Zespół badawczy: Anna Matuszewska, Magdalena Jaszek, Dawid Stefaniuk
Choroby nowotworowe, takie jak np. rak jelita grubego czy rak szyjki macicy stanowią jedne z najczęściej występujących nowotworów na świecie i ogromny problem terapeutyczny w krajach rozwiniętych. Chirurgia i chemioterapia to rutynowe metody leczenia pacjentów z chorobą nowotworową. Jednak korzyści z chemioterapii wciąż są przedmiotem dyskusji, ponieważ duża część pacjentów umiera z powodu nawrotu choroby. Najnowsze strategie medyczne obejmują wieloaspektowe spojrzenie na profilaktykę oraz leczenie tego typu chorób, które poza terapią farmakologiczną, obejmuje stosowanie suplementacji substancjami pochodzenia naturalnego. Doświadczenia z krajów Azji i Europy Wschodniej pokazują, że grzyby mogą odgrywać ważną rolę w profilaktyce i leczeniu raka. Przykładem może być Inonotus obliquus, którego owocniki były stosowane w medycynie ludowej Europy Wschodniej do leczenia chorób nowotworowych już od XVI lub XVII wieku. Grzyby jadalne mogą być stosowane w terapii przeciwnowotworowej, a nawet jako substancje zwalczające jej skutki uboczne. Ekstrakty i substancje wyizolowane z grzybów wykazują liczne mechanizmy działania przeciwnowotworowego, na przykład mogą hamować angiogenezę, są induktorami reaktywnych form tlenu, środkami antymitotycznymi, czy też inhibitorami topoizomerazy, ostatecznie stymulując komórki nowotworowe do apoptozy.
Badania prowadzone w naszym zespole wykazały, że metabolity wtórne wyizolowane z grzyba białej zgnilizny drewna Cerrena unicolor mogą indukować apoptozę w ludzkich komórkach raka jelita grubego HT-29 i zapobiegać przerzutom. Natomiast zewnątrzkomórkowa lakaza ma znaczący potencjał wobec komórek raka szyjki macicy w warunkach in vitro. Znacznie zmniejsza żywotność komórek pierwotnego raka szyjki macicy SiHa i przerzutowego CaSki w porównaniu z normalnymi fibroblastami ludzkiej skóry. Wykazuje również działanie antyproliferacyjne na te linie komórkowe.
Ekstrakty i substancje izolowane z grzybów mogą w przyszłości stanowić element tzw. terapii hybrydowej, polegającej na jednoczesnym stosowaniu substancji pochodzenia naturalnego oraz konwencjonalnych metod leczenia.
