W siedzibie Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, dnia 20 czerwca 2023 r. odbyła się uroczysta sesja poświęcona obchodom
50-lecia uzyskania stopnia doktora nauk chemicznych przez prof. dr hab. Emiliana Chibowskiego
i prof. dr hab. Bronisława Jańczuka z Katedry Zjawisk Międzyfazowych Instytutu Nauk Chemicznych Wydziału Chemii UMCS.

W uroczystości wzięli udział: JM Rektor UMCS prof. dr hab. Radosław Dobrowolski, Prorektorzy prof. dr hab. Dorota Kołodyńska,
prof. dr hab. Wiesław Gruszecki, Władze Instytutu i Wydziału Chemii, Przewodnicząca III Oddziału LTN prof. dr hab. Elżbieta Jartych, profesor honorowy UMCS prof. Fernando Gonzalez-Caballero z Uniwersytetu w Granadzie, z którym obaj profesorowie prowadzą wieloletnią współpracę naukową, którą kontynuują także pracownicy Instytutu Nauk Chemicznych, Wydziału Chemii UMCS w Lublinie.

Podczas sesji wychowankowie profesorów przedstawili ich sylwetki jako wybitnych naukowców, wykładowców i wychowawców,
a prof. González-Caballero mówił o wspólnych dokonaniach naukowych i łączącej ich przyjaźni.

JM Rektor oraz władze Instytutu i Wydziału Chemii oraz zebrani goście złożyli profesorom gratulacje i życzenia z okazji tak pięknego jubileuszu.

Profesorowie E. Chibowski i B. Jańczuk są znanymi i wysoko cenionymi w kraju i na świecie naukowcami z dziedziny zjawisk międzyfazowych. Za całokształt wieloletniej pracy na rzecz Uczelni otrzymali w 2016 r.
Medal Zasłużony dla Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Z okazji 50-lecia uzyskania stopnia doktora nauk chemicznych przez naszych zasłużony profesorów przypominamy sylwetki biograficzne obydwu naukowców:

prof. dr hab. Emilian Chibowski

Prof. Emilian Chibowski urodził się 14 maja 1943 r. w Przegalinach Małych na Podlasiu. Po ukończeniu Technikum Chemicznego Nr 1
w Lublinie w 1962 r. rozpoczął studia na kierunku chemia na Wydziale Mat-Fiz-Chem UMCS w Lublinie. Po ich ukończeniu w 1967 r. rozpoczął pracę w Katedrze Chemii Fizycznej UMCS kierowanej przez
Prof. Andrzeja Waksmundzkiego. Kolejne pozycje kariery naukowej, aż do uzyskania tytułu profesora w 1989 r., zdobywał na macierzystej uczelni. Pracę doktorską „Zmiany potencjałów powierzchniowych niektórych minerałów wobec wodnych roztworów elektrolitów i substancji powierzchniowo aktywnych”, której promotorem był prof. A. Waksmundzki, obronił 50 lat temu 30 czerwca 1973 r. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1981 r.
na podstawie rozprawy pt. „Badania właściwości filmów cieczy organicznych na powierzchni minerałów poprzez pomiary potencjału elektrokinetycznego”.

Zainteresowania naukowe profesora E. Chibowskiego dotyczyły: fizykochemii granic faz: ciało stałe (minerał)/ciecz (roztwór), ciecz/gaz, ciecz/ciecz, zjawisk elektrochemicznych, oddziaływań międzycząsteczkowych i międzyfazowych, flotowalności minerałów, procesów zwilżania i adhezji: kąta zwilżania, swobodnej energii powierzchniowej ciał stałych i jej składowych, stabilności układów zdyspergowanych (emulsji i dyspersji), wpływu zewnętrznych pól elektrycznego o częstotliwości radiowej i magnetycznego
na właściwości roztworów i układów zdyspergowanych, powierzchni superhydrofobowych, modyfikacji powierzchni ciał stałych plazmą niskotemperaturową, warstewek biologicznie aktywnych na różnych granicach faz.

Ze względu na swój wysoki poziom naukowy, profesor E. Chibowski był często zapraszany do recenzowania prac doktorskich
i habilitacyjnych nie tylko w Polsce, ale także w Hiszpanii (Uniwersytet w Granadzie i Uniwersytet w Jaen) oraz do recenzowania rękopisów przesyłanych do renomowanych czasopism do publikacji. W czasie wieloletniej pracy w UMCS prowadził współpracę naukową z uczonymi zagranicznych ośrodków naukowych, tj. z grupą badawczą prof. Fernando Gonzáleza-Caballero, prof. Angela Delgado,
prof. Manuela Espinosa Jimeneza i prof. Rafaela Pareiry Carpio z uniwersytetów w Granadzie i Jaen z Hiszpanii, prof. Nikoli Kallay
z Uniwersytetu w Zagrzebiu, w Chorwacji, prof. Robert Rowella i dr Lee Yezeka z Wydziału Chemii, Uniwersytetu Massachusetts, Amherst, USA, prof. V.M. Gun’ko i dr V.I. Zarko z Instytutu Chemii Powierzchni Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie, w Ukrainie
i innych, która zaowocowała licznymi publikacjami w prestiżowych czasopismach.

Liczba 247 opublikowanych prac profesora i ich cytowań jest imponująca i wynosi 6518 (bez autocytowań), zaś indeks Hirscha h=43 (według bazy Web of Science z 12.06.2023). Wśród 15 naukowców z UMCS na liście TOP2 najbardziej wpływowych ludzi nauki
i najczęściej cytowanych autorów znajduje się nazwisko profesora. W czasie pracy w UMCS odbył 3 roczne staże zagraniczne: post-doc (USA, 1989-90), sabbatical (Hiszpania, 1991-92) i visiting professor (2000-01, Hiszpania). Na podkreślenie zasługuje również aktywność profesora skierowana na pozyskiwanie środków finansowych na prowadzenie badań: 7 razy kierował projektami z KBN, MNiSzW, NCN
i raz był wykonawcą grantu. Ponadto uczestniczył w realizacji trzech projektów z Unii Europejskiej.

Miarą sukcesów naukowych profesora jest też członkostwo w szeregu krajowych i międzynarodowych organizacjach naukowych,
m.in. European Colloid and Interface Society, Editorial Advisory Board of Journal of Adhesion Science and Technology, redakcjach czasopism (Surface Innovations, Colloids and Interfaces) i Komitetach Naukowych wielu prestiżowych konferencji zagranicznych (Surfactants in Solution, ELKIN) i krajowych. Często też aktywnie w nich uczestniczył prezentując wyniki badań prowadzonych
ze współpracownikami. Profesor był aktywnie zaangażowany w działalność organizacyjną: w latach 1987–1989 był wicedyrektorem Instytutu Chemii UMCS, a od 1993 do 2012 r. Kierownikiem Zakładu Chemii Fizycznej przekształconego następnie w Katedrę Chemii Fizycznej. Ponad 20 lat był członkiem i przez 2 kadencje zastępcą Przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Agrofizyki PAN
w Lublinie. Za uznane osiągnięcia naukowe był wielokrotnie nagradzany, m.in. nagrodą Ministra Edukacji Narodowej i Sportu oraz nagrodami Rektora Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Otrzymał również odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi – 1988, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2009 oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej – 1999. Sukcesy dydaktyczne profesora to promotor 5 prac doktorskich i ponad stu prac magisterskich. Ponadto w 2003 roku był promotorem doktoratu honoris causa UMCS dr Kash L. Mittala
z USA, wydawcy czasopism i licznych książek oraz organizatora Sympozjów „Surfactants in Solution” i innych. 23-cie Sympozjum SIS2022 odbyło się we wrześniu 2022 r. w UMCS w Lublinie współorganizowanym przez Prof. Chibowskiego.

prof. dr hab. Bronisław Jańczuk

Prof. dr hab. Bronisław Jańczuk urodził się 10 lutego 1944 r. w miejscowości Rzyczki (woj. lwowskie, obecnie Ukraina). Swoją edukację prof. Jańczuk rozpoczął w roku szkolnym 1951/1952. Po zdaniu egzaminu z języka polskiego i matematyki 01.09.1958 r. rozpaczał naukę w klasie VIIIC I. LO im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim. Studia na Wydziale Matematyki-Fizyki-Chemii UMCS
Profesor rozpoczął w 1962 r., a ukończył w 1967 r. broniąc pracę magisterską pt. „Warstewki hydratacyjne na pęcherzykach gazu",
której opiekunem był prof. Andrzej Waksmundzki. Od tego roku rozpoczął pracę na UMCS w Katedrze Chemii Fizycznej,  początkowo jako stażysta, a później jako asystent i starszy asystent. Swoje pierwsze badania naukowe prof. B. Jańczuk prowadził w Zespole Flotacji. W efekcie tych badań powstała rozprawa doktorska „Wpływ mieszanych  kolektorów apolarnych na flotowalność minerału,
ze szczególnym uwzględnieniem siarki (w procesie flotacji emulsyjnej)”. Obrona doktoratu odbyła się 29.06.1973 r. Promotorem rozprawy był prof. A. Waksmundzki, recenzentami prof. J. Ościk (UMCS, Lublin) i prof. J. Stachurski (AGH, Kraków). Stopień naukowy doktora nauk chemicznych prof. Jańczuk uzyskał na mocy uchwały Rady Wydziału z dnia 03.07.1973 r. Stopień doktora habilitowanego prof. Jańczuk otrzymał 28.10.1985 r. na podstawie rozprawy habilitacyjnej pt. „Badania zmian energii międzyfazowej pod wpływem cieczy organicznych poprzez  pomiary zwilżalności i siły adhezji w układzie minerał-powietrze-ciecz", a nominację profesorską
odebrał 26 lipca 1991 r. 

Zainteresowania naukowe prof. B. Jańczuka dotyczyły zjawisk międzyfazowych takich jak: adhezja pęcherzyków powietrza
do powierzchni różnego typu ciał stałych; napięcie międzyfazowe oraz jego składowe i parametry wynikające z różnego rodzaju oddziaływań międzycząsteczkowych; zwilżalność minerałów i polimerów; właściwości adsorpcyjne surfaktantów, biosurfaktantów
i ich mieszanin oraz właściwości objętościowe różnego rodzaju związków powierzchniowo aktywnych i dodatków organicznych, szczególnie alkoholi.

Działalność naukowa prof. B. Jańczuka spotkała się z uznaniem wielu ośrodków naukowych czego dowodem jest bogata współpraca naukowa z uczonymi z polskich i zagranicznych ośrodków naukowo-badawczych potwierdzona licznymi publikacjami w renomowanych czasopismach o światowym obiegu. Prof. Jańczuk współpracuje między innymi z naukowcami z Uniwersytetu w Granadzie,
z Politechniki Poznańskiej, Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i z Politechniki Lubelskiej. Na podkreślenie zasługuje trzy letni pobyt Profesora w charakterze „Visiting Professor” na Uniwersytecie Extremadura (Badajoz, Hiszpania) w grupie kierowanej
przez prof. J. M. Bruque oraz otrzymanie stypendium naukowego od Hiszpańskiego Ministerstwa Edukacji "Sabbatical Leave".

Prof. B. Jańczuk brał również czynny udział w wielu międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych prezentując wyniki badań prowadzonych ze swoimi współpracownikami (łącznie 239 komunikatów i posterów). W trakcie wieloletniej pracy Profesor prowadził bardzo dużo zajęć dydaktycznych ze studentami m.in.: laboratoria, seminaria, wykłady z chemii fizycznej oraz monograficzne,
a dzięki doskonałej znajomości właściwości surfaktantów oraz ich praktycznego zastosowania był jednym z głównych pomysłodawców utworzenia na Wydziale Chemii kierunku chemia środków bioaktywnych i kosmetyków, dla którego prowadził wykład z fizykochemii surfaktantów i biosurfaktantów. W latach 1974 – 1982 Profesor był Kierownikiem pracowni z chemii fizycznej dla studentów, a w latach 2001 – 2014 Kierownikiem Zakładu Zjawisk Międzyfazowych. Profesor brał również udział w realizacji wielu projektów i zadań badawczych, trzykrotnie był kierownikiem grantu finansowanego przez NCN. Prof. B. Jańczuk wypromował 100 magistrów, 6 doktorów
(4 na Wydziale Chemii UMCS, 2 na Uniwersytecie w Badajoz). Czworo z spośród wychowanków Profesora posiada stopień doktora habilitowanego, jeden tytuł profesora. Profesor był także wielokrotnie recenzentem w przewodach doktorskich i habilitacyjnych
oraz nominacjach profesorskich.

Za swoją działalność naukową i dydaktyczną Prof. B. Jańczuk otrzymał  wiele nagród i wyróżnień: Złoty Krzyż Zasługi (1988 r.),
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2011 r.), Medal KEN (2007 r.), Nagrody Ministra Edukacji (1974, 1990 r.) oraz wielokrotnie Nagrody Rektora UMCS.

Prof. B. Jańczuk cieszy się ogromnym uznaniem w kraju i na świecie wśród naukowców  zajmujących się zjawiskami międzyfazowymi. Według danych z międzynarodowej naukowej bazy Web of Science (z dn. 05.07.2023) Profesor jest autorem 300 prac naukowych,
index Hirscha  h =  35, liczba cytowań 5000, natomiast rzeczywisty dorobek naukowy Prof. B. Jańczuka wynosi 571 pozycji w tym 332 artykuły, z których ponad 80% zostało opublikowanych w języku angielskim.

Tekst przygotowały: prof. dr hab. Lucyna Hołysz i prof. dr hab. Anna Zdziennicka

Zdjęcia archiwalne: ze zbioru Wydziału Chemii UMCS

Zdjęcia z uroczystości: fot. Urszula Jackowska