Prof. dr hab. Artur Blaim
Adres e-mail: artur.blaim@ug.edu.pl
ORCID: 0000-0003-3068-9403
Anglista, literaturoznawca, profesor nauk humanistycznych, członek Academia Europaea, badacz literatury utopijnej i podróżniczej, laureat Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za szczególne osiągnięcia w dziedzinie nauk humanistycznych (2024). Inspirujący mentor i nauczyciel akademicki. Wraz z profesor Ludmiłą Gruszewską-Blaim wychowali całe pokolenie badaczy pracujących aktualnie w Katedrze Anglistyki i Amerykanistyki UMCS.
Uzyskane stopnie/tytuły naukowe:
1979 – doktor, rozprawa The Poetics of English Literary Utopia 1516-1700 napisana pod kierunkiem prof. Róży Jabłkowskiej z Uniwersytetu Warszawskiego i prof. Andrzeja Zgorzelskiego z Uniwersytetu Gdańskiego
1983-84 - studia postdoktoranckie w Goldsmiths College, University of London w Wielkiej Brytanii
1988 – doktor habilitowany, rozprawa Failed Dynamics. The English Robinsonade of the 18th Century
1997 – profesor zwyczajny, Aesthetic Objects and Blueprints: English Utopias of the Enlightenment
1980-1981 i 1991-2000 – dyrektor Instytutu Anglistyki, UMCS
1993-2013 – kierownik Zakładu Literatury Angielskiej, UMCS
2000-2006 – kierownik neofilologicznych studiów doktoranckich na Wydziale Humanistycznym UMCS
od 2008 roku – profesor literatury angielskiej w Katedrze Translatoryki Instytutu Anglistyki i Amerykanistyki na Uniwersytecie Gdańskim
od 2013 roku – kierownik Zespołu Badań nad Przekładem Literatury Dawnej na Wydziale Filologicznym UG
Wizytujące profesury/staże naukowe w kraju/za granicą:
1989-1990 – Visiting professor, Siegen University, Siegen, Germany
1994-1995 – Visiting professor, University of Missouri-St. Louis, USA
1998-1999 – Visiting professor, Rutgers University, New Brunswick, NJ, USA
2006 – Visiting professor, Rutgers University, New Brunswick NJ, USA
Współpraca naukowa:
Współzałożyciel (wraz z prof. dr hab. Andrzejem Zgorzelskim) gdańsko–lubelskiej szkoły badań literaturoznawczych działającej od 1993 r.
Założyciel i kierownik Utopia Study Group – polskiej, międzyuczelnianej grupy naukowo–badawczej prowadzącej od 2008 badania nad angielską i amerykańską utopią i dystopią w literaturze, filmie i nowych mediach.
Członek Zarządu Utopian Studies Society, uczestniczący w reaktywacji stowarzyszenia w 1999 r. Współpraca z międzynarodowym, interdyscyplinarnym środowiskiem badaczy utopii.
Granty badawcze/projekty:
2012-2015 – kierownik projektu badawczego „Metamorfozy dyskursu utopijnego: od literatury do nowych mediów”, Opus II, Grant Narodowe Centrum Nauki
Od 2021 kierownik pięcioletniego projektu badawczego „Kanon światowej literatury utopijnej w polskim przekładzie” finansowanego przez Narodowy Program Rozwoju Humanistyki. Celem projektu jest przetłumaczenie na język polski oraz naukowe opracowanie 37 europejskich i amerykańskich dzieł utopijnych (XVII- XX wieku)
Opieka nad doktoratami/magisteriami:
Ludmiła Gruszewska
Adam Janiszewski
Urszula Terentowicz-Fotyga
Andrzej Kowalczyk
Justyna Galant
Wybrane publikacje
Publikacje książkowe:
- Early English Utopian Fiction: A Study of a Literary Genre, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1984.
- Failed Dynamics: The English Robinsonade of the 18th Century, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1987.
- The English Robinsonade of the Eighteenth Century, Studies on Voltaire and the Eighteenth Century, Voltaire Foundation, Oxford 1990.
- Daniel Defoe: Robinson Crusoe, Wydawnictwo Gdańskie, Gdańsk 1994.
- Thomas More: Utopia, Gdańsk, Wydawnictwo Gdańskie, Gdańsk 1995.
- Thomas Stearns Eliot: Murder in the Cathedral, Wydawnictwo Gdańskie, Gdańsk 1995 [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim].
- Aesthetic Objects and Blueprints: English Utopias of the Enlightenment, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1997.
- Gazing in Useless Wonder: English Utopian Fictions 1516-1800, Peter Lang, Oxford 2013.
- Robinson Crusoe and His Doubles, Peter Lang, Frankfurt am Main 2016.
- Utopian Visions and Revisions, Peter Lang, Frankfurt am Main 2017.
Edycja prac zbiorowych:
- Literatura i komunikacja. Od listu do powieści autobiograficznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1998 [z Zbigniewem Maciejewski].
- Readings in English Literature: From Beowulf to Gulliver’s Travels, WSSP, Lublin 2003 [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim].
- Texts of Literature, Texts of Culture, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005 [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim].
- Texts in/of Texts, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007 [z Joanną Kokot].
- Zeszyty Naukowe WSSP, vol . III (2007) [z Jerzym Kutnikiem].
- Structure and Uncertainty, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008 [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim].
- Imperfect Worlds and Dystopian Narratives in Contemporary Cinema, Peter Lang, Frankfurt Am Main 2011 [z Ludmiłą Gruszewską -Blaim].
- Spectres of Utopia: Theory, Practice, Conventions, Peter Lang, Frankfurt Am Main 2012 [z Ludmiłą Gruszewską -Blaim].
- Mediated Utopias, Peter Lang, Frankfurt Am Main 2015 [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim].
- Dystopia and Solidarity, specjalny numer Beyond Philology 15/3 (2018) .
- Solidarity and Utopia, specjalny numer Utopian Studies 29 (2) (2018) [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim].
- Angielska Utopia okresu Oświecenia. Antologia. Bibliotheca Utopiana, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2018 [z Patrycją Sörensen].
- Simon Berington. Pamiętniki Gaudentia di Lucca. Bibliotheca Utopiana, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2018 [z Krzysztofem Filipem Rudolfem].
- Znaki pamięci. Uczniowie i przyjaciele o Profesorze Andrzeju Zgorzelskim, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk 2019 [z Olgą i Wojciechem Kubińskimi i Ludmiłą Gruszewską -Blaim].
Edycja serii Wydawnictwa Peter Lang: [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim]
- Mediating the World in the Novels of Iain Banks: The Paradigms of Fiction by Katarzyna Pisarska, Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 1, Peter Lang, Frankfurt am Main 2013.
- H. G. Wells: The Literary Traveller in His Fantastic Short Story Machine by Halszka Leleń, Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol. 10, Peter Lang, Frankfurt am Main 2016.
- The Uncanny House in Elizabeth Bowen’s Fiction by Olena Lytovka, Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol. 11, Peter Lang, Frankfurt am Main 2016.
- Playing Games of Sense in Edwin Morgan’s Writing by Monika Kocot, Me- diated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol. 12, Peter Lang, Frankfurt am Main 2016.
- The Stage Career of Cicely Hamilton (1895–1914) by Seán Moran, Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol. 13, Peter Lang, Frankfurt am Main 2017.
- Forms and Shadows: A Cognitive-Poetic Reading of Charles Williams’s Fiction by Andrzej Sławomir Kowalczyk, Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol. 14, Peter Lang, Frankfurt am Main 2017.
- Space in Literature: Method, Genre, Topos by Urszula Terentowicz-Fotyga (ed.), Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 15, Peter Lang, Berlin 2018.
- Strange Vistas: Perspectives on the Utopian by Justyna Galant and Marta Komsta (eds.), Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 16, Peter Lang, Berlin 2019.
- Sanctity as a Story: Narrative (In)Variants of the Saint by Halszka Leleń (ed.), Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 17, Peter Lang, Berlin 2020.
- Expanding the Gothic Canon: Studies in Literature, Film and New Media by Anna Kędra-Kardela and Andrzej Sławomir Kowalczyk (eds .), Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 2, Peter Lang, Frankfurt am Main 2014.
- Limits of Orality and Textuality in Ciaran Carson’s Poetry by Grzegorz Cze- miel, Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 3, Peter Lang, Frankfurt am Main 2014.
- Mediated Utopias: From Literature to Cinema by Artur Blaim and Ludmiła Gruszewska-Blaim (eds .), Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 4, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015.
- Painted Devils, Siren Tongues: The Semiotic Universe of Jacobean Tragedy by Justyna Galant, Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 5, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015.
- Welcome to the Chemical Theatre: The Urban Chronotope in Peter Ackroyd’s Fiction by Marta Komsta, Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 6, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015.
- Dreams, Nightmares and Empty Signifiers: The English Country House in the Contemporary Novel by Urszula Terentowicz-Fotyga, Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol. 7, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015.
- (Im)perfection Subverted, Reloaded and Networked: Utopian Discourse across Media by Barbara Klonowska, Zofia Kolbuszewska and Grzegorz Maziarczyk (eds.), Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 8, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2015.
- Characters in Literary Fictions by Jadwiga Wegrodzka (ed.), Mediated Fictions: Studies in Verbal and Visual Narratives, vol . 9, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015.
Edycja serii Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego: [z Olgą Kubińską]
- Angielska utopia literacka okresu Oświecenia, edited by Artur Blaim and Patrycja Sørensen, Bibliotheca Utopiana, vol . 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2018 .
- Świat Blasku by Margaret Cavendish, edited by Olga Kubińska and Aleksandra Arumińska, Bibliotheca Utopiana, vol . 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2019 .
- Pamiętniki Gaudentia di Lucca by Simon Beringotn, edited by Artur Blaim and Krzysztof Filip Rudolf, Bibliotheca Utopiana, vol . 3, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2019 .
- Mizora: Przepowiednia (amerykańska utopia feministyczna XIX wieku) by Mary E. Bradley Lane, edited by Ludmiła Gruszewska-Blaim, Bibliotheca Utopiana, vol . 4, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2020.
Artykuły:
- “Approaches to Utopia,” Lubelskie Materiały Neofilologiczne 4 (1975), pp . 25-36.
- “Uwagi o nauczaniu idiomów angielskich,” Lubelskie Materiały Neofilologiczne 4 (1975), pp . 223-228 [z Jerzym Durczakiem i Tomaszem Jurczyńskim].
- “Russian Formalist and Structuralist Studies in English Translation,” Lubelskie Materiały Neofilologiczne 5 (1976), pp. 118-124 .
- “Text and Genre Pattern,” Essays in Poetics VI (1981), pp. 18-53.
- “More’s Utopia: Persuasion or Polyphony?” Moreana XIX (1982), pp. 5-20.
- “Genre and Change,” Essays in Poetics VIII (1983), pp. 74-98.
- “The Genre Structure of More’s Utopia and the Tradition of Carnivalized Literature,” Revista Canaria de Estudios Ingleses VI (1983), pp. 1-14.
- “The Critical and Utopian Functions of Soviet Semiotics,” Essays in Poetics 15 (1990), pp. 56-67.
- “Utopias in History, History in Utopias,” Annales UMCS, VIII (1990), pp. 85-98.
- “The Twain Shall Meet? Some Observations on Soviet Cultural Semiotics and Empirical Study of Literature and the Media,” Poetics 21 (1992), pp. 33-44.
- “Constructivist Aspects of Cultural Semiotics in: Poetics of the Text,” w Joe Andrew (ed.) Poetics of the Text, Rodopi, Amsterdam 1992, pp. 17-27.
- “Utopia Simplified: Thomas Lupton’s Siuqila,” Lubelskie Materiały Neofilologiczne 17 (1993), pp. 7-13.
- “Recent Studies of Defoe,” Utopian Studies IV (1993), pp. 146-157.
- “More’s Utopia: Persuasion, Polyphony, Genre Pattern,” w Jerzy Limon and Jay. L. Halio (eds.) Shakespeare and His Contemporaries, Delaware University Press, Newark 1993, pp. 70-107.
- “Implied Authors, Implied Readers, Implied Texts,” w Grażyna Bystydzieńska i Leszek S . Kolek (eds .) Focus on Literature and Culture, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994, pp. 145-155 [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim].
- “Languages at War: T.S . Eliot’s Murder in the Cathedral,” Yeats-Eliot Review XIII (1994), pp. 17-25 [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim] .
- “Cultural Semiotics: The Uses of a Theory,” Russian Literature XXXVI-III (1994), pp. 243-254.
- “Of Islands and Critics. Genres. Ideologies. Entropy,” w Leszek Kolek (ed.) Approaches to Fiction, Folium, Lublin 1996, pp. 25-38.
- “Signs. Truth, Reality. The Quests for Truth in the Memoirs of Signor Gaudentio di Lucca,” w Leszek Kolek and Wojciech Nowicki (eds .) Discourses of Literature, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 1997.
- “Lotman in the West,” w Joe Andrew and Robert Reid (eds.) Neoformalist Papers, Rodopi: Amsterdam-Atlanta, GA 1998, pp. 329-337.
- “The Appearance of Fiction: The Theory and Practice of Daniel Defoe’s Allegoric Allusive Autobiography,” w Zbigniew Maciejewski i Artur Blaim (eds.) Literatura i komunikacja. Od listu do powieści autobiograficznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1998, pp. 331-343.
- “‘The Thing which is not’: Utopia and Anti-Utopia in Gulliver’s Travels,” w Olga Kubińska i David Malcolm (eds.) Paradoksy humanistyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001, pp. 45-59.
- “Julius Caesar. A Play of Signs,” w Andrzej Zgorzelski (ed.) Conventions and Texts, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003, pp. 47-73.
- “Terry Eagleton . Author of Macbeth,” w Ludmiła Gruszewska-Blaim i Artur Blaim (eds.) Texts of Literature, Texts of Culture, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2005, pp. 257-262.
- “Gulliver’s Fifth Voyage, or Farther Adventures of Robinson Crusoe: Margaret Atwood’s Oryx and Crake,” w Artur Blaim i Joanna Kokot (eds.) Texts in/ of Texts, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007, pp. 187-202.
- “1934: The Institution of Utopian Literature,” Zeszyty Naukowe WSSP III (2007), pp. 205-216.
- “Perfect Signs for Imperfect Bodies,” w Ludmiła Gruszewska Blaim i Artur Blaim (eds.) Structure and Uncertainty, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008, pp. 15-29.
- “Failed Carnival—The Metonymic Dystopias in Werner Herzog’s Even Dwarfs Started Small,” w Artur Blaim i Ludmiła Gruszewska-Blaim (eds.) Imperfect Worlds and Dystopian Narratives in Contemporary Cinema, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2011, pp. 13-20.
- “The Questionable Case of More’s Utopia,” w Katarzyna Pisarska and Andrzej Sławomir Kowalczyk (eds.) The Lives of Texts: Exploring the Metaphor, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle, 2012, pp. 293-295.
- “Theses on Synecdoche and Utopia,” w Artur Blaim and Ludmiła Gruszewska-Blaim (eds.) Spectres of Utopia: Theory, Practice, Conventions, Peter Lang, Frankfurt Am Main 2012, pp. 189-193.
- “Hell on a Hill. Reflections on Anti-utopia and Dystopia,” w Fatima Vieira (ed.) Dystopia(n) Matters: On the Page, on Screen, on Stage, Newcastle, Cambridge Scholars Publishing 2013, pp. 80-91.
- “Anti-communist Dystopias: Fulfilled desire, unreality, gothic carnival,” w Fatima Vieira (ed.) Dystopia(n) Matters: On the Page, on Screen, on Stage, Newcastle: Cambridge Scholars Publishing 2013, pp. 54-57.
- “Herland/Hisland: A Case of Faulty Intertextuality?”, w Dieter Fuchs and Wojciech Klepuszewski (eds.) Academic Fiction Revisited: Selected Essays, Wydawnictwo Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2014, pp. 27-35.
- “Gothic Castaways. Dreams, Demons and Monsters in Early Modern Desert Island Narratives,” w Anna Kędra-Kardela i Andrzej Sławomir Kowalczyk (eds.) Expanding the Gothic Canon: Studies in Literature, Film and New Media, Peter Lang, Frankfurt am Main 2014, pp. 51-71.
- “In Praise of Imperfection: Shakespeare’s Ambivalent (Anti)Utopianism,” w Jerzy Limon i Agnieszka Żukowska (eds.) Anatomizing Theatre, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2014, pp. 48-60.
- “‘A Jew, and circumcised’: Constructing Collective and Individual Characters in Early Modern Utopian Fictions,” w Jadwiga Węgrodzka (ed.) Characters in Literary Fictions, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015, pp. 294-311.
- “‘As if it wasn’t a good island’”: Failed and Forgotten utopias in the Cinematic Adaptations of William Golding’s Lord of the Flies, w Artur Blaim and Ludmiła Gruszewska-Blaim (eds.) Mediated Utopias: from Literature to Cinema, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015, pp. 95-108.
- “‘Nowhere plans for nobody’: Constructing Utopia in Popular Music,” w Barbara Klonowska, Zofia Kolbuszewska, i Grzegorz Maziarczyk (eds.) (Im)perfection Subverted, Reloaded and Networked: Utopian Discourse Across Media, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015, pp. 29-54.
- “On Utopia, Adaptation, and Utopian Film Analysis,” w Artur Blaim i Ludmiła Gruszewska-Blaim (eds.) Mediated Utopias: from Literature to Cinema, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015, pp. 7-25.
- “Utopian Studies in Poland: A Preliminary Survey,” Utopian Studies, vol. 27, no. 2 (2016), pp. 230-249.
- “‘A Conspiracy of the Rich’: Dystopianizing the Real in More’s Utopia,” Utopian Studies vol. 27, no. 3 (2016), pp. 601-614.
- “Utopias in language, language in utopias,” w Paulina Gorszczyńska i Wioleta Karwacka (eds.) Pod pretekstem słów, Wydawnictwo Części Proste, Ogonowska i Rogoś, Gdańsk 2016, pp. 237-257.
- “Utopian Fictions: Before and After Revolution,” Beyond Philology, 14/4 (2017), pp. 45-63.
- “Superhumans, Transhumans, and Posthumans in Early Modern Utopian Fiction,” Roczniki Humanistyczne KUL, no. LXVI (2018), pp. 17-27.
- “Academia Utopiana: Universities and Research Institutions in Early Modern Utopian Fictions,” w Dieter Fuchs i Wojciech Klepuszewski (eds.) The Campus Novel: Regional or Global? Brill, Rodopi 2019, pp. 11-19.
- “Islands and Laboratories in Early Modern Literature and Beyond,” Tekstualia 2/6 (2020), pp. 5-16.
- “Joshua Barnes’s Gerania: A Diminutive Utopia of Hospitality,” Utopian Studies, vol. 31, no. 2 (2020), pp. 366-376 [z Ludmiłą Gruszewską-Blaim].
- “Anti-utopia”. The Palgrave Handbook of Utopian and Dystopian Literatures. Palgrave Macmillan, 2022, 39-51.
- “Sub specie aeternitatis: The Consensual, the Idiosyncratic, and the Imaginary, or the (Re-)Constructions of Reality, Memory, and History in Jerzy Limon’s Fictions” [w:] On Time: Essays in Honour of Professor Jerzy Limon, Wydawnictwo UG, 2023.
Nagrody i odznaczenia:
2006 – Kościuszko Foundation Fellowship
1998-1999 – Kościuszko Foundation Fellowship
1994-1995 – Senior Fulbright Research Fellowship, University of Missouri-St. Louis
1989 – Nagroda Ministra Edukacji Narodowej
1983-1984 – British Council Scholarship, University of London
2000 – Medal Komisji Edukacji Narodowej
2018 – Nagroda indywidualna I stopnia Rektora Uniwersytetu Gdańskiego
Opracowała: Urszula Terentowicz-Fotyga
Opracowanie edytorskie: Wiktoria Dzianak