Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie dołączył do prestiżowego konsorcjum Uniwersytetów Europejskich – ATHENA (Advanced Technology Higher Education Network Alliance), które tworzą Hellenic Mediterranean University z Grecji, Niccolò Cusano University z Włoch, Polytechnic Institute of Porto z Portugalii, University of Maribor ze Słowenii, University of Orléans z Francji, University of Siegen z Niemiec, Vilnius Tech z Litwy, University of Vigo z Hiszpanii, Maria Curie Sklodowska University z Polski oraz stowarzyszony Abdullah Gül University z Turcji.
Działania prowadzone w ramach konsorcjum ATHENA mają na celu kształtowanie cyfrowej transformacji społeczeństw, a także wspieranie rozwoju zrównoważonej i bezpiecznej gospodarki cyfrowej. ATHENA to także wysokiej jakości standardy międzynarodowej edukacji, dostosowane do potrzeb globalnego rynku, podejmowanie wyzwań społecznych i środowiskowych oraz kreowanie europejskich priorytetów badawczych. Dzięki tym aktywnościom konsorcjum zapewnia najwyższe standardy zatrudnienia, wpływające na efektywne zmiany w karierze zawodowej studentów. Położenie nacisku na umiejętności i badania naukowe, które są motorem transformacji cyfrowej w Europie, przy podejściu pedagogicznym, badawczym i rozwojowym, włączeniu społecznego wymiaru współpracy z lokalnymi społecznościami oraz dążenie do doskonałości poprzez intensywną międzynarodową współpracę otwiera drogę dla ATHENY do budowania wysokiej jakości standardów w Europejskim Obszarze Edukacyjnym.
Jakie znaczenie dla UMCS ma dołączenie do konsorcjum ATHENA?
Kraje Unii Europejskiej od lat podejmują działania, aby zapewnić swoim obywatelom najwyższej jakości edukację. W tym celu państwa członkowskie kontynuują sprawdzone inicjatywy i tworzą nowe, ukierunkowane na zapewnianie dostępu do dobrego wykształcenia, wykorzystującego najnowszą wiedzę teoretyczną i rozwiązania praktyczne.
Jednym ze środków służących tym celom jest tworzenie Uniwersytetów Europejskich – sieci uczelni zlokalizowanych w kilku państwach Unii Europejskiej, funkcjonujących na podstawie wspólnie wypracowanych zasad.
Obecnie podpisanych jest 41 takich partnerstw i 12 porozumień określanych mianem Uniwersytetów Europejskich. Zgodnie z założeniami mają one uzupełniać inne przedsięwzięcia realizowane w szkolnictwie wyższym i ułatwiać budowanie relacji wzmacniających poszczególne obszary tego sektora.
Jeśli chodzi o UMCS, jestem pewna, że inwestowanie we wzajemną integrację w ramach ATHENY zaowocuje już w niedalekiej przyszłości wzmocnieniem potencjału dydaktycznego oraz podniesieniem poziomu kształcenia osób, które są już częścią naszej społeczności lub od 1 października br. wstąpią w mury naszej Uczelni.
Ponadto nasze uniwersytety współpracują ze sobą nie tylko na polu dydaktycznym, ale także badawczym oraz administracyjnym. Łączą nas wspólne klastry kompetencji z zakresu szeroko pojętej transformacji cyfrowej, tzw. competence clusters, zespoły naukowe oraz, co ważne, wypracowywany jest wspólny model zarządzania w tym zakresie.
Studenci uzyskują szeroki wybór kursów i zajęć, nierzadko interdyscyplinarnych, prowadzonych w kilku językach europejskich (angielskim, francuskim, niemieckim, greckim, włoskim, hiszpańskim itd.) w trybie stacjonarnym, mieszanym lub na odległość. Otrzymują także szansę udziału w stażach zawodowych u najlepszych regionalnych pracodawców.
Korzyści w mojej ocenie są ogromne – zdobyte w toku kształcenia umiejętności językowe, dostosowane do różnych poziomów i preferencji językowych, szeroki wybór kursów i zajęć interdyscyplinarnych, prowadzonych w kilku językach europejskich w trybie stacjonarnym lub na odległość, doświadczenie zawodowe, obycie w środowisku wielokulturowym, umiejętność patrzenia na świat z różnych perspektyw, wzmacnianie wytypowanych obszarów tak ważnych w „cyfrowym świecie”.
Oprócz zajęć prowadzonych na odległość studenci będą uczestniczyli w wymianie organizowanej w ramach programu Erasmus+, a także w intensywnych kursach, warsztatach, webinariach czy szkołach letnich. Przykładowo, obecnie już zapraszamy studentów do wzięcia udziału w naborze do szkół letnich w Uniwersytecie w Maliborze. W dniach 28 sierpnia – 1 października 2022 r. oferowanych jest pięć różnych intensywnych mieszanych programów (BIP) z różnych dziedzin akademickich (Solution Design Summer School, Simulations in Nursing Education, Open Science, II Międzynarodowa Szkoła Letnia – Organizacja, Zarządzanie i Społeczeństwo, FOV 2022 oraz Sustainability in International Business Summer School). Każdy moduł zawiera wykłady, warsztaty, wizyty aplikacyjne oraz atrakcyjny program towarzyski. Studenci mogą wybierać kursy stosownie do własnych zainteresowań oraz doświadczeń i umiejętności poszukiwanych przez pracodawców. Wszystkie moduły są bezpłatne dla studentów ATHENY. Tego typu inicjatywa w ramach BIP łączy krótkoterminową mobilność z komponentem wirtualnym. Studenci biorący w niej udział realizują swoje plany studiów w uczelni macierzystej, a włączają jedynie BIP jako czynność równoległą. Krótkoterminowa mobilność internetowa i fizyczna (jeden tydzień w Słowenii) będzie jedynym okresem poza ich instytucją macierzystą.
Innym przykładem jest opracowywanie przez ATHENĘ tzw. okien mobilności. Okno mobilności to czas zarezerwowany na mobilność studentów, który jest zintegrowany z programem studiów. Schemat okien mobilności uwzględnia klastry kompetencji. Co ważne, student może być zapisany na kursy z różnych uniwersytetów w tym samym oknie mobilności. Tego typu zajęcia wirtualne pozwolą naszym studentom w określonym momencie w różnych krajach na interakcję ze sobą, wymianę opinii, pytań, wątpliwości, komentarzy, dyskutowanie o przebiegu studiów itp. Warto wspomnieć, że infrastruktura ATHENY do nauczania na odległość obejmuje udogodnienia wymagane do wirtualnej mobilności – multimedialne laboratoria do nagrywania, edycji i produkcji materiałów dydaktycznych wykorzystywanych potem w ramach MOOC, czyli tzw. Massive Open Online Courses, czy wirtualne klasy – sale wyposażone w niezbędny sprzęt i oprogramowanie do wirtualnego uczestnictwa w zajęciach.
Ponadto studenci mają dostęp do PRAXIS – platformy wykorzystywanej przez studentów, firmy i laboratoria badawcze na całym świecie do wymiany staży akademickich.
Kolejna innowacja to wspomniane już klastry kompetencji – model zapewniający niezbędną infrastrukturę w ramach dynamicznego programu nauczania zorientowanego na studenta, przy jednoczesnym wspieraniu mobilności na studiach. Dzięki modelowi klastra kompetencji studenci mogą zaprojektować własny program nauczania. Klastry kompetencji to bowiem spójne, jednorodne grupy modułów/przedmiotów, z których każdy zapewnia ten sam zestaw umiejętności, kompetencji, efektów uczenia się i nakładu pracy (ECTS). Są one oceniane, certyfikowane i uznawane przez wszystkie partnerskie uczelnie. Poszczególne jednostki w tym samym klastrze są równoważne z punktu widzenia efektów uczenia się i nakładu pracy, dzięki czemu można się nimi wymieniać lub uczestniczyć niezależnie. Klastry kompetencji zapewnią naszym studentom bardziej międzynarodową, zróżnicowaną i spersonalizowaną edukację.
Innym przykładem są certyfikaty tzw. microcredentials – wskazujące, że dany student wykazał opanowanie danej kompetencji lub umiejętności. Aby uzyskać mikropoświadczenie, student musi wykonać określoną liczbę czynności, ocen lub projektów związanych z zaliczaną kompetencją/umiejętnością. Mikropoświadczenia będzie można zaimplementować na platformie blockchain. Efekty uczenia się klastrów kompetencji mogą być przyporządkowane do konkretnych mikropoświadczeń – w ten sposób studenci mogą zdobywać punkty w całej swojej ścieżce akademickiej. Wprowadzenie mikropoświadczeń jest wspierane przez infrastrukturę opartą na blockchainach, ułatwiającą wymianę danych. Wpisy są trwałe, przejrzyste i można je przeszukiwać, co umożliwia członkom ATHENY dostęp do wiarygodnej certyfikacji osiągnięć studentów. Na poziomie technicznym automatyczne uznawanie kwalifikacji będzie wspierane przez infrastrukturę techniczną opartą na EduCTX – innowacyjnej platformie opartej na blockchain opracowanej przez Uniwersytet w Mariborze.
Ważna jest też synergia między edukacją a badaniami, m.in. rozliczanie multidyscyplinarnych zespołów studentów mających na celu wypracowanie rozwiązań dla wyzwań stawianych przez firmy, zaangażowanie studentów w organizację wydarzeń naukowych. Z kolei z punktu widzenia pracownika nasze uczelnie, można powiedzieć, że dzielą się własnymi zasobami – infrastrukturą i wiedzą – i zapewniają swoim pracownikom dostęp do zróżnicowanych form doskonalenia zawodowego. To wpłynie na poszerzenie zakresu badań oraz opracowanie nowoczesnych sposobów komercjalizacji ich wyników.
Mamy także nadzieję, że znacznie rozwinie się współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym, tj. biznesem, organizacjami pozarządowymi, administracją publiczną, aby powstały jak najlepsze warunki do rozwoju oferty kształcenia i wykorzystywania wyników badań. Celem bowiem jest przełożenie efektów naszej pracy na praktykę obejmującą wiele sfer życia. Dzięki temu uda się osiągnąć znacznie więcej efektów, niż byłoby to możliwe, gdyby każdy z nas próbował to robić samodzielnie.
Zakładamy, że wszystkie te działania już niedługo wpłyną na wzrost prestiżu Uczelni w międzynarodowych rankingach, zwiększenie stopnia umiędzynarodowienia oraz poszerzenie możliwości uczestniczenia w projektach badawczych i edukacyjnych. To wszystko będzie decydowało o umocnieniu pozycji UMCS w regionie i w Polsce.
Już teraz zachęcam do śledzenia strony athena-uni.eu – to tu pojawiać się będą nowe informacje o podejmowanych inicjatywach.
Jak nasz akces może wpłynąć na promocję Uczelni i Lublina?
Wypracowanie strategii funkcjonowania naszych uniwersytetów ponad granicami państw to pokazanie, że UMCS i Lublin to miejsca otwarte, gotowe na różnego typu sojusze, potrafiące współpracować na polu dydaktycznym, badawczym i administracyjnym. Tak jak Lublin spaja nasze lubelskie uczelnie np. w ramach Związku Uczelni Lubelskich, dzięki czemu szczycimy się mianem miasta akademickiego, tak ATHENA spaja nas na arenie europejskiej. To także doskonała droga do promocji Uczelni, podnoszenia poziomu rozpoznawalności na arenie międzynarodowej czy pozycji w rankingach. Nie mam wątpliwości, że zdobyte przez naszych studentów i pracowników umiejętności językowe, doświadczenie zawodowe, obycie w środowisku wielokulturowym, umiejętność patrzenia na świat z różnych perspektyw czy praca w międzynarodowych zespołach to znacząca zmiana jakościowa, która bezpośrednio przełoży się na naszą rozpoznawalność, zwłaszcza teraz, kiedy Lublin w 2023 r. będzie Europejską Stolicą Młodzieży.
Jak wyglądała wizyta na ATHENA European University Alliance Meeting w Heraklionie? Proszę podzielić się wrażeniami z tego ważnego wydarzenia, podczas którego władze UMCS podpisały oficjalny protokół dołączenia do sieci Uniwersytetów Europejskich.
Zostaliśmy przyjęci z pełną otwartością i życzliwością. Entuzjazm naszych partnerów zaraża. Jesteśmy pod wrażaniem organizacji, obejmującej wszystkie aspekty funkcjonowania uczelni, a dotyczące szeroko pojętej sfery zarządczej, organizacyjnej, naukowej i dydaktycznej.
Możliwość uczestnictwa w tego typu inicjatywie to dla UMCS ogromna szansa na rozwijanie umiędzynarodowienia kształcenia (poprzez uatrakcyjnienie programów studiów), jak również badań i transferu wiedzy oraz technologii, ukierunkowanych na potrzeby społeczne i uwarunkowania regionu. Proszę zauważyć, że Uniwersytety Europejskie to narzędzie, które łączy studentów, wykładowców i całą administrację uczelni. Każdy może znaleźć tu coś dla siebie. To ogromny krok naprzód. W programach bilateralnych, umowach o podwójne dyplomowanie wychodziliśmy naprzeciw rozwojowi studentów – tu ta aktywność dotyczy nas wszystkich – studentów, nauczycieli i pracowników administracji. To tak jakbyśmy wszyscy rozpoczęli podróż superszybkim pociągiem ku lepszej przyszłości. Skorzystajmy z tego zaproszenia. ATHENA to miejsce dla nas.
Warto dodać, że wśród polskich uczelni UMCS jest kolejną jednostką zrzeszoną w tego typu konsorcjum.
Tak, to prawda. W dwóch dotychczasowych konkursach Komisja Europejska wyłoniła 41 konsorcjów, które na zwiększenie mobilności studentów, kadry akademickiej i środowiska naukowego, a także wspieranie jakości, integracji i konkurencyjności europejskiego szkolnictwa wyższego, otrzymały łącznie 287 mln euro. Dołączamy do najlepszych. W gronie uczelni polskich już realizujących projekty w ramach innych konsorcjów znajdują się: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (UNIVERSEH), Politechnika Poznańska (EUNICE), Politechnika Śląska (EURECA-PRO), Politechnika Warszawska (ENHANCE), Uniwersytet Gdański (SEA-EU), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (EPICUR), Uniwersytet Jagielloński (UNA Europa), Uniwersytet Opolski (FORTHEM), Uniwersytet Warszawski (4EU+), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (YUFE), Uniwersytet Śląski (T4E), Politechnika Wrocławska (Unite!), Politechnika Łódzka (ECIU), Uniwersytet Wrocławski (Arqus).
Jeszcze raz warto podkreślić, że współpraca z uniwersytetami z całej Europy to szereg możliwości dla studentów, takich jak odbywanie studiów, staży na zagranicznych uczelniach, zdobywanie wspólnych dyplomów czy uzyskiwanie poświadczeń różnych kwalifikacji cząstkowych, a dla nauczycieli akademickich to zaś możliwość zbierania dobrych praktyk od partnerów zagranicznych, a także odbywania staży naukowych i wizyt studyjnych. Inicjatywa ATHENA obejmie swoim zasięgiem całą naszą Alma Mater i z aktywności realizowanych w konsorcjum skorzystać będą mogli wszyscy pracownicy UMCS.
Fot. Paweł Waga
