Umiędzynarodowienie szkolnictwa wyższego – to temat konferencji, która odbyła się 5 grudnia na Wydziale Politologii i Dziennikarstwa. Było to pierwsze wydarzenie o takiej tematyce zorganizowane w środowisku akademickim Lublina, uwzględniające szerszy kontekst samorządowy, społeczny i ogólnopaństwowy.
Konferencja „Studenci zagraniczni w Lublinie – potencjał doświadczeń i nowe perspektywy” miała na celu ocenę osiągnięć, wymianę doświadczeń i wskazanie perspektyw umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego w naszym mieście przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na priorytety państwa i zmiany zachodzące na świecie. Organizatorom zależało na tym, aby unikalność doświadczeń Lublina w tym zakresie, sukcesy uczelni i formuła współpracy z Urzędem Miasta stały się studium inspirującego przypadku.
Warto dodać, że Lublin jako miasto akademickie wyróżnia się bardzo wysokim, bo wynoszącym 15,32%, wskaźnikiem umiędzynarodowienia studentów (8 788 studentów zagranicznych na ogólną liczbę 57 370). Ważne jest jednak zwiększenie nie tylko rozpoznawalności Lublina na światowej mapie edukacyjnej, ale także świadomości wpływu studentów zagranicznych na rozwój miasta oraz regionu.
Uroczystego otwarcia wydarzenia dokonali: rektor UMCS prof. dr hab. Radosław Dobrowolski, dziekan Wydziału Politologii i Dziennikarstwa dr hab. Ewelina Podgajna, prof. UMCS oraz dyrektor Instytutu Stosunków Międzynarodowych prof. dr hab. Marek Pietraś.
Jako pierwszy głos zabrał Rektor UMCS:
– Od wielu lat w sferze dydaktycznej podejmujemy wyzwanie, jakim jest szeroko rozumiana internacjonalizacja. Wyraźnie zmieniają się trendy i uwarunkowania ogólnośrodowiskowe z tym związane, dlatego cieszę się, że w programie konferencji nie zabrakło różnorodnych wątków tematycznych. (…) Lublin nieprzypadkowo został wybrany na miejsce konferencji – chodzi nie tylko o jego położenie geograficzne, ale przede wszystkim doświadczenia całego akademickiego Lublina w kwestii umiędzynarodowienia sfery dydaktycznej. Wskaźnik umiędzynarodowienia studenckiego przekracza w naszym mieście 15% i jest jednym z najwyższych w skali kraju. (..) To duże wyzwanie, jeśli chodzi o organizację toku studiów, ale jednocześnie dobra perspektywa rozwojowa zarówno dla uczelni, jak i dla władz Lublina i regionu.
Następnie o tym, jaką rolę w dzisiejszej edukacji odgrywa umiędzynarodowienie sfery dydaktycznej, mówiła dziekan dr hab. Ewelina Podgajna, prof. UMCS:
– Umiędzynarodowienie jest ważnym czynnikiem, który wpływa na jakość kształcenia, dominującą tendencją w rozwoju szkolnictwa wyższego, a także potwierdzeniem funkcjonalności cywilizacji wiedzy i edukacji. (...) Umiejętność przyciągania studentów zagranicznych, wysoko wykwalifikowanej kadry, umiędzynarodowienie wyników badań na uczelniach stały się symbolami cywilizacyjnej atrakcyjności i nowoczesności.
Wątek niezwykle ważnej roli umiędzynarodowienia w sferze dydaktycznej podjął także dyrektor Instytutu Stosunków Międzynarodowych prof. Marek Pietraś:
– W pewnym momencie idea umiędzynarodowienia stałą się dla nas czymś wyjątkowo ważnym. Tutaj, na Wydziale, mamy takie przekonanie, że robimy coś ważnego dla Uniwersytetu i dla Polski, ale także dla siebie samych, upodmiotawiając się w tym procesie misji edukacyjnej uniwersytetu. (…) Obecnie umiędzynarodowienie jest chyba najistotniejszym czynnikiem zmieniającym szkolnictwo wyższe. Oznacza nową jakość w funkcjonowaniu uniwersytetów. To jest jakość związana z procesem odchodzenia od „nacjonalizmu” edukacyjnego i badawczego na rzecz funkcjonowania w usieciowionej globalnej strukturze. To jest jakość wcześniej nieznana. Czy to oznacza bezrefleksyjny kosmopolityzm? Zdecydowanie nie. Umiędzynaradawianie stało się niezbędnym elementem doskonałości naukowej i edukacyjnej, (…) stało się także niezbywalnym elementem prestiżu uczelni. (…) Umiędzynaradawianie to element indywidualnego rozwoju nauczyciela akademickiego i musi to być element kultury badawczej. (…) Chciałbym też zwrócić uwagę na unikalność modelu współpracy uczelni wyższych z władzami Lublina. Mamy świadomość synergii i wspólnego działania, co przynosi efekty. (…)
Po części oficjalnej wydarzenia rozpoczęto obrady. Toczyły się one w ramach czterech paneli. Pierwszą sesję „Szanse, wyzwania i zagrożenia związane z pozyskiwaniem studentów zagranicznych” moderowała prof. dr hab. Dorota Kołodyńska, prorektor ds. studentów i jakości kształcenia UMCS. Głos zabrali wówczas:
Prof. Dorota Kołodyńska, rozpoczynając dyskusję panelową, odniosła się do znaczenia procesu umiędzynarodowienia szkół wyższych, szczególnie w kontekście lokalnej współpracy środowiska akademickiego z władzami miasta:
– Umiędzynarodowienie uczelni ma wiele płaszczyzn, stanowi obszar, który nieustannie się zmienia. Wiele słów już dzisiaj padło na temat ważności tego procesu, ale musimy się przyjrzeć pewnym jego aspektom (…). Lublin jest miastem, które dynamicznie się zmienia, miastem akademickim o unikalnych osiągnięciach, jeśli chodzi o umiędzynarodowienie. Sukcesy z tym związane to efekt pewnej przemyślanej i ściśle realizowanej strategii, współpracy pomiędzy naszymi lubelskimi uczelniami, ale również – i to musimy wyraźnie podkreślić – z Urzędem Miasta. W umiędzynarodowieniu potrzebna jest nić porozumienia, więc ważne jest, aby ona zaistniała.
Sesję drugą „Wsparcie dla studentów zagranicznych” moderowała Ewa Kiszka, przewodnicząca IROs Forum, kierownik Biura ds. Umiędzynarodowienia Uczelni GUMed. Wśród dyskutantów znaleźli się:
Trzecią sesję dotyczącą wkładu studentów, absolwentów i kadry zagranicznej w rozwój miasta i regionu prowadziła dr Julita A. Rybczyńska z Instytutu Stosunków Międzynarodowych UMCS. Wymienione zagadnienia szeroko omówili:
Ostatni panel poświęcono międzynarodowej współpracy akademickiej w globalnej i europejskiej przestrzeni edukacyjnej i badawczej. Dyskusję na temat doświadczeń i nowych perspektyw z tym związanych moderator prof. Marek Pietraś, dyrektor Instytutu Stosunków Międzynarodowych UMCS. W tej części spotkania wzięli czynny udział:
Prof. Andrzej Szeptycki mówił m.in. o wyzwaniach stojących przed polskimi uczelniami w kontekście globalnej konkurencji na rynku edukacyjnym oraz o wpływie czynnika geopolitycznego.
– Pierwszym wyzwaniem jest zjawisko mobilności studentów, która nie wynika z potrzeb edukacyjnych. Dwie największe grupy, które mamy w Polsce, to są studenci z Ukrainy i Białorusi i część z nich przyjechała do Polski z powodów pozanaukowych, dlatego że sytuacja polityczna w Białorusi i wojna w Ukrainie zmusiły ich do wyjazdu. To wymaga innej oferty oraz innej działalności w kontekście rekrutacji studentów, a potem innego ich wspierania (…). Mamy też narastający napływ studentów z krajów Globalnego Południa, w szczególności z Chin (…). I trzecia sprawa – członkostwo w Unii Europejskiej. Jesteśmy częścią UE i to jest dla nas potencjalnym atutem, dlatego że studenci z innych państw UE mogą do nas przyjeżdżać łatwiej niż ci spoza wspólnoty, ale jednocześnie musimy na tym rynku europejskim konkurować. I biorąc pod uwagę statystyki, to tych studentów z krajów europejskich nie mamy przesadnie dużo, a chcielibyśmy, żeby było ich więcej.
Podczas wystąpienia Minister opowiedział też pokrótce o nowych inicjatywach oferowanych przez MNiSW, jeśli chodzi o wspieranie umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego w Polsce.
– Zaliczamy do nich: strategię umiędzynarodowienia, ustawę wizową oraz propozycję nowej formy kształcenia, czyli europejski dyplom. Będzie on wartością dodaną dla naszych uczelni na międzynarodowym rynku edukacyjnym, a także drogą do lepszych programów nauczania, odpowiadających wyzwaniom rynku pracy.
Konferencja została zorganizowana przez Instytut Stosunków Międzynarodowych i funkcjonującą w jego strukturze Pracownię Umiędzynarodowienia Szkolnictwa Wyższego UMCS w ramach zadania „Studenci zagraniczni w Lublinie – potencjał doświadczeń i nowe perspektywy”, finansowanego ze środków Ministra Nauki. Współorganizatorami wydarzenia byli: Centrum Kształcenia i Obsługi Studiów oraz Centrum Współpracy Międzynarodowej UMCS. Przewidziano wydanie publikacji pokonferencyjnej, która ukaże się w drugiej połowie 2025 r.
