|
Projekt CRIOS Cryosphere Integrated Observatory Network on Svalbard
Projekt CRIOS jest finansowany z grantu EEA w ramach programu Badania Podstawowe. Całkowitą wartość projektu (2022-2024) wynosi 1 271 625 euro. Więcej szczegółów można znaleźć na stronie: https://crios.pl/ Project member/researcher: dr hab. Piotr Zagórski, prof. UMCS Projekt CRIOS skupia się głównie na budowie automatycznej sieci pomiarowej na lodowcach Svalbardu, które poprzez internet (po raz pierwszy w historii naszej Stacji) dostarczać będą świeżych danych o pogodzie, śniegu i lodzie. Przyspieszenie arktycznego ocieplenia powoduje znaczne zmiany w kriosferze Svalbardu (szybsze topnienie lodowców, topnienie wieloletniej zmarzliny, zmiany początku okresu topnienia i roztopów zimowych) oraz stymuluje szybszą wymianę energii między atmosferą, kriosferą i oceanem. Zaobserwowane fluktuacje mierzonych parametrów meteorologicznych wskazują na regionalne/lokalne różnice w ociepleniu klimatu, a co za tym idzie, w reakcji na inne czynniki środowiskowe. W związku z tym monitorowanie takich parametrów i reakcji środowiska musi odbywać się w wielu miejscach na Svalbardzie. Rozmieszczenie stacji i stanowisk obserwacji długoterminowych instytucji polskich i norweskich wzdłuż całego zachodniego wybrzeża Spitsbergenu daje szansę na lepszą kwantyfikację obserwowanych zmian i ich głębsze zrozumienie. Projekt ten ma na celu modernizację i rozbudowę zautomatyzowanej sieci monitoringu skupionej na kriosferze Spitsbergenu jako systemu kalibracji/walidacji dla badań pośrednich. Planujemy ujednolicić i rozbudować systemy monitoringu w Hornsundzie, Longyearbyen i Ny-Ålesundzie, również we współpracy z norweskimi partnerami. Ważnym elementem projektu będzie wyposażenie wszystkich Infrastruktur Badawczych prowadzonych przez polskie jednostki naukowe: Stacji Polarnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Stacji Polarnej Uniwersytetu Wrocławskiego im. Stanisława Baranowskiego na Spitsbergenie, Stacji Polarnej UAM, Stacji Polarnej Calypsobyen UMCS w najnowocześniejsze technologie monitorowania kriosfery. Wszystkie stacje pomiarowe będą działać według wystandaryzowanych protokołów pomiarowych opracowanych w ramach wspólnych warsztatów i szkoleń w oparciu o proces SIOS Core Data. Kluczowym elementem sieci obserwatorium będzie przesyłanie danych w czasie rzeczywistym do otwartych repozytoriów, zgodnie z zasadami FAIR, dla badaczy i decydentów. Projekt będzie realizowany przez podmioty: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Centrum Studiów Polarnych; Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk; Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Instytut Nauk o Ziemi i Środowisku; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych; Politechnika Warszawska; Norwegian Polar Institute; University Centre in Svalbard; Norwegian Meteorological Institute; SIOS Svalbard AS, Svalbard Integrated Arctic Earth Observing System – Knowledge Centre, działające w ramach partnerstwa. |
