Fotografie herbu, sztandar, medale, uroczyste dyplomy, togi i insygnia rektorskie – to wszystko można obejrzeć w sali wystawienniczej Muzeum UMCS. 24 października odbył się tam wernisaż wystawy pn. „Ceremoniał Akademicki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej”.
Ekspozycja opiera się przede wszystkim na treści powstałego rok temu „Ceremoniał Akademicki Uniwersytetu Marii-Curie Skłodowskiej”, ale też odnosi się do dawnego regulaminu z 1983 roku, ukazując tym samym rozwój ceremoniału UMCS w szerszym ujęciu historycznym.
- Togi po raz pierwszy na UMCS pojawiły się w roku 1949 roku, kiedy rektorem był prof. Tadeusz Kielanowski. Sporządzono je według wzorca Uniwersytetu Jagiellońskiego. Natomiast insygnia czyli m.in. łańcuchy i berło rektora po raz pierwszy zostały użyte w czasie immatrykulacji roku akademickiego 1957/58, kiedy rektorem był prof. Adam Paszewski. Po raz pierwszy pewne elementy ceremoniału zostały spisane w regulaminie w 1983 roku, przypadającym na lata władzy rektorskiej prof. Józefa Szymańskiego. Jednak ten regulamin był pismem ulotnym, rok później został już zdezaktualizowany i nikt go nie zmieniał. Dojrzeliśmy w końcu do tego, aby tę sprawę uregulować, bo jest niezwykłe ważna z punktu widzenia tradycji akademickiej i zwyczajów, które utwierdzają pewne rytuały i związaną z nimi symbolikę - opowiadał podczas wernisażu prorektor ds. ogólnych UMCS dr hab. Arkadiusz Bereza, prof. Uczelni, pod którego kierownictwem powstał obecny „Ceremoniał Akademicki Uniwersytetu Marii-Curie Skłodowskiej”, uchwalony przez Senat UMCS 25 listopada 2021 r. W skład zespołu przygotowującego dokument weszli również: prof. dr hab. Krzysztof Skupieński, dr hab. Tomisław Giergiel z Katedry Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii oraz dyrektor Centrum Prawno Organizacyjnego UMCS mgr Grzegorz Narolski.
Przyjęty ceremoniał akademicki określa i reguluje stosowanie symboli i insygniów uniwersyteckich, strojów akademickich oraz przebieg poszczególnych uroczystości, odbywających się na Uczelni, począwszy od inauguracji roku akademickiego, poprzez nadanie godności uniwersyteckich, promocje doktorów i doktorów habilitowanych, immatrykulacje studentów, a kończąc na upamiętnieniu zmarłych pracowników. Ponadto określa także zasady prowadzenia ksiąg pamiątkowych UMCS oraz tryb przekazania władzy rektorskiej. Ceremoniał akademicki służy kultywowaniu i poszanowaniu tradycji akademickiej, wyrażaniu wspólnych wartości całej społeczności Uczelni.
- Wagę ceremoniału znał już pierwszy rektor UMCS prof. Henryk Raabe, który korespondował w tej sprawie z ówczesnym rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Poprosił go nawet o przesłanie do Lublina fragmentu togi rektorskiej, aby na jej wzór zastosować odpowiedni krój, materiał i kolor. Okazało się później, że w trakcie II wojny światowej wszystkie togi UJ były ukryte i zjadły je myszy. Możemy to odnaleźć w oficjalnej korespondencji z Uniwersytetem Jagiellońskim. Nawiązanie do największych uniwersytetów widać również w dwóch berłach, znajdujących się w naszym herbie oraz w gwiazdach, wzorowanych na herbie UW, oznaczających liczbę najstarszych wydziałów – powiedział dr hab. Tomisław Giergiel, jeden z twórców ekspozycji i przyznał, że pomysł na stworzenie tej wystawy pojawił się w momencie wprowadzenia uchwałą Senatu nowego regulaminu "Ceremoniału Akademickiego UMCS".
Twórcami ekspozycji są dr hab. Tomisław Giergiel z Katedry Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii UMCS oraz mgr Anna Dubis i mgr Dariusz Boruch z Archiwum i Muzeum UMCS. Autorem opracowania graficznego jest Paweł D. Znamierowski.
Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do końca listopada br.
