W środę 6 marca 2024 r. członkinie Center For American Studies z Katedry Anglistyki i Amerykanistyki UMCS: dr Anna Bendrat, dr Ewa Antoszek i dr Izabella Kimak wystąpiły z wykładami gościnnymi na Uniwersytecie Jagiellońskim na zaproszenie Prof. Agnieszki Gondor-Wiercioch z Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ. W ramach programu Otwartych Spotkań Akademickich przedstawiły trzy perspektywy na rasę i etniczność w kontekście współczesnej retoryki panamerykańskiej. 

Pierwsza perspektywa dotyczyła kwestii języka emocji w polityce dotyczącej mniejszości w kontekście dyskryminacji ze względu na pochodzenie rasowe w Stanach Zjednoczonych. Badania wykazują, że zwolennicy Partii Republikańskiej bardziej niż Demokraci skłonni są odrzucać istnienie strukturalnej dyskryminacji wobec Afroamerykanów, zarówno w relacjach z policją, jak i w sferze społeczno-ekonomicznej. Problem ten przedstawiła dr Anna Bendrat, pokazując, że podział między Republikanami a Demokratami w postrzeganiu problemu rasizmu systemowego wpływa nie tylko na polityczne decyzje, takie jak zaniechanie dochodzeń dotyczących reakcji policji na incydenty z udziałem osób o innym niż biały kolorze skóry. Różnice te rzucają światło na złożoność współczesnej debaty publicznej w Stanach Zjednoczonych, w której podział na dwa obozy zaczyna przypominać starcie dwóch alternatywnych rzeczywistości, gdzie te same fakty zyskują zupełnie odmienne interpretacje, a emocja bierze górę nad racją.

W drugiej części wykładu dr Ewa Antoszek skupiła się na sytuacji Latynosów w Stanach Zjednoczonych z perspektywy granic, które napotykają i muszą pokonywać w swoim życiu. Wychodząc od definicji pojęć „granicznych”, dr Antoszek przeanalizowała, w jaki sposób granice wpływają na sytuacje Latynosów mieszkających w USA. Analizę rozpoczęła od granicy politycznej między Meksykiem i Stanami Zjednoczonymi oraz pogranicza meksykańsko-amerykańskiego w kontekście dwóch paradygmatów – imigranckiego i rdzennego/rodzimego (immigrant vs. indigenous paradigms). Następnie poruszyła kwestię tzw. trzeciej granicy, metaforycznego pojęcia, zdefiniowanego przez Mike’a Davisa. Dwa ostatnie zagadnienia, to tzw. szeroka południowa granica (great South border), którą w ostatnich latach stał się Meksyk dla migrantów z krajów wysuniętych na południe od Meksyku, zwłaszcza z Trójkąta Północnego (Gwatemali, Hondurasu i Salwadoru). W końcowej części prezentacji dr Antoszek skupiła się na przykładach prób niwelowania podziałów granicznych przez artystów/ki i aktywistów/ki działających bezpośrednio na granicy meksykańsko-amerykańskiej.

W trzeciej części prelekcji dr Izabella Kimak skupiła się na kwestii etniczności od kuchni. Wychodząc od założeń tzw. food studies, dziedziny nauki zajmującej się związkiem między jedzeniem a kulturą, dr Kimak zaprezentowała przykłady zjawiska zaobserwowanego przez badaczy Polonii amerykańskiej. Chodzi o postrzeganie polskiej kuchni jako ostatniego bastionu pozwalającego zachować tożsamość przodków, nawet gdy potomkowie imigrantów trzeciego i dalszych pokoleń stracili inne związki z Polską, takie jak znajomość języka polskiego. Burzliwe dyskusje toczone na forach internetowych na temat pierogów i gołąbków są tak naprawdę dysputami o tożsamość i prawo do samookreślenia jako Amerykanie polskiego pochodzenia. Dr Kimak podkreśliła, że znaczenie polskiej kuchni dla Polonii można również zaobserwować w tekstach literackich autorstwa twórców i twórczyń polskiego pochodzenia, czego ilustracją były powieści, m.in. Wanting to Be Jackie Kennedy autorstwa Elizabeth Kern. 

Nawiązanie współpracy pomiędzy Center for American Studies UMCS a Instytutem Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ pozwoli na zacieśnienie relacji między tymi dwoma instytucjami naukowymi oraz wymianę wiedzy i doświadczeń w zakresie amerykanistyki. Wspólne seminarium naukowe, planowane na jesień 2024 roku w Lublinie, stanowić będzie doskonałą okazję do pogłębionej dyskusji nad tematami związanymi z kulturą, historią i społeczeństwem amerykańskim. Mamy nadzieję, że inicjatywa ta  przyniesie korzyści obu stronom, poszerzając horyzonty w zakresie badań amerykanistycznych oraz intensyfikując współpracę międzyuczelnianą w dziedzinie nauk humanistycznych.

Polecamy również relację na FB.