Grzyby

Zbiory mykologiczne zostały zapoczątkowane w latach 70-tych XX wieku przez prof. dra hab. Bogusława Sałatę (1940–1999), który ukończył studia w 1963 roku, przygotowując pracę magisterską w zakresie geobotaniki pod kierunkiem prof. Józefa Motyki. W tym samym roku rozpoczął pracę w Zakładzie Botaniki Ogólnej kierowanym przez prof. Jana Rydzaka, natomiast w latach 1975-1999 pełnił funkcję kierownika tej jednostki. Profesor Bogusław Sałata był uznanym autorytetem, znawcą zagadnień zarówno z zakresu mykologii, jak i botaniki. Nadał oryginalny kierunek badań kierowanej przez siebie jednostce, odegrał również ogromną rolę w rozwoju polskiej mykologii.

Pierwsze lata pracy Profesora Sałaty dotyczyły badań florystycznych i fitosocjologicznych, co przyczyniło się do pogłębienia znajomości roślin naczyniowych. Jednakże w krótkim czasie, zainspirowany przez prof. J. Motykę, rozpoczął badania mykologiczne. Początkowo dotyczyły one grzybów wielkoowocnikowych oraz ich udziału w zbiorowiskach leśnych Roztoczańskiego PN. Badaniami tymi zapoczątkował intensywny rozwój mykologii w ośrodku lubelskim oraz zainicjował powstanie kolekcji mykologicznej.

Doskonałe wykształcenie botaniczne oraz znajomość roślin pozwoliły na podjęcie badań dotyczących grzybów mikroskopijnych, pasożytów roślin, co stało się głównym nurtem badawczym. Profesor Sałata przygotował opracowania monograficzne czterech jednostek taksonomicznych (rzędów Taphrinales 1974, Protomycetales 1979 i Erysiphales 1985 oraz rodzaju Ascochyta 2002; wydanie pośmiertne). Był także współautorem (wspólnie z Profesorem Janem Kochmanem; SGGW, Warszawa) wydawnictwa zielnikowego “Mycotheca Polonica” (fasc. XXVI-XXX). Zainicjował cykl badań nad pionowym rozmieszczeniem grzybów pasożytniczych w Tatrach polskich i słowackich, a także brał udział w polsko-ukraińskich badaniach na Roztoczu. Każdy typ prowadzonych badań owocował zbiorem wielu egzemplarzy grzybów systematycznie powiększających zasoby zielnika mykologicznego.

Z prof. B. Sałatą współpracowali dr J. Romaszewska-Sałata (grzyby pasożytnicze), dr Maria Chmiel (grzyby workowe, miseczniaki), dr Zofia Flisińska (grzyby wielkoowocnikowe), dr Agata Wołczańska (pasożyty roślin), dr Wiesław Mułenko (grzyby pasożytnicze: patrz poniżej).

Prof. dr hab. Wiesław Mułenko (ur. 1954) studiował biologię (1973-1977) na Wyższej Szkole Pedagogicznej (obecnie Uniwersytet Pedagogiczny) w Krakowie. Jego praca magisterska dotyczyła porostów epifitycznych Ojcowskiego PN. W 1977 roku został zatrudniony w Zakładzie Botaniki Ogólnej, kierowanym przez Profesora B. Sałatę i rozpoczął studia nad grzybami pasożytniczymi, zwłaszcza nad ich udziałem w naturalnych zbiorowiskach roślinnych. W czasie pracy odbył kilka zagranicznych staży naukowych, w uniwersytecie w Erewaniu (Armenia), w Uniwersytecie w Aberdeen (Szkocja) oraz w kilku instytucjach w Korei Południowej (NIAST, NPQS, University of Korea). Od roku 1999 współpracuje ściśle z Instytutem Botaniki Słowackiej Akademii Nauk prowadząc wspólne badania w Tatrach polskich i słowackich. Badania naukowe prowadzone przez prof. Mułenkę pozwoliły na zgromadzenie unikalnych kolekcji, będących efektem realizacji kilku projektów badawczych, prowadzonych na stałych powierzchniach. Jest to m.in. komplet materiałów zebranych w ramach interdyscyplinarnego programu „CRYPTO” w Białowieskim PN, komplet zbiorów z Międzynarodowej Powierzchni Badawczej BSG UW (także w BPN), komplet zbiorów ze stałych powierzchni badawczych na powałach lasów reglowych w Tatrach słowackich (skutki kalamity w 2004 roku), czy też kolekcja roślin porażonych grzybami zebranych w lasach kaledońskich północnej Szkocji oraz zainfekowanych roślin użytkowych zebranych w Korei Południowej.

Z prof. W. Mułenko współpracuje obecnie dwójka mykologów: dr Monika Kozłowska oraz dr Urszula Świderska-Burek, natomiast w latach 1989-2021 współpracowała dr hab. Agata Wołczańska.

FLAGOWE OKAZY