Wydział Filozofii i Socjologii (Zakład Antropologii Kultury i Filozofii Społecznej) UMCS oraz Fundacja Otwarte Seminaria Filozoficzno-Psychiatryczne mają zaszczyt zaprosić na Ogólnopolskie Wydarzenie Naukowe: Pierwsze Otwarte Seminarium Filozoficzno-Psychoanalityczne, która odbędzie się 24 maja na WFiS UMCS w Lublinie.

I Otwarte Seminarium Filozoficzno-Psychoanalityczne

Konferencja ma na celu integrację środowiska młodych badaczy psychoanalizy i dziedzin pokrewnych. Zapraszamy do udziału pracowników naukowych, studentów, doktorantów oraz teoretyków i praktyków: psychoterapeutów, psychologów, psychiatrów oraz psychoanalityków i analizantów.

Czas i miejsce wydarzenia

24 maja, godz. 9:30-19:30 - sala posiedzeń obrad Rady Wydziału Filozofii i Socjologii UMCS (pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4)

Program wydarzenia:

9:15-9:45 – Otwarcie konferencji
9:45-10:30 – wykład: dr hab. Tomasz Kitliński (Instytut Filozofii UMCS) – Kosmopolitka Julia Kristeva i jej psychoanaliza: feninistyczna, queerowa, wywrotowa
10:30-11:00 – przerwa
11:00-11:30 – mgr Antoni Grzybowski (Instytut Psychologii UJ) – Kozetka i sugestia. Psychoanaliza jako dekonstrukcja relacji hipnotycznej
11:30-12:00 – mgr Anna Czarska-Kopeć, mgr Szymon Juros (Ośrodek Psychoterapii Psychoanalitycznej) – Leżąc na kozetce - czyli o co chodzi w psychoterapii psychoanalitycznej
12:00-12:30 – mgr Krzysztof Czekaj – Analitycy czy fenomenologowie? Zwrot fenomenologiczny teorii i praktyki psychologii analitycznej
12:30-13:45 – przerwa obiadowa
13:45-14:30 - wykład: dr Mira Marcinów (Instytut Filozofii i Socjologii PAN) – Konceptualny rodowód psychoanalizy w Polsce.
14:30 – 15:00 - mgr Aneta Kozioł (Instytut Psychologii KUL) Fałszywe Ja – o tych, którzy nie wiedzą kim są
15:00-15:30 – Joanna Grasewicz (Uniwersytet Humanistyczno-Społeczny SWPS w Warszawie) – Psychoanaliza i antropologia - Wizja człowieka w podejściu antropologii chrześcijańskiej oraz psychoanalizie
15:30-16:00 – przerwa
16:00-16:30 – dr Michał Wróblewski (Uniwersytet Gdański) – Psychoanaliza w światopoglądzie Jerzego Prokopiuka
16:30-17:00 – dr Jan Kutnik (Instytut Psychologii KUL) – Bruno Bettelheim – psychoanalityk w obozie koncentracyjnym
17:00-17:30 – mgr Agnieszka Bień – Takt i miara to nasza rada… Stosunek do koncepcji psychoanalizy na łamach wybranych tytułów prasy kobiecej okresu dwudziestolecia międzywojennego w Polsce
17:30-18:00 – przerwa
18:00-18:30 – dr Justyna Rynkiewicz (Instytut Filozofii UMCS) – Psychologia i filozofia ucieczki od wolności
18:30-19:00 – mgr Grzegorz Michalik (Instytut Filozofii UMCS) – Bogowie, którzy zawodzą – szaleństwo kartezjańskie i psychoanaliza

Wstęp otwarty

Opis

W ramach naszej konferencji chcemy przejrzeć się niesłabnącej lecz zagmatwanej relacji w jakiej pozostaje psychoanaliza i filozofia. Zygmunt Freud nie był na pewno filozofem w sensie w jakim zwykliśmy rozumieć tę szacowną działalność. Był jednakże jednym z nielicznych lekarzy, którzy w takim stopniu wpłynęli na dwudziestowieczną humanistykę prowokując szereg polemik, interpretacji, rewizji.

Dialog ten nasilił się szczególnie, kiedy freudyzm zderzono z innymi paradygmatami, wyrosłymi poza psychologią i psychiatrią – marksizmem i strukturalizmem, czego owocem były koncepcje Marcusego, Fromma czy Lacana. Tym, co leży u źródeł tego dialogu jest psychoanalityczna koncepcja podmiotu, w swych założeniach odległa od rozumienia podmiotu przez filozofię nowożytną. Z jednej strony – podmiot nieświadomy, nieraz zdeterminowany przez nieświadome pragnienia, z drugiej – podmiot kartezjański, będący o tyle podmiotem, o ile jest świadomy. Odrębną kwestią sporną pozostaje sama możliwość uprawiania filozoficznej refleksji nad psychoanalizą, która szłaby dalej niż tylko refleksję nad nieświadomym podmiotem. Pojawiają się bowiem choćby ograniczenia natury leksykalnej: jak to ujął Andrzej Leder, „jak się ma pierś do bytu?”. Czy możliwy jest dialog pomiędzy dziedziną wiedzy o tym, co partykularne i indywidualne, innymi słowy, nauką o pragnieniach, a filozofią, która dotyka tego, co najbardziej uniwersalne, poddane trwałym prawidłowościom? Wspomniany już Andrzej Leder stwierdza, że należy filozoficzną refleksją nad psychoanalizą uprawiać wychodząc poza utarte schematy filozofii „przed Heideggerem”.

Jednym z przykładów takiego podejścia, a zarazem jednym z głównych obszarów zainteresowań naszego wydarzenia jest psychoanaliza lacanowska. Lacan nie tylko – inaczej niż Freud – był świadomy filozoficznego znaczenia psychoanalizy i żywo interesował się filozofią, lecz na filozofię jak najbardziej bezpośrednio wpłynął, choćby powodując ostre krytyki swojej twórczości, by wymienić wymierzone w psychoanalizę dzieła Foucaulta czy Deleuze’a i Guattariego.

Nasza konferencja ma na celu przybliżenie przebiegu fascynującego dialogu między psychoanalizą a filozofią niezależnie, czy naznaczony był afirmacją czy krytyką. Nie zapominajmy również o tym, że psychoanaliza jest określoną praktyką pracy z podmiotem. Tak jak psychoanaliza wpłynęła na filozofię, tak odnaleźć możemy ślady filozoficznych inspiracji w samej praktyce psychoanalizy.