Badania lotnicze i LiDAR realizował zespół pod kierunkiem mgr. Michała Jakubczaka (IAE PAN) z udziałem lic. Jakuba Woreta (IAE PAN) oraz mgr. Michała Lelocha (IA UW)
Celem badań było rozpoznanie obszaru stanowiska
i jego najbliższego sąsiedztwa w poszukiwaniu obiektów archeologicznych.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Zdjęcia lotnicze wykonane za pomocą drona (oprac. M. Jakubczak)
W 2022 r. zostały wykonane badania nieinwazyjne w postaci fotografii lotniczej z użyciem bezzałogowego statku powietrznego (UAV, dron) wyposażonego w kamerę RGB, kamerę multispektralną oraz kamerę termowizyjną. Metoda pozwala na nieinwazyjne poszukiwanie obiektów archeologicznych na podstawie zmian koloru/temperatury wyróżników roślinnych lub glebowych na obszarze stanowiska i jego okolic. Dzięki innowacyjnemu wykorzystaniu większej liczby sensorów niż w klasycznej fotografii lotniczej znacząco zwiększa się szanse na uzyskanie satysfakcjonujących efektów. Na podstawie pozyskanych danych stworzono ortofotomapy oraz numeryczny model pokrycia terenu. Użycie GPS i RTK pozwoliło na precyzyjną georeferencję uzyskanych ortofotomap i modeli. Wykonano również analizy generujące Numeryczny Model Terenu stanowiska 2, w ramach których została wykonana reklasyfikacja chmury punktów oraz seria wizualizacji pozwalająca prześledzić nawet drobne zmiany w morfologii terenu. Dane te pozwoliły na przygotowanie analizy intensywności odbicia plamki lasera oraz analiz przestrzennych takich jak np. analiza widoczności.
W wyniku badań Czermna i okolicy odkryto 143 kopce, w większości nieznane do tej pory i zlokalizowane w obrębie Lasu Tyszowieckiego. W pobliżu grodziska i podgrodzia zidentyfikowano kilkanaście obiektów – w postaci nasypów, wałów, czy grobli oraz fosy/rowy.
 |
 |
 |
Modele 3D - widok grodziska i podgrodzia (oprac. M. Jakubczak)
Literatura
Brassel, K. (1974). A Model for Automatic Hill-Shading, The American Cartographer, 1:1, 15-27
Devereux, B.J., Amable, G.S., Crow, P. (2008). Visualisation of LiDAR terrain models for archaeological feature detection. Antiquity, 82, pp 470-479
Hesse, R. (2010). LiDAR-derived local relief models: a new tool for archaeological prospection. Archaeological Prospect 17:67–72
Holden, N., Horne, P., Bewley, R.H. (2002). High-resolution digital airborne mapping and archaeology; [w:] R.H. Bewley i W. Rączkowski (red.), Aerial archaeology: developing future practice. Proceedings of the NATO Advanced Research Workshop on Aerial Archaeology – Developing Future Practice 15-17 November 2000, Leszno, Poland; Amsterdam: IOS Press; NATO Science Series, Life and Behavioural Sciences, vol. 337; p. 173-180.
Kokalj, Ž., Zakšek, K., Oštir, K. (2011). Application of sky-view factor for the visualization of historic landscape features in lidar-derived relief models. Antiquity, 85, s. 263–273.
Kokalj, Ž., Hesse, R. (2017). Airborne laser scanning raster data visualization. A Guide to Good Practice Institute of Anthropological and Spatial Studies Ljubljana. S. 25
Leloch M., M. Jakubczak, M. Przybyła, K. Pyżewicz, M. Szeliga, M. Wojenka, G. Czajka, M. Kot 2021. A multiproxy approach to studying a large prehistoric enclosure in Ojców, Kraków Upland, Poland. Archaeological Prospection, 1–21.
Szypuła, B. (2010). Cyfrowe modele terenu jako główne źródło danych w geomorfometrii, [w:] Numeryczne modele terenu w kartografii, (red. W. Żyszkowska, W. Spallek), Wrocław, s. 110–121.
Wężyk, P. (red.) (2014). Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami. Podręcznik dla uczestników szkoleń z wykorzystania produktów LiDAR; Warszawa: Głowny Urząd Geodezji i Kartografii.
