Ocena możliwości retencjonowania wody na zmeliorowanych obszarach podmokłych w świetle ich zagospodarowania i współczesnych zmian klimatycznych


Celem badań jest wskazanie obszarów podmokłych na Polesiu Zachodnim oraz w południowej części Niziny Południowopodlaskiej, które mogłyby funkcjonować jako rezerwuary wody, tak potrzebnej w okresach coraz częściej występujących susz hydrologicznych.
Zastosowanie procedur kwerendy dokumentacji, rozproszonej w archiwach wielu instytucji, to podstawa sporządzenia bazy danych dotyczącej stopnia przekształcenia obiegu wody w osuszonych ekosystemach mokradłowych. W tym celu pozyskane zostaną informacje z:

  • opracowań tekstowych (np. dokumentacji inwestycyjnych i powykonawczych) oraz
  • dokumentów geodezyjno-kartograficznych (m.in. map, wykazów, materiałów fotogrametrycznych, teledetekcyjnych, rejestrów i katalogów danych geodezyjnych).

Efektem końcowym prac będzie baza danych przedstawiająca zmieniające się w czasie zasoby wodne obszarów podmokłych. Badania przeprowadzone zostaną w trzech etapach i polegać będą na:

  • zgromadzeniu dokumentów zawierających informacje o stanie środowiska badanych obszarów. Okres historycznych danych powinien obejmować ostatnie 2-3 stulecia najintensywniejszych prac osuszeniowych,
  • konstrukcji bazy danych przestrzennych (spatial database) przeniesionych z map i planów archiwalnych,
  • przestrzennej analizie zebranych danych hydroklimatycznych. W tym celu użyte zostaną narzędzia GIS oraz zastosowane metody statystyczne umożliwiające pogrupowanie obiektów według ich cech podobieństwa.

Udokumentowane przekształcenia środowiska wodnego przedstawione zostaną na tle zmian klimatycznych oraz form i sposobów zagospodarowania zlewni obszarów podmokłych. Analiza możliwości retencyjnych oparta na kwerendzie archiwalnych materiałów dokumentujących stan środowiska przed i po wykonaniu prac hydrotechnicznych, pozwoli wskazać obiekty o wciąż znacznym potencjale zasobów wody. Wytypowanie ich do czynnej ochrony oraz wskazanie działań mających na celu zatrzymanie wód opadowych i roztopowych, może stać się skutecznym środkiem zapobiegającym niekorzystnym skutkom zmian klimatu.