Instytut Nauk o Kulturze UMCS

Miejska Biblioteka Publiczna w Lublinie, Instytut Nauk o Kulturze UMCS oraz Lubelskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych zapraszają na XVI edycję otwartych wykładów z historii sztuki 2024/2025 pt. "Sztuka i natura. Od mitu arkadyjskiego do ekologii głębokiej".

Tegoroczny projekt trwa od 2 października 2024 roku do 21 maja 2025 roku. Wykłady stanowią kompendium wiedzy niezbędnej każdemu, kto interesuje się sztuką i kulturą europejską i światową.

Wykłady odbywają się w Filii nr 2 MBP, ul. Peowiaków 12, w wyznaczone środy o godz. 17.30.

Przywołując niezmiennie uniwersalne pytanie o relacje pomiędzy sztuką a naturą pragniemy zachęcić do wspólnego namysłu nad aktualizacją horyzontu zagadnień tradycyjnie związanych z naśladowczym charakterem sztuki, dla której natura stanowi wzór i przedmiot admiracji. Znajdą się tutaj między innymi rozważania prowadzone wokół idei powrotu do natury oraz jej wyidealizowanego, a wręcz zmitologizowanego obrazu zawartego w toposie Arkadii. Warto poddać refleksji ścieżki poszukiwań prostoty, szczerości i naturalności języka sztuki, literatury i muzyki czy romantyczne w swym rodowodzie uwznioślenie i nadanie rangi symbolu siłom natury. Z kolei perspektywa współczesności przynosi zarówno ekokrytyczne odczytanie dziedzictwa literackiego i artystycznego przeszłości, jak też posthumanistyczną decentralizację uprzywilejowanej pozycji człowieka w porządku natury, wyrażaną pojęciem „ekologii głębokiej” czy młodszym terminem „mrocznej ekologii" Timothy Mortona.
Na jakie potrzeby umysłu odpowiada sztuka zapatrzona w naturę? Czy w pełnych zawirowań i chao- tycznych czasach współczesnych sztuka może być remedium na falę eko- i technolęków? Dlaczego dochodzi do atakowania dzieł sztuki przez działaczy ekologicznych? W jaki sposób potencjał bioniki może przyczynić się do ucieleśnienia artystycznego marzenia o świecie lepiej zaprojektowanym i piękniejszym? Wierzymy, że przynajmniej na niektóre z tych i innych palących pytań historii i współczesności odpowiedzi odnaleźć będzie można podczas tegorocznej edycji wykładów.

prof. Piotr Majewski

Harmongram wykładów:

• 2 października 2024 - Ryszard Kasperowicz Mimesis - Arystoteles i jego następcy.
• 16 października 2024 - Jacek Jaźwierski Krajobraz i moralność. Arkadia–kolonializm–zagłada natury.
• 30 października 2024 - Aleksandra Skrabek Festiwal Sztuki nad Rzeką jako przykład ekologicznych działań artystycznych w przestrzeni miasta.
• 13 listopada 2024 - Arkadiusz Bagłajewski Romantyczne „czytanie natury” w wybranych utworach Mickiewicza (od ballad po liryki lozańskie).
• 27 listopada 2024 - Marcin Maron Romantyczna „groza natury” w filmie Wojciecha Hasa Osobisty pamiętnik grzesznika przez niego samego spisany.
• 11 grudnia 2024 - Elżbieta Błotnicka-Mazur  Sympozjum Artystów i Naukowców w Puławach 1966 - pochwała przemysłu versus działania protoekologiczne.
• 8 stycznia 2025 - Jarosław Cymerman Et in Arcadia ego. Natura, sielanka i katastrofa w twórczości Józefa Czechowicza.
• 22 stycznia 2025 - Piotr Majewski Ściągawka z natury. O bionice w projektowaniu i w architekturze.
• 12 lutego 2025 - Katarzyna Weinper Back to Nature. Rozmowy sztuki z naturą.
• 26 lutego 2025 - Agata Kusto W kadzidlańskim boru... Kilka dygresji o kurpiowskim śpiewaniu „z natury ".
• 12 marca 2025 - Marta Ryczkowska Przyszłość jako rozszerzone teraz. O współistnieniu i mrocznej ekologii.
• 26 marca 2025 - Aneta Kramiszewska Elementy przyrody (kamień, drzewo, źródło) we wnętrzach sakralnych - funkcja, ekspozycja, treści symboliczne.
• 9 kwietnia 2025 - Marcin Pastwa Parasite czy Cesarz mrówek – antropologiczna wizja estetyki przyrody.
• 23 kwietnia 2025 - Przemysław Kaliszuk Natura bez człowieka. Refleksje przyrodnicze w twórczości Wojciecha Kuczoka.
• 7 maja 2025 - Aleksander Wójtowicz Ornitonarracje, czyli współczesne książki o ptakach.