|
Katedra Informatologii Bibliologii i Edukacji Medialnej UMCS w Lublinie
Department of Social Communication and Information Activities Lviv Polytechnic National University
Department of Social Communication Lesya Ukrainka Volyn National University
Department of Media Communications Ukrainian Academy of Printing
zapraszają na
«PRAKTYKI LEKTUROWE W DOBIE NOWYCH MEDIÓW I TECHNOLOGII»
4. Międzynarodowa Konferencja Naukowa z cyklu
KSI@ŻKA W MEDIACH – MEDIA W KSI@ŻCE
Lublin, 27-28 czerwca 2024, online MS Teams
Wyrażenie „praktyki lekturowe”, kodyfikujące w tym roku ramy problemowe naszej konferencji zostało zapożyczone od francuskich historyków książki i czytania, przede wszystkim Rogera Chartiera [Od historii książki do historii lektury…, Czy książki wywołują rewolucje? Szkice z historii książki, lektury i kultury piśmiennej…], ale także Henri-Jeana Martina [Narodziny książki…] i Jeana M. Hébrarda [Discours sura la lecture (1880-2000)…]. Przywołani badacze akcentują wprawdzie nieco odrębne aspekty zjawiska, a pisząc o praktykach lekturowych mają na myśli pewien złożony proces deszyfracji, rozumienia i praktycznego „użycia” tekstów (szczególnie drukowanych w formie kodeksu), który to proces ma charakter nie tylko intelektualny, ale również materialny, jednakowoż im właśnie zawdzięczamy przesunięcie badawczej orientacji z historii książki na historię praktyk lekturowych. Między innymi R. Chartier analizując profil implikowanego czytelnika (czyli wyobrażenia wydawcy o kompetencjach odbiorcy, do którego się zwraca), charakteryzując zamierzchłe wspólnoty lekturowe, pochylając się nad tematem nowożytnej kultury piśmiennej, jednocześnie przekonuje, że „należy rozpatrywać świat tekstów jako świat przedmiotów materialnych lub performance’ów, a świat czytelników – jako świat wspólnot, do których owi czytelnicy przynależą i które określają pewien zbiór kompetencji, konwencji i sposobów użytkowania pisma” [Czy książki wywołują rewolucje…, s. 10].
Inspirowani m.in. tymi ustaleniami, osią konferencyjnej dyskusji uczynić chcemy właśnie „praktyki lekturowe” (jednostkowe i społeczne) związane z czytaniem, stanowiącym wypracowaną przez określoną zbiorowość kompetencję kulturową, nabywaną w procesie socjalizacji [E. Long, O społecznej naturze czytania…]. Sposoby jego praktykowania noszą znamiona cielesno-materialne, to swoisty obyczaj, który polega na wykonywaniu powtarzalnych, zrutynizowanych czynności w określony sposób, analogicznie rzecz ma się w przypadku „praktyk medytacyjnych”, „kulinarnych” czy „podróżniczych” [R. Chymkowski, W stronę antropologii praktyk lekturowych…, M. Moryl, Antropologia odbioru literatury… ].
Podczas konferencji proponujemy podjęcie na nowo namysłu nad fenomenem i istotą zjawiska „praktyk lekturowych” w społeczeństwie nadmiaru przekazów medialnych i informacji, w czasach silnie naznaczonych rozwojem cyfrowych technologii. W nowych kontekstach chcemy poszukać odpowiedzi na zasadnicze pytania: kto czyta? co czyta? gdzie i kiedy to robi?, w jaki sposób i za pośrednictwem jakich narzędzi? dlaczego i po co?, jak rozumie i do czego wykorzystuje czytane teksty?
Poszukując odpowiedzi na te (i inne) pytania, chcemy skupić się na refleksji wokół następujących zagadnień:
- Badania praktyk lekturowych, czytania i czytelnictwa w Polsce i na świecie.
- Techniczne i społeczne wymiary zjawiska lektury.
- Czytanie i czytelnictwo w dobie elektronicznej transmisji kultury pisma/ Współczesna kultura czytelnicza/ Czytanie jako forma uczestnictwa w kulturze.
- Różnorodność praktyk lekturowych/ Modele czytania/ Style odbioru i doświadczenia lektury/ Zainteresowania i preferencje czytelników/ Sposoby i sytuacje lektury/ Drogi inicjacji czytelniczej.
- Nowe kategorie czytelników/ Subkultury czytelnicze.
- Praktyki lekturowe w sieci i środowisku cyfrowym/ Czytanie społecznościowe: platformy, chmury, tagi, aplikacje etc.
- Zmiana form praktyk lekturowych wobec dominacji kultury ruchomego obrazu.
- Zachowania i potrzeby lekturowe różnych grup czytelników a rynek książki.
- Przekształcenia formy książki w kontekście (nowych) potrzeb czytelniczych.
- E-booki, audiobooki i synchrobooki – podaż na rynku i wybory lekturowe.
- Rozwój rynku e-książek oraz usług abonamentowych. Model abonamentowy w czytelnictwie.
- Ekran czy papier? Rodzaj medium a percepcja tekstu i doświadczenia lekturowe/ Czytanie vs. słuchanie książki a procesy percepcyjne.
- Praktyki lekturowe a sztuczna inteligencja.
- Nowoczesny marketing książki, czytania i czytelnictwa/ Cyfrowe narzędzia promocji i reklamy książki, czytania i czytelnictwa.
- Aktywizacja czytelników i animacja czytelnictwa.
- Instytucje wspierające społeczny obieg książki i „społeczna infrastruktura czytania”.
- Obrazy czytania i czytelnika w mediach.
Można również zgłaszać tematy własne, wychodzące poza proponowane obszary.
Do udziału w konferencji zapraszamy badaczy kultury książki i mediów, bibliologów, komunikologów, medioznawców, a także antropologów, historyków, socjologów, literaturoznawców oraz przedstawicieli innych dyscyplin i profesji, których badania i/lub działania zmierzają w kierunku wypracowania narzędzi oraz warsztatu, umożliwiających odzwierciedlenie „wielopłaszczyznowego”, jak najbardziej kompletnego obrazu zjawisk lektury, a przy tym użytecznych w ich holistycznym opisie: od jej uwarunkowań powiązanych z materialnymi (edytorskimi, rynkowymi, technologicznymi) aspektami społecznego życia książki, przez fundamenty instytucjonalne (projektujące i nadzorujące zadania instytucji obiegu książki, wpływających na procesy recepcji, ale też na kształtowanie się i upowszechnianie oferty, kanonów i powszechników lekturowych), aż po tworzenie się kręgów publiczności pełniących ustalone funkcje i zadania w tzw. systemie książki.
Konferencja odbędzie się zdalnie, za pośrednictwem platformy MS Teams.
Językami roboczymi konferencji są polski, ukraiński, angielski.
Koszt udziału w konferencji wynosi 300 zł. (250 zł. dla członków PTKS).
Osoba do kontaktu: dr Renata Malesa renata.malesa@mail.umcs.pl
Aby wziąć udział w konferencji należy wypełnić do dnia 15 czerwca br.. Formularz rejestracyjny dostępny pod LINKIEM.
Organizatorzy przewidują publikację materiałów pokonferencyjnych w recenzowanej monografii naukowej (Wydawnictwo UMCS, seria „Ksi@żka w Mediach – Media w Ksi@żce„).
|
