W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku wprowadzono bezprawnie w całej Polsce stan wojenny, który zakończył się dopiero w lipcu 1983 roku.
– Była mroźna niedziela. Rządy przejęła w całkowicie nielegalny sposób junta wojskowa pod nazwą Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON). Na jej czele stanął pierwszy sekretarz KC PZPR gen. Wojciech Jaruzelski, którego przemówienie na tle biało-czerwonego sztandaru w mundurze cały czas puszczały radio i telewizja – mówi dr hab. Mariusz Mazur, prof. UMCS. - Już w nocy w Lublinie przy ulicy Królewskiej w siedzibie Zarządu Regionu „Solidarność” pojawiła się milicja. Siedziba zastała zdemolowana, a przebywający tam ludzie zostali zatrzymani. W województwie mieliśmy pierwsze protesty, strajki okupacyjne. Również u nas na UMCS-ie, tak jak i we wszystkich innych uczelniach i w ogóle w całej oświacie, zawieszono zajęcia i pojawiły się pierwsze strajki.
– W tak trudnej sytuacji tylko niektóre osoby zdecydowały się na jakieś formy ostrzejszego działania i na konspiracje. Moim zdaniem z tego powodu należy się im dzisiaj nasza pamięć. Wykazali się oni odwagą i w momencie bardzo trudnym i ryzykownym uznali, że są wyższe wartości niż własne bezpieczeństwo i spokój. Niezwykle istotne znaczenie odegrała również niezależna kultura oraz wolne media. To w świecie kultury – wśród mediów, wśród artystów, w świecie nauki – rozpoczął się bojkot tamtej niedemokratycznej władzy – wspomina historyk.
Zapraszamy do zapoznania się i udostępniania materiału wideo dotyczącego stanu wojennego oraz strajków studenckich. Nasz ekspert prof. Mariusz Mazur z Katedry Humanistyki Cyfrowej z Instytutu Historii Wydziału Historii i Archeologii UMCS przybliża historię tamtych lat – jednego z najdramatyczniejszych wydarzeń w dziejach Polski po II wojnie światowej.
Materiał został zrealizowany przez zespół Centrum Prasowego UMCS. W filmie wykorzystano fotografie archiwalne ze zbiorów Muzeum UMCS. Dziękujemy ACKiM UMCS Chatka Żaka za udostępnienie przestrzeni do nagrań.
Fot. materiały archiwalne Muzeum UMCS
