Niemal co 40 minut w Polsce, a na świecie co 27 sekund, ktoś dowiaduje się, że cierpi na białaczkę lub inną chorobę układu krwiotwórczego. Taką diagnozę może usłyszeć każdy bez względu na wiek. Dla wielu chorych jedyną deską ratunku jest przeszczepienie szpiku lub krwiotwórczych komórek macierzystych od zgodnego dawcy. Jednak szansa na znalezienie „bliźniaka genetycznego”, a więc osoby, której układ antygenów HLA jest taki sam jak nasz, jest niewielka. Takie prawdopodobieństwo wynosi 1:20 000, a w przypadku rzadszego genotypu jest już niemal wygraną w Lotto. Z danych statystycznych DKMS wynika, że tylko jedna czwarta osób zakwalifikowanych do przeszczepu może znaleźć materiał do tego zabiegu w swojej rodzinie, pozostali potrzebują wsparcia od tzw. dawcy niespokrewnionego. Nadzieją dla nich są zatem bazy potencjalnych dawców szpiku. A im one większe, tym większe szanse na znalezienie „genetycznego bliźniaka” i uratowanie życia. Dlatego tak bardzo ważne jest zwiększanie świadomości idei dawstwa szpiku i rozbudowywanie bazy potencjalnych dawców w oparciu o społeczności lokalne.
Jak co roku UMCS zachęca całą społeczność akademicką do włączenia się w akcję promowania dawstwa szpiku kostnego. Szpik kostny to fabryka komórek krwi. Ta płynna tkanka zawiera komórki macierzyste układu krwiotwórczego, z których wytwarzane są erytrocyty (krwinki czerwone) transportujące tlen, trombocyty, czyli te biorące udział w procesie krzepnięcia krwi oraz zwalczające infekcje leukocyty, w skład których wchodzą granulocyty (neutrofile, eozynofile, bazofile) oraz agranulocyty (limfocyty, monocyty). U dorosłego zdrowego człowieka masa całego szpiku wynosi średnio ok. 2,5 kg i ma objętość ok. 5 litrów.
Kto może zostać dawcą szpiku?
Oddać szpik może każdy człowiek pomiędzy 18 a 55 rokiem życia pod warunkiem, że jest ogólnie zdrowy i nie zmaga się z otyłością. Na stronie m.in. Fundacji DKMS znajdziemy wiele cennych informacji dotyczących wymogów, jakie powinien spełniać potencjalny dawca i jak powinien się przygotować. Podobnie, jak w przypadku oddawania krwi, istnieje szereg chorób, które mogą wymagać dodatkowych konsultacji z lekarzem lub wykluczyć z rejestracji w bazie dawców szpiku. Takimi przeciwskazaniami mogą być m.in.: choroby serca, nadciśnienie, hemofilia i inne choroby krwi, epilepsja oraz inne choroby neurologiczne, anemia, choroby nerek i układu moczowego, kiła, gruźlica, choroby autoimmunologiczne, choroby nowotworowe, cukrzyca, aktywna astma, łuszczyca, przechorowanie wirusowego zapalenia wątroby oraz nosicielstwo wirusów HBV, HCV, CMV, HIV.
Dwa wymazy i do bazy
Żeby dołączyć do bazy Dawców szpiku Fundacji DKMS wystarczy wejść na stronę: https://www.dkms.pl/pl/zostan-dawca i zamówić prosto do domu pakiet rejestracyjny.
– Wyślemy do Ciebie pałeczki do pobrania wymazu z wewnętrznej części policzka oraz formularz rejestracyjny. Zrób wymaz w domu, wypełnij formularz i odeślij pakiet. Twój wymaz zostanie przebadany w celu określenia cech istotnych z punktu widzenia doboru Dawcy i Biorcy, między innymi oznaczone będą antygeny zgodności tkankowej HLA. Po weryfikacji Twojego wymazu i wprowadzeniu danych do bazy stajesz się potencjalnym Dawcą – czytamy na stronie Fundacji DKMS. Co ważne, jeśli już znajdziemy się w takiej bazie, to możemy zostać dawcą aż cztery razy: dwa razy dokonując donacji krwiotwórczych komórek macierzystych oraz dwa razy szpiku kostnego z talerza kości biodrowej. Warto również pamiętać, że dawstwo szpiku jest całkowicie anonimowe, dobrowolne i bezpłatne. Dzieląc się z biorcą naszymi krwiotwórczymi komórkami macierzystymi, tak naprawdę nie tracimy niczego, ponieważ mnożą się one przez całe życie i dopóki jesteśmy zdrowi, nie może nam ich zabraknąć.
Przez cały rok w różnych miastach w Polsce, w tym w Lublinie, prowadzone są akcje rejestrowania potencjalnych dawców szpiku kostnego. Dzień Dawcy Szpiku, jak i październik - miesiąc Świadomości Idei Dawstwa Szpiku, to zatem dobra okazja do podkreślenia, jak ważne jest bezinteresowne zaangażowanie w ratowanie życia drugiego człowieka i jak niewiele wymaga ono poświęcenia.
