Od 30 marca 2011 r. w Sali Muzeum UMCS oglądać można wystawę zatytułowaną „Imperium Romanum na starych widokówkach. Pamiątka, dzieło sztuki czy źródło historyczne? Widokówki ze zbiorów dra Wojciecha Bejdy”.
Zdaje się, że w dobie cyfrowych aparatów fotograficznych widokówka odchodzi do lamusa. Tak chyba w rzeczywistości się dzieje, ale widokówka zaczyna pełnić teraz inne, nowe funkcje. Była pamiątką z podróży, często małym dziełem sztuki. Dziś wchodzi w rolę źródła historycznego o wielu wymiarach.
Z jednej strony dawne widokówki pozwalają poznać preferencje turystyczne mieszkańców Europy końca XIX wieku i pierwszych dekad wieku XX. Dawne widokówki są również odzwierciedleniem dominujących trendów estetycznych w sztuce dekoracyjnej i fotograficznej XIX i XX wieku. Są wreszcie doskonałym źródłem historycznym, gdy myślimy o każdym śladzie ludzkiej aktywności, ponieważ pozwalają poznać naszą przeszłość. Unaoczniają odbiorcom jak wiele mostów, łuków triumfalnych, świątyń, mauzoleów, term, teatrów i amfiteatrów - by wymienić tylko obiekty charakterystyczne dla antyku - przetrwało mimo licznych wojen i naturalnych kataklizmów. Korzyść z poważnego potraktowania widokówek, zwłaszcza tych najstarszych, może odnieść też archeolog, gdyż często dokumentują one stan sprzed wykopalisk.
Prezentowana na wystawie część kolekcji widokówek, pochodzących z okresu między ostatnim dziesięcioleciem XIX wieku a wybuchem II wojny światowej, ukazuje przede wszystkim wielkość architektury Imperium Rzymskiego. Obecna jest niemal każda rzymska prowincja, choć nie w jednakowym stopniu, bo większość pochodzi z tych najgłębiej zromanizowanych. Najbogatsza część kolekcji ilustruje teren Półwyspu Apenińskiego, Francji oraz Afryki Północnej, czyli obszarów zamożnych i długo korzystających z rzymskiej prosperity. Kolekcja obejmuje też widokówki nietypowe, jak np. te „rekonstruujące” życie obozowe legionistów z Saalburga.
Dr Wojciech Bejda jest absolwentem historii na UMCS, doktorem nauk humanistycznych w zakresie historii starożytnej. W latach 2003-2006 był organizatorem lub współorganizatorem Festynów Kultury Antycznej „Hellas et Roma” w Żdanowie koło Zamościa, Chełmie i Radomiu. Pełnił funkcję pierwszego prezesa Stowarzyszenia na Rzecz Popularyzacji Kultury Antycznej „Hellas et Roma”.
Na wystawie prezentują też swoje dokonania (w ograniczonym wyborze) członkowie Koła Amatorów Antyku i Koła Historyków Wojskowości w Instytucie Historii UMCS. Zgromadzono rekonstrukcje uzbrojenia rzymskiego legionisty, przedmioty codziennego użytku w legionowym obozie (kociołek do gotowania strawy, bukłak na wodę) oraz liczne przedmioty używane w domu i szkole (lampki oliwne, szklane naczynia, portrety, przybory do pisania, zabawki).
Oficjalnego otwarcia wystawy dokonał dziekan Wydziału Humanistycznego UMCS prof. dr hab. Henryk Gmiterek. Licznie reprezentowany był Instytut Historii UMCS. Na wystawę przybyła również młodzież szkolna, która z jednej strony mogła poznać jeden z typów źródeł historycznych, z drugiej zaś zobaczyć, jakie mogą być alternatywy spędzania wolnego czasu i rozwijania własnych pasji.
