Uniwersalistyczna koncepcja ochrony przyrody opiera się na umiędzynarodowieniu prawnej ochrony zasobów przyrodniczych, bioróżnorodności i ekosystemów. Zakłada, że międzynarodowy wymiar jest sposobem ochrony przyrody. Początkowo w umowach międzynarodowych obejmowano ochroną określone gatunki roślin i zwierząt, później przedmiotem ochrony objęto siedliska i całe ekosystemy, aby dojść do ochrony różnorodności biologicznej.
Wyrazem uniwersalistycznej koncepcji są liczne światowe i europejskie sieci obszarów chronionych, mające na celu zintegrowanie obszarów podlegających ochronie i utworzenie spójnego systemu ochrony w poszczególnych krajach. Do takich właśnie należą sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO. Mimo, licznych zalet, ten wymiar ochrony nie jest należycie doceniany.
W dniu 12 września bieżącego roku, planowana jest konferencja pod tytułem Forum Programowe Rezerwatów Biosfery UNESCO.
Forum zakłada przedstawienie i omówienie następujących zagadnień:
Ewolucji koncepcji rezerwatów biosfery od 1968 – 2024 r. oraz perspektywy od 2025 r.; Koncepcję rezerwatu Karpaty;
Współpracy międzynarodowej w transgranicznych rezerwatach biosfery;
Społeczności lokalnych na obszarach rezerwatów biosfery – zarządzania partycypacyjnego, użytkowania konserwującego;
Finansowania w poszczególnych strefach rezerwatów biosfery;
Organizatorem Forum jest Instytut Nauk Prawnych UMCS w Lublinie oraz Towarzystwo Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa i Administracji UMCS. Obrady odbędą się pod patronatem JM Rektora UMCS, jako konferencja towarzysząca Kongresu 80 – lecia Geografów Polskich.
Obrady Forum będą miały miejsce na Wydziale Prawa i Administracji w dniu 12 września. W obradach Forum udział wezmą eksperci – naukowcy i praktycy – w kwestiach przedłożonych pod obrady. Ich efekty zostaną przygotowane w formie opracowań naukowych i opublikowane w specjalnym numerze Studia Iuridica Lublinenesia.
Celem Forum Programowego rezerwatów biosfery UNESCO w Polsce jest utworzenie platformy wymiany informacji, doświadczeń, sygnalizacja problemów i poszukiwanie ich rozwiązania. Ustalenie istniejącego status quo pozwoli na podjęcie wspólnych działań zmierzających do przyjęcia standardów działalności, mierników jej efektywności oraz koordynacji współpracy instytucjonalnej.
Ważnym obszarem badawczym jest upowszechnienie i ustalenie reguł udziału społeczności lokalnej w planowaniu i realizowaniu wszystkich funkcji rezerwatów biosfery – ochronnej, rozwojowej, wsparcia logistycznego.
Zakładanym efektem Forum jest także utworzenie Stałego Komitetu Współpracy w ramach Programu MAB (Man and Biosphere), którego zadaniem będzie przygotowanie I Kongresu MAB w Polsce oraz dokumentów formalnoprawnych i organizacyjnych. Kongres planowany jest na rok 2026.
