W październiku 2024 roku miała miejsce kulminacja obchodów 80-lecia powstania Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Uroczysta inauguracja roku akademickiego, liczne koncerty, wystawy, zaproszeni goście i konferencje – to tylko niektóre inicjatywy uświetniające okrągłą rocznicę powstania Uczelni. I właśnie w tym czasie, niejako podkreślając wagę uroczystości rocznicowych na UMCS, przybył do nas niezwykły gość – na nocnym niebie mogliśmy obserwować kometę C/2023 Tsuchinshan-Atlas.
Przez kilka dni w połowie października 2024 r. kometa była widoczna gołym okiem w Lublinie, tuż po zachodzie Słońca. Nic więc dziwnego, że pasjonaci astronomii z Instytutu Fizyki UMCS postanowili przyjrzeć się jej dokładniej przez obiektywy aparatów i teleskopy oraz uwiecznić jej przybycie na zdjęciach. Wieczorem, nad południowo-zachodnim horyzontem mogliśmy dostrzec bardzo jasno świecącą planetę Wenus oraz najjaśniejszą gwiazdę zachodniego nieba Arktura. Pomiędzy nimi, po niebie „wędrowała” kometa Tsuchinshan-Atlas. Obserwacje wykonane w warunkach miejskich, z dachu wieżowca Instytutu Fizyki ukazują piękny, długi warkocz komety z jądrem zmierzającym wprost na Rektorat UMCS.
Warunki obserwacji na dachu wieżowca IF nie były łatwe ze względu na uporczywy chłodny wiatr oraz metalową, drgającą na wietrze konstrukcję platformy obserwacyjnej. Nie zraziło to jednak grupy miłośników astronomii (mgr. M. Paradowskiego, prof. UMCS T. Kwapińskiego, inż. B. Bielaka) do podjęcia prób rejestracji obrazów komety i użycia aparatów fotograficznych oraz teleskopu Celestron 8SE 2000mm na montażu paralaktycznym CG-5. Obserwacje takie znacznie ułatwiłaby kopuła/obserwatorium astronomiczne, którego UMCS jak dotąd nie posiada.
W drugiej połowie października kometa coraz bardziej oddalała się od Ziemi z prędkością ponad 60 km na sekundę i jej jasność malała z dnia na dzień. Kometa C/2023 Tsuchinshan-Atlas została odkryta bardzo niedawno, dopiero w 2023 roku w obserwatorium Zijinshan w Chinach, a chwilę później jej istnienie potwierdził teleskop ATLAS (Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System) w RPA – stąd dwuczłonowa nazwa komety uwzględniająca doniesienia z obu obserwatoriów astronomicznych. Uważana jest ona za nieokresowy obiekt astronomiczny, więc nie zobaczymy jej wcześniej niż za ponad 200 tysięcy lat.
Był więc to naprawdę nietuzinkowy gość – kometa, która uświetniła 80-lecie powstania UMCS i przez kilka dni ‘pozowała do zdjęć’ na tle Rektoratu naszej Uczelni. Zachęcamy do zapoznania się z raportem z tego wydarzenia oraz obejrzenia galerii zdjęć.
Autor opracowania: dr hab. Tomasz Kwapiński, prof. UMCS
Autorzy zdjęć: T. Kwapiński, M. Paradowski i B. Bielak
