozofii Porównawczej:

• Nicolai Hartmann’s Philosophy Today (international symposium online),  15 grudnia 2020.
• Nicolai Hartmann International Conference, we współpracy z Instytutem Filozofii UŚ, Katowice

W Katedrze pracują obecnie pracownicy nieistniejących już Zakładów, które w trakcie rozwoju Wydziału Filozofii i Socjologii ulegały różnym przekształceniom i fuzjom, tj. pracownicy:

• Zakładu Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej
• Zakładu Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej
• Zakładu Historii Myśli Społecznej
• Zakładu Religioznawstwa i Filozofii Dawnej

Informacje o historii tych zakładów oraz ich działalności naukowej:

Zakład Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej

Historia

• W 1945 r. (wkrótce po utworzeniu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej) powstała Katedra Filozofii I (kierownik: prof. dr N. Łubnicki) i Katedra Filozofii II (kierownik: prof. dr hab. S. Harassek).
• W 1956 r. powstał Zakład Logiki i Historii Filozofii (kierownik: prof. dr N. Łubnicki).
• W 1973 r. na skutek podziału Zakładu Logiki i Historii Filozofii wyodrębnił się Zakład Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej (kierownik: prof. dr hab. Z. J. Czarnecki)
• W 1989 na skutek podziału Zakładu Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej wyodrębnił się Zakład Historii Filozofii Nowożytnej (kierownik: prof. dr hab. Z. J. Czarnecki)
• Od 2004 funkcje kierownika Zakładu Historii Filozofii Nowożytnej pełniła dr hab. H. Jakuszko, prof. nadzw. UMCS.
• Od 2016, w wyniku restrukturyzacji doszło do połączenia z Zakładem Filozofii Współczesnej i zmiany nazwy na: Zakład Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej.

Profil badawczy

• historia filozofii nowożytnej i współczesnej ze szczególnym uwzględnieniem filozofii niemieckiej (metafizyka, transcendentalizm, idealizm niemiecki) i filozofii brytyjskiej (nowożytny empiryzm, filozofia percepcji)
• filozofia historii (dynamika procesów historycznych)
• aksjologia (wartości a wolność)
• filozofia religii (racjonalność a religijność)
• filozofia społeczna i polityczna (liberalizm, komunitaryzm, postmodernizm, Kristeva, libertarianizm)
• wczesna filozofia arabska (Al-Kindi, Al-Farabi, Awicenna)
• filozofia rosyjska (Bierdiajew, Danilewski, Sołowiow)

Monografie naukowe powstałe w Zakładzie Historii  Filozofii Nowożytnej oraz w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej:

• Z. J. Czarnecki, Religia i społeczeństwo w poglądach Platona, Warszawa 1968.
• Z. J. Czarnecki, Filozoficzny rodowód marksistowskiej teorii religii, Warszawa 1971 (przekład węgierski: A merxista valláselmélet genezise, tł. D. Pfeifer, Budapest 1975).
• Z. J. Czarnecki, Przyszłość i historia. Studia nad historyzmem i ideą prospekcji dziejowej w historii filozofii, Lublin 1981.
• Z. J. Czarnecki, Wartości i historia. Studia nad refleksją filozoficzną o ludzkim świecie, Lublin 1992.
• Z. J. Czarnecki, B. Dziemidok (red.), Homo agens. Studia nad aktywnością i podmiotowością człowieka. Lublin 1981.
• Z. J. Czarnecki, S. Soldenhoff (red.), Człowiek i wartości moralne. Studia z dziejów polskiej niezależnej myśli moralnej, Lublin 1989.
• Z. J. Czarnecki (red.), Czas, wartości i historia. Studia nad aksjologią czasu historycznego, Lublin 1990.
• Z. J. Czarnecki, S. Symotiuk (red.), Historyczna dynamika wartości. Studia nad aksjologicznymi interpretacjami dziejów. Lublin 1990.
• Z. J. Czarnecki K. Bal, J. Gajda (red.), Wartości i wartościowania w historii filozofii, Wrocław 1992.
• Z. J. Czarnecki (red.), W kręgu pesymizmu historycznego. Studia nad nowożytnymi filozofiami historii, Lublin 1992.
• H. Jakuszko, Novalis. Kształtowanie się romantycznej filozofii historii, Lublin 1993.
• Z. J. Czarnecki (red.), Studia nad ideą wolności, Lublin 1995.
• Z. J. Czarnecki (red.), Studia nad ideą podmiotowości człowieka, Lublin 1999.
• H. Jakuszko, S. Jedynak, A. L. Zachariasz, J. Zdybel (red.), Rekonesanse filozoficzne. Człowiek, wartości, historia. Księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Zdzisławowi Jerzemu Czarneckiemu, Lublin 1999.
• H. Jakuszko, Idea wolności w niemieckiej myśli teologiczno-filozoficznej, Lublin 1999.
• Z. J. Czarnecki (red.), Dylematy racjonalności. Między rozumem teoretycznym a praktycznym, Lublin 2001.
• H. Jakuszko, Greckie i chrześcijańskie źródła filozofii niemieckiej, Lublin 2004.
• H. Jakuszko, J. Mizińska (red.), Duch filozofii. Lubelskie odczyty filozoficzne, Lublin 2005.
• H. Jakuszko (red.), Racjonalność teoretyczna i praktyczna, „Annales UMCS” 2005, Sect. I, Vol. XXX, wyszło drukiem w 2007.
• T. Stefaniuk, Danilewski. Panslawizm i wielość cywilizacji, Lublin 2006.
• L. Kopciuch, Człowiek i historia u Nicolaia Hartmanna, Lublin 2007.
• A. Ostrowski, Sołowjow. Teoretyczne podstawy filozofii wszechjedności, Lublin 2007.
• P. Sikora, Perspektywy filozofii Istnienia. Hegel-Heidegger, Toruń 2007.
• H. Jakuszko, L. Kopciuch (red.), W kręgu zagadnień filozofii XVII wieku, Lublin 2009.
• L. Kopciuch,  Wolność a wartości. Max Scheler – Nicolai Hartmann – Dietrich von Hildebrand – Hans Reiner, Lublin 2010.
• H. Jakuszko, L. Kopciuch (red.), Człowiek w kontekstach kulturowych i historycznych, Lublin 2012.
• L. Kopciuch (red.) Studia nad filozofią Nicolaia Hartmanna z bibliografią polskich przekładów i opracowań po roku 1945, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2013.
• T. Stefaniuk, Al-Kindi i początki filozofii w świecie islamu, Lublin 2014.
• H. Jakuszko (red.), Z badań nad filozofią XVII wieku, jej źródłami i kontynuacjami, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2013.
• L. Kopciuch (red.), Współczesne i historyczne konteksty wolności, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2013.
• L. Kopciuch, Szkice systematyczne z filozofii dziejów, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014.
• L. Kopciuch (red.), Filozofia a praktyka, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015.
• L. Kopciuch, Kryzysy, kreatywność i wartości, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015.
• P. Sikora, Pojęciowa treść percepcji w filozofii nowożytnej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016.

Konferencje naukowe zorganizowane przez Zakład Historii Filozofii Nowożytnej (później: Zakład Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej:

• Filozofia XVII wieku – jej źródła i kontynuacje, 17-18 czerwca 2009, (wraz z Lubelskim Towarzystwem Naukowym);
• Kulturowo-historyczna rzeczywistość człowieka – tradycja i współczesność,  5-6 maja 2011, (wraz z Lubelskim Towarzystwem Naukowym);
• Nicolai Hartmann (1882-1950) – źródła, krytyki i kontynuacje, 29-30 marca 2012, (wraz z Lubelskim Towarzystwem Naukowym);
• Człowiek w kulturze – historia i wyzwania współczesne, 17-18 maja 2012, (wraz z kwartalnikiem internetowym „Kultura i Wartości”);
• Konteksty wolności, 21-22 marca 2013, (wraz z Lubelskim Towarzystwem Naukowym);
• Filozofia XVII wieku – źródła i kontynuacje, 20-21 czerwca 2013, (wraz z Lubelskim Towarzystwem Naukowym);
• Od idei postępu do idei kryzysu, 27-28 stycznia 2014;
• Uzasadnianie w aksjologii i etyce, 27-28 marca 2014, (wraz z Lubelskim Towarzystwem Naukowym);
• Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej, 9-10 października 2014 (wraz z Lubelskim Towarzystwem Naukowym);
• Praktyczne aplikacje filozofii: antropologia filozoficzna, aksjologia, etyka, 26-27 marca 2015 (wraz z Lubelskim Towarzystwem Naukowym);
• W dniach 14-18 listopada 2016 na zaproszenie Zakładu Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej przebywał w Lublinie w ramach programu Erasmus+  prof. dr hab. Oliver Hallich z Universitat Duisburg, Essen. Prof. Hallich wygłosił pięć wykładów dla studentów: Robert Spaemann on Human Dignity and Personhood; Dieter Birnbacher`s Utilitarianism; Norbert Hoerster on Ethics and Interests; Problems of Applied Ethics in Contemporary German Practical Philosophy; Peter Stemmer`s Contractual Moral Theory. Ponadto wygłosił odczyt na posiedzeniu lubelskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, zatytułowany: A Forgiveness as a Philosophical Problem.
• Kryzys wartości?, 9-10 listopada 2017;
• Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej, 6-7 grudnia 2018.

Od roku 2012 wydawane jest czasopismo  czasopismo internetowe– „Kultura i Wartości”; najpierw jako kwartalnik, obecnie jako półrocznik; jego założycielem i redaktorem naczelnym jest dr hab. Leszek Kopciuch, prof. UMCS.

Zakład Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej

Historia

Zakład Historii Filozofii Dawnej i Historii Logiki  powstał w 1986 r. po wieloletnich staraniach prof. dr hab. Tadeusza Kwiatkowskiego, który sprawował funkcję kierownika.  W pierwszych latach funkcjonowania Zakładu pod kierunkiem profesora badania naukowe prowadziły mgr Marianna Flis-Jaszczuk (logika szkoły lwowsko-warszawskiej w szczególności K. Ajdukiewicza) oraz mgr Jolanta Świderek (historia filozofii starożytnej, historia logiki – logika Galena). Wkrótce grono pracowników powiększyło się o badaczy: chrześcijańskiej myśli filozoficznej w starożytności i średniowieczu specjalizujących się w zwłaszcza w edytorstwie: mgr Małgorzatę Kowalewską (1990), mgr Tadeusza Grzesika (1992); historii filozofii i logiki średniowiecznej: ks. dr Stanisława Zabielskiego (1993) i mgr Monikę Malmon (2000); historii filozofii, logiki prawniczej i metafilozofii – dr Waldemara Pyckę (1999);  logiki i filozofii matematyki – mgr Barbara Pelczar (2002) oraz historii filozofii starożytnej – mgr Dorota Tymura (2005). W roku 2008  Zakład zmienił nazwę na Zakład Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej. Od 2004 roku funkcję kierownika Zakładu pełniła dr hab. Jolanta Świderek.

Zakład Historii Myśli Społecznej

Historia

Zakład powstał w 1979 roku, pod kierunkiem prof. S. Jedynaka. W zakładzie pracowali dzisiejsi profesorowie: A. Drabarek (Warszawa), L. Gawor (Rzeszów) oraz prof. K. Kosior (Lublin) i L. Zdybel (Lublin). Plonem prac Zakładu są liczne książki, w tym słowniki (2 słowniki etyczne, Mała encyklopedia filozofii). Od roku 2009 funkcję kierownika Zakładu pełniła dr hab. Jolanta Zdybel.

Profil badawczy

Pracownicy Zakładu Historii Myśli Społecznej  zajmowali się historią filozofii i myśli społecznej, filozofią społeczną, filozofią wychowania, filozofią polityki, prakseologią, etyką społeczną, historią etyki polskiej.

Konferencje zorganizowane przez Zakład Historii Myśli Społecznej

• Ogólnopolska interdyscyplinarna konferencja naukowa Idea kreatywności Lublin 11 czerwca 2013 roku