Prof. dr hab. Jerzy Święch

Adres e-mail: kontakt za pośrednictwem Instytutu Językoznawstwa i Literaturoznawstwa UMCS

ORCID: –

Uznawany za jednego z wiodących badaczy literatury dwudziestego wieku (hasło Jerzy Święch, [w:] Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, red. A. Hutnikiewicz, A. Lam, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 214).

Zakresy badań własnych: literatura polska lat 1939-1945, poezja dwudziestolecia międzywojennego i lat wojny i okupacji, teoria przekładu, nowoczesność literacka, polska literatura emigracyjna XX wieku, religijne konteksty literatury XX wieku, polonistyka jako subdyscyplina humanistyki

Uzyskane stopnie/tytuły naukowe:

1961 – magister filologii polskiej (UMCS)

1969 – doktor nauk humanistycznych

1978 – doktor habilitowany nauk humanistycznych

1991 – profesor nadzwyczajny UMCS

1997 – profesor zwyczajny

Sprawowane funkcje:

1981-1989 – Dyrektor Instytutu Filologii Polskiej UMCS

1978-2010 – Kierownik Zakładu Literatury Współczesnej IFP UMCS

1993-2006 – Kierownik Studiów Doktoranckich w IFP UMCS

Opieka nad doktoratami i magisteriami:

Promotor kilkunastu doktorów z zakresu literaturoznawstwa oraz kilkuset magistrów filologii polskiej. Był również promotorem w przewodach doktorskich honoris causa Tomasa Venclovy (1991) oraz Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (1997).

Wizytujące profesury/staże naukowe w kraju/za granicą, współpraca z zagranicznymi ośrodkami naukowymi:

1991 – Visiting professor na University of Minnesota, Minneapolis, USA

1997 – Visiting professor na University of Wisconsin-Milwaukee, USA

1986 – Visiting lecturer w Paris VIII St. Denis, Paryż

1986 – stypendysta Ecole des Hauts Etudes en Sciences Sociales, Paryż

1990 – stypendysta Funduszu Pomocy Kulturze i Nauce Niezależnej, Paryż

1991 – stypendysta Towarzystwa Historycznoliterackiego, Paryż

Granty badawcze/projekty:

Kierownik projektów badawczych z zakresu historii literatury, edytorstwa i tekstologii:

- „Twórczość Józefa Czechowicza jako przedmiot badań tekstologicznych i edytorskich” (KBN N103 039 32/1865, 2008-2012),

- „Edycja krytyczna Pism zebranych Józefa Czechowicza” (NPRH, 11H11 008280, 2011-2013),

- „Krytyka literacka i eseistyka okresu Drugiej Wojny Światowej” (NCN, nr 2012/05/B/HS2/03980, 2013-2015),

- „Edycja krytyczna Notatników Józefa Łobodowskiego” (0328/NPRH5/H11/84/2017, 2017-2022).

Wybrane najważniejsze (lub najnowsze) publikacje:

Autor ponad stu publikacji z zakresu historii i teorii literatury, przekładu oraz komparatystyki. Opublikował książki:

Okupacja a stereotypy. Stadium z dziejów poezji konspiracyjnej 1939-1945, Lublin 1977, Wydawnictwo UMCS.
Pieśń niepodległa. Model poezji konspiracyjnej 1939-1949, Warszawa 1982, Wydawnictwo Naukowe PWN.
La poésie polonaise du temps de la guerre 1939-1945, Paryż 1987, Université de Paris VIII, Département des études slaves.
Wiersze Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Warszawa 1991, Wydawnictwo WSiP.
Literatura polska w latach II wojny światowej, Warszawa 1997, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Poeci i wojna. Rozprawy i szkice, Warszawa 2000, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nowoczesność. Szkice o literaturze polskiej XX wieku, Warszawa 2006, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Z historii i poetyki przekładu, Lublin 2021, Wydawnictwo UMCS.

Ponadto opublikował m.in. wybór wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w serii Biblioteki Narodowej (trzy wydania w latach 1989, 1998, 2007) oraz List do kraju Józefa Łobodowskiego (1998): przewodniczący komitetu redakcyjnego Pism zebranych Józefa Czechowicza (t. 1-9) oraz Notatników Józefa Łobodowskiego.

Najważniejsze artykuły opublikowane po roku 2010:

Dlaczego Wat nie dowierzał ewangeliom, [w:] Elementy do portretu. Szkice o twórczości Aleksandra Wata, red. Agnieszka Czyżak, Zbigniew Kopeć, Poznań 2011, Wydawnictwo Poznańskie, s. 235-248.
Swojskość Czechowicza, [w:] Miłosz-Czechowicz. Lektury paralelne, red. Andrzej Tyszczyk, Urszula Wieczorek, Aleksandra Zińczuk, Lublin 2011, Instytut Filologii Polskiego KUL.
Łobodowski-poeta, [w:] Między literaturą a polityką. O Józefie Łobodowskim, red. Ludmiła Siryk i Ewa Łoś, Lublin 2012, Wydawnictwo UMCS.
O mocnym i słabym profesjonalizmie w humanistyce, [w:] Od(nowa)-znwou-na nowo. Rekapitulacje, red. J. Wach i Ł. Janicki, Lublin 2012, Wydawnictwo UMCS.
Prawda tekstu. Ankieta, „Znak” 2012 nr 10.
Jak wydawać współczesne teksty literackie, „Ruch Literacki” R. LIII 2012, z. 2.
O pismach zebranych Józefa Czechowicza, [w:] J. Czechowicz, Pisma zebrane, t. 1. Wiersze i poematy, oprac. Józef Fert, Lublin 2012, Wydawnictwo UMCS.
Literatura i sacrum w ujęciu Marii Jasińskiej-Wojtkowskiej, [w:] Potrzeba sacrum. Literatura polska okresu PRL-u, red. Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, ks. Wiesław Felski, Lublin 2012, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
K. K. Baczyński, Wybór poezji. Lektura z opracowaniem, opracowanie, przypisy i wybór wierszy J. Ś., Poznań 2013, ?????.
Moje przygody z Profesorem Stefanem Sawickim, [w:] Profesor Stefan Sawicki. Portret przyjaźnią pisany, Kielce 2013. ?????.
Przekłady i autokomentarze, w: Polska myśl przekładoznawcza. Antologia, red. Piotr de Bończa Bukowski i Magdalena Heydel, Kraków 2013, Wydawnictwo UJ.
Ważyk metafizyczny?, „Ruch Literacki” 2013, nr 1.
Róbmy swoje, czyli kilka myśli o Henryku Markiewiczu niezupełnie nowych, „Wielogłos” 2014, nr 1.
Baudelaire po raz pierwszy, w: Widnokręgi literatury – wielogłosy krytyki. Prace ofiarowane Profesor Teresie Walas, red. Tomasz Kunz, Ryszard Nycz, Anna Łebkowska, Magdalena Popiel, Kraków 2015, Wydawnictwo UJ.
Tłumacz i jego działania na tekście, [w:] Działania na tekście. Przekład-redagowanie-ilustrowanie, red. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Marta Nowosad-Bakalarczyk, Tomasz Piekot, Lublin 2015, Wydawnictwo UMCS.
Apollinaire Czechowicza, [w:] Poezja i egzystencja. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Józefa F. Ferta, red. Wojciech Kruszewski i Dariusz Pachocki, Lublin 2015, Wydawnictwo KUL.
Dzieje tłumaczeń, czyli o historii, której nie ma, „Postscriptum Polonistyczne” 2016, nr 2.
Niewiadomski kartograf, [w:] „Wreszcie nie pojawia się nikt”. Szkice o twórczości Andrzeja Niewiadomskiego, red. Anita Jarzyna, Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Agata Szulc-Woźniak, Joanna Żabnicka, Lublin 2016, Ośrodek Brama Grodzka.
Polityka profesjonalizmu, czyli nowa humanistyka, „Akcent” 2017, nr 3.
O pewnej nienapisanej książce, „Tematy i Konteksty” 2017, nr 7 (12).
O Myśliwskim inaczej, „Akcent” 2018 nr 1.
Jak się pisze o Annie Frajlich, „Akcent” 2018 nr 4.
Baczyński po latach, [w:] Biblioteka Narodowa 1919-2019. Księga jubileuszowa, red. Stanisław Bereś, Wrocław 2019, Wydawnictwo Ossolineum.
„Słyszę czas”, [w:] Czytanie Wierzyńskiego, red. Wacław Lewandowski i Jakub Osiński, Toruń 2019, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Translation and Self-Commwentaries, [w:] Polish Translation Studies in Action. Concepts-methodologioes-application, red. Piotr de Bończa Bukowski and Magdalena Heydel, Berlin 2019, ?????.
Miasta wygnańców, [w:] „Odcisk palca – rozległy labirynt”. Prace ofiarowane profesorowi Wojciechowei Ligęzie na jubileusz siedemdziesięciolecia, red. Mateusz Antoniak i Dorota Siwor, Kraków 2021, Wydawnictwo UJ.