„Dziś mamy wyjątkową okazję spojrzeć wstecz na 80 lat historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej i zastanowić się nad jego dziedzictwem oraz rozwojem na przestrzeni dekad” – tymi słowami podczas jubileuszowej, 80. inauguracji roku akademickiego 2024/2025 rozpoczął swoje przemówienie rektor uczelni prof. Radosław Dobrowolski. Zgodnie z tradycją wydarzenie odbyło się 23 października w Auli Uniwersyteckiej na Wydziale Prawa i Administracji UMCS.
Tegoroczna inauguracja zgromadziła przedstawicieli wspólnoty akademickiej oraz licznych gości ze świata nauki, dyplomacji, gospodarki i administracji rządowej oraz samorządowej. Z okazji jubileuszu 80-lecia UMCS do Lublina przyjechali również rektorzy reprezentujący konsorcjum uniwersytetów europejskich ATHENA oraz Konferencję Rektorów Uniwersytetów Polskich.
Rektor prof. Radosław Dobrowolski w swojej przemowie odniósł się do historii powstania Uniwersytetu: „Kiedy myślę o początkach naszej uczelni, widzę świat rozdarty wojną. Lubelszczyzna, w której okupacja zakończyła się zaledwie trzy miesiące wcześniej, była jeszcze naszpikowana śladami niedawnych wydarzeń. Miasto pełne ruin, ale także ludzi, którzy przetrwali i szukali swojego miejsca w nowym, jeszcze niepewnym porządku. Właśnie tutaj narodziła się idea odbudowy, spotkali się uczeni z różnych miast i środowisk. To z tej różnorodności – odmiennych losów, wyjątkowych talentów, bogatych doświadczeń – powstał UMCS”.
Prof. Dobrowolski odpowiedział także na pytanie, co według niego znaczy 80 lat istnienia uczelni. „Znaczenie UMCS nie tkwi tylko w jego historii czy osiągnięciach naukowych, choć one są bardzo ważne. Znaczenie tej uczelni kryje się również w codzienności – w krótkich momentach i interakcjach, które kształtują nasze życie. To właśnie w spotkaniach między wykładowcą a studentem, w trudnych pytaniach i we wspólnym poszukiwaniu odpowiedzi, w chwilach zrozumienia, które czasem przychodzą niespodziewanie, kryje się prawdziwa esencja UMCS. Są to momenty, które może umykają w wielkiej historii, ale tworzą coś niezwykle istotnego – sieć relacji, które wpływają nie tylko na nas, ale także na tych, którzy przyjdą po nas” – podkreślił.
Nie zabrakło również odniesień do historycznych sukcesów naukowych na UMCS: zaawansowanych prac nad technologiami światłowodowymi i fotonicznymi, odkryć naszych archeologów czy osiągnięć biofizyków, mikrobiologów, badaczy polarnych i artystów. Rektor zaznaczył, że nasi pracownicy byli także prekursorami w prowadzeniu badań nad Instytutem Literackim w Paryżu oraz spuścizną Jerzego Giedroycia, zaś „lubelska szkoła stosunków międzynarodowych” odegrała kluczową rolę w rozwoju wiedzy w zakresie polityki i bezpieczeństwa międzynarodowego. Nasz Uniwersytet to także miejsce, które od dekad rozwija swoją tożsamość jako przestrzeń aktywności społecznej, kulturalnej i sportowej. Prof. Radosław Dobrowolski zaznaczył, że to oczywiście niewielki wycinek bogatej historii dokonań naukowych uniwersytetu, ale każde z nich świadczy o nieustannym rozwoju UMCS.
Rektor podziękował na koniec za całokształt działań wszystkim członkom społeczności akademickiej: studentom, doktorantom i pracownikom: „Dziękuję raz jeszcze za to, że jesteście częścią tej niezwykłej historii, że wciąż dodajecie nowe warstwy do znaczenia tego miejsca. Z okazji nowego roku akademickiego życzę, abyście podążali za swoimi pasjami, znajdowali zrozumienie wśród kolegów i współpracowników. […] Całej naszej społeczności akademickiej i wszystkim Państwu życzę przede wszystkim tego, żebyście czuli się na naszej uczelni dobrze, bo przecież jesteście tu u siebie”.
W dalszej części wydarzenia wysłuchaliśmy listów gratulacyjnych: doradca prof. Dariusz Dudek odczytał słowa Prezydenta RP Andrzeja Dudy, zaś sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej dr Joanna Mucha – Marszałka Sejmu Szymona Hołowni. Prorektor ds. rozwoju i współpracy z gospodarką prof. Zbigniew Pastuszak odczytał z kolei list od Marszałka Senatu RP Małgorzaty Kidawy-Błońskiej.
Głos zabrała również prof. Bogumiła Kaniewska – przewodnicząca Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, która skierowała do obecnych kilka słów: „Życzę całej społeczności akademickiej UMCS, żebyście zawsze byli dumni z osiągnięć swojej uczelni […]. Osiemdziesiąte urodziny to w życiu człowieka dosyć już zaawansowany moment, ale w życiu uczelni to czas prawdziwej młodości. Jeżeli pomyślimy o tym, że najstarsze uczelnie mają lat kilkaset, a Państwo macie tylko lat osiemdziesiąt, to jest w Was ta energia i pasja, która jest potrzebna do realizowania naukowych i nie tylko naukowych marzeń. […] Macie Państwo to szczęście, że patronuje Wam znakomita uczona, laureatka dwóch nagród Nobla, Maria Curie-Skłodowska, która mimo wszelkich przeszkód potrafiła wykorzystać swoją szansę. I tego życzę całej społeczności, abyście Państwo również mieli okazję wykorzystywać wszelkie dostępne szanse”.
Następnie prof. Arkadiusz Bereza przedstawił informację o odznaczeniach dla pracowników naszego Uniwersytetu: Srebrnym i Brązowym Krzyżu Zasługi, Medalach za Długoletnią Służbę oraz Medalach Komisji Edukacji Narodowej. Poinformował również, że wyróżnienia te zostaną przekazane w późniejszym terminie.
Miłym i wyjątkowym akcentem podczas tegorocznej inauguracji było wręczenie jubileuszowych Medali 80-lecia UMCS. To zaszczytne wyróżnienie otrzymali: prof. Bogumiła Kaniewska – przewodnicząca KRASP, prof. Piotr Stepnowski – przewodniczący KRUP, ks. prof. Mirosław Kalinowski – rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, prof. Wojciech Załuska – rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, prof. Krzysztof Kowalczyk – rektor Uniwersytetu Przyrodniczego oraz prof. Wiesław Andrzej Kamiński – rektor UMCS w latach 2005-2008.
Kolejnym punktem wydarzenia było ogłoszenie laureatów Nagrody Naukowej Marii Curie, która po raz dziesiąty została ufundowana przez Uniwersytet. Przyznano ją zespołowi naukowców w składzie: prof. Katarzyna Klimek, prof. Grażyna Ginalska i prof. Marta Tarczyńska-Osiniak za odkrycie OsteoChondralu Graftu – biomimetycznego dwufazowego biomateriału chrzęstno-kostnego do wykorzystania w ortopedii i traumatologii. Z kolei nominowanych w 24. edycji Nagrody im. Jerzego Giedroycia wyczytała prof. Iwona Hofman – sekretarz kapituły. Laureatem został Grzegorz Motyka za książkę pt. Akcja „Wisła”'47. Komunistyczna czystka etniczna.
Podczas uroczystości wręczono także medale Amicis Universitatis Maria Curie-Skłodowska. Za wieloletną współpracę z Instytutem Historii UMCS otrzymał go prof. Leszek Mrozewicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zaś za zaangażowanie w proces umiędzynarodowienia i rozwoju UMCS – prof. Vít Voženílek z Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu.
Prorektor ds. studentów i jakości kształcenia prof. Dorota Kołodyńska wręczyła następnie medale i nagrody zasłużonym absolwentom naszej uczelni. Tytuł najlepszego absolwenta, złoty medal oraz nagrodę pieniężną przyznano Aleksandrze Cząstkiewicz z Wydziału Filozofii i Socjologii UMCS. Natomiast najlepszymi absolwentami poszczególnych wydziałów zostali: Damian Tchórzewski z Wydziału Artystycznego, Yevheniia Smirnova z Wydziału Biologii i Biotechnologii, Katarzyna Staniec z Wydziału Chemii, Małgorzata Marczewska z Wydziału Ekonomicznego, Mykhailo Kutkovyi z Wydziału Filozofii i Socjologii, Anna Wójtowicz z Wydziału Filologicznego, Mateusz Jeleń z Wydziału Historii i Archeologii, Jan Kuncewicz z Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki, Patryk Pawluczuk z Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Kaja Szach z Wydziału Pedagogiki i Psychologii, Julia Kaproń z Wydziału Politologii i Dziennikarstwa, Katarzyna Błaszczak z Wydziału Prawa i Administracji i Angelika Kowalska z Wydziału Zamiejscowego w Puławach.
Tradycyjnie już podczas inauguracji roku akademickiego odbyły się immatrykulacje studentów i doktorantów ze wszystkich wydziałów uczelni. Głos zabrali również przedstawiciele społeczności akademickiej: przewodnicząca Zarządu Uczelnianego Samorządu Studentów – Aleksandra Misiak oraz rzecznik prasowy Samorządu Doktorantów UMCS – Krystian Kamiński.
Na zakończenie zebrani w Auli Uniwersyteckiej wysłuchali ciekawego wykładu inauguracyjnego pt. „Marketing polityczny: Jak sprzedawać nadzieję?” autorstwa prof. Wojciecha Cwaliny z Instytutu Psychologii UMCS. O oprawę muzyczną podczas wydarzenia zadbał Chór Akademicki UMCS im. Jadwigi Czerwińskiej pod dyrekcją prof. Urszuli Bobryk.
Zwieńczeniem uroczystości inauguracyjnych był koncert „Back to the trees – znajdź swoją pieśń” w wykonaniu Anna Michałowska Sekstet w sali widowiskowej Akademickiego Centrum Kultury i Mediów UMCS Chatka Żaka. W muzyczną podróż w harmonii z naturą zabrali nas znakomici artyści: Anna Michałowska – wokal, Agnieszka Derlak – fortepian, Michał Iwanek – instrumenty klawiszowe, programowanie, Piotr Budniak – perkusja, Andrzej Święs – kontrabas, gitara basowa, Michał Zaborski – altówka.
Przed oficjalnym rozpoczęciem inauguracji rektor UMCS prof. Radosław Dobrowolski oraz prorektorzy: prof. Dorota Kołodyńska, prof. Zbigniew Pastuszak, prof. Wiesław I. Gruszecki i prof. Arkadiusz Bereza wraz z członkami samorządu studentów, złożyli kwiaty przed pomnikiem Marii Curie-Skłodowskiej. Odbyło się także spotkanie z dziennikarzami. Podczas briefingu prasowego rektor odniósł się do początków tworzenia uczelni i jej rozwoju – początkowo były to zaledwie 4 wydziały, a w tej chwili Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej tworzy 12 wydziałów w Lublinie, 24 instytuty badawcze, prawie 3 tys. osób zatrudnionych na różnych stanowiskach i ponad 17 tys. studentów, w tym znaczny odsetek osób z zagranicy. W trakcie rozmów z mediami nie zabrakło także odniesienia do wyzwań, które stoją przed uczelnią. To m.in. dostosowanie do zmieniającego się otoczenia zewnętrznego, w tym również do zmian mentalnych młodych ludzi, którzy zupełnie inaczej niż jeszcze dekadę temu podchodzą do spraw związanych z kształceniem, oraz plany inwestycyjne – w obecnym roku akademickim jest to modernizacja Biblioteki Głównej UMCS.
Streaming z wydarzenia można obejrzeć na kanale YouTube UMCS.
Zachęcamy do obejrzenia zdjęć z wydarzenia.
Fot. Bartosz Proll i Michał Piłat
