„Świat zwierząt w polszczyźnie ludowej i potocznej” to tytuł grantu, w ramach którego powstaje kolejny (trzeci) tom naszego słownika pt. „Zwierzęta”.
Niestety, nie ma już z nami prof. Jerzego Bartmińskiego – kierownika grantu, autora koncepcji słownika i jego redaktora...
Profesor Jerzy Bartmiński (1939–2022) w 2021 roku otrzymał grant w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki na opracowanie i opublikowanie trzeciego tomu Słownika stereotypów i symboli ludowych pn. Zwierzęta. Od ponad roku Profesora nie ma już z nami, ale prace grantowe są kontynuowane pod kierownictwem prof. Stanisławy Niebrzegowskiej-Bartmińskiej.
Nadal trudno nam sobie wyobrazić słownik bez Profesora, który był niezwykle wymagającym, ale i życzliwym redaktorem. Spędzał z nami długie godziny na dyskusjach o poszczególnych hasłach słownikowych i służył nam swoją ogromną wiedzą o języku i kulturze ludowej. Mamy nadzieję, że to, czego nas nauczył przez lata wspólnej pracy, pozwoli na wydawanie kolejnych tomów słownika, które zyskają przychylność Czytelników.
Tom Zwierzęta, nad którym pracujemy, obejmie najważniejsze kulturowo hasła dotyczące zwierząt domowych i dzikich, a także ptaków, płazów, ryb i owadów, czyli wszystko to, co w ludowym języku określa się jako „stworzenia”. Obecnie jesteśmy na etapie ekscerpcji („fiszkowaniu”) niezwykle bogatego materiału źródłowego dotyczącego zwierząt. Wykorzystujemy zarówno regionalne zbiory dialektologiczne, folklorystyczne i etnograficzne zgromadzone w Pracowni Etnolingwistycznej im. Jerzego Bartmińskiego (tu mieści się kartoteka naszego słownika), jak i materiały obejmujące cały etniczny teren Polski – wielogatunkowe teksty folkloru (pieśni, przysłowia, zagadki, bajki itp.) oraz etnograficzne zapisy wierzeń i praktyk obrzędowych. Uwzględniamy też wszystkie słowniki językowe (polszczyzny ogólnej i regionalnej), atlasy dialektologiczne i monografie na temat słownictwa zwierzęcego.
W skład stałego zespołu słownikowego opracowującego Zwierzęta wchodzą osoby, które pracowały przy poprzednich tomach słownika – prof. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, dr hab. Joanna Szadura, prof. UMCS, dr Agata Bielak, dr Anna Kaczan, dr Olga Kielak, mgr Anna Michalec oraz dr Katarzyna Prorok. Dodatkowego wsparcia przy ekscerpcji materiałów źródłowych udzielają nam studentki ze Studenckiego Koła Naukowego Etnolingwistów UMCS – lic. Małgorzata Adamczyk i lic. Julia Pietras.
