W Słowniku prezentujemy materiał polski. Nie dlatego, że Słownik jest dziełem polonistów, ale głównie dlatego, że przyjęta metoda – intensywna, a nie ekstensywna – nadaje się tylko do materiału względnie jednorodnego. Recenzent zeszytu próbnego Słownika ludowych stereotypów językowych, Anton Honig (1981), podkreślał jednak, że możliwe – i celowe – byłoby opracowanie podobną metodą innych tradycji narodowych, co pozwoliłoby na metodyczne analizy porównawcze i kontrastywne, mające zresztą okazałe tradycje naukowe.
Ograniczenie się do materiału polskiego wynika też z przyjętej przez nas zasady historyzmu. Słownik chce respektować historyczne uwarunkowania i specyfikę tradycji narodowej.
Równocześnie zdajemy sobie sprawę z niemożliwości i niebezpieczeństwa izolowania tego, co polskie, od wspólnego dziedzictwa słowiańskiego, indoeuropejskiego, chrześcijańskiego, dlatego niektóre (dłuższe) artykuły poprzedzamy wstępami, w których tło porównawcze dla materiału polskiego jest (skrótowo) przywoływane.
Potwierdza się opinia, że kultura ludowa jest uniwersalna w stopniu znacznie wyższym niż nasza kultura narodowa.
Najbliższe nam tło kulturowe słowiańskie zakreślamy, korzystając z prac polskich – zwłaszcza Kazimierza Moszyńskiego, autora monumentalnej Kultury ludowej Słowian – oraz gruntownych publikacji etnolingwistycznej 8zkoły moskiewskiej, z prac W.W. Iwanowa, W. Toporowa, studiów Nikity I1jicza oraz Swietłany Michajłowny Tołstojów i grupy ich współpracowników, słowników Slavjanskie drevnosti pod red. N.I. Tołstoja, Slavjanskaja mifologija (1995) i innych.
Jerzy Bartmiński
