3 czerwca br. w Galerii Malarstwa Polskiego XIX-XX w. Muzeum Narodowego w Lublinie odbyło się spotkanie z Profesorem Krzysztofem Pomianem, zatytułowane „Współczesność i przyszłość muzeów”. Pierwsza część poświęcona została książce prof. Pomiana Wenecja w kulturze europejskiej, której bibliofilska edycja została wydana z okazji 90. urodzin Autora. Wydanie książki to inicjatywa Muzeum Narodowego w Lublinie, Pracowni Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach oraz Wydawnictwa UMCS.
|
Z Autorem rozmawiała prof. Iwona Hofman, dyrektor Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach oraz dr hab. Katarzyna Mieczkowska, dyrektor Muzeum. Wenecja to wyjątkowe miejsce na mapie dziedzictwa kulturalnego Europy. Miasto–republika o ponad tysiącletniej historii, było podmiotem dziejów, ważnym ośrodkiem handlowym, politycznym, kulturalnym. Wizerunek miasta jest kształtowany także dzięki nie tak odległej przeszłości, czego przykładem jest weneckie biennale sztuki współczesnej, mające nieco ponad stuletnią historię. Współczesność Wenecji zdominowana jest przez konieczność zadbania o stan dziedzictwa materialnego przeszłości, z uwzględnieniem potrzeb rozwijających się dzielnic ośrodka miejskiego i jego mieszkańców oraz wyzwań wynikających z umasowionego ruchu turystycznego. Ten ostatni wątek można uznać za wprowadzenie do drugiej części dyskusji na temat współczesności i przyszłości muzeów. Wzięli w niej udział: dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ (dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu), dr Andrzej Frejlich (Muzeum Narodowe w Lublinie), dr hab. Marcin Lachowski, prof. UW (Muzeum Narodowe w Lublinie), dr hab. Agnieszka Rosales Rodríguez (dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie), dr Tomasz Kranz (dyrektor Państwowego Muzeum na Majdanku), prof. Rafał Wnuk (dyrektor Muzeum II Wojny Światowej). Zadaniem muzeów jest gromadzenie, opieka konserwatorska oraz udostępnianie dóbr kultury, nie tylko sobie współczesnym, ale także zachowanie ich dla przyszłych pokoleń. Profesor Pomian zwrócił uwagę na trudną przyszłość muzeów. Ich istnienie wydawało się dotąd bezdyskusyjne, podobnie jak zainteresowanie następnych pokoleń przeszłością. Czy w imię innych racji, działalność muzeów i w ogóle znaczenie dziedzictwa kulturowego nie zostaną jednak zakwestionowane? Prelegent dzieląc się swymi obawami nawiązał do aktów dewastacji dzieł sztuki, które w zamierzeniu dokonujących je osób miały zwrócić uwagę na konieczność przeciwdziałania zmianom klimatu. W dyskusji wzięły udział osoby reprezentujące placówki różniące się charakterem, zasobem oraz sposobem przedstawiania przeszłości. Pomimo tych różnic, prelegenci zgodnie dostrzegli, że współczesne muzea odzwierciedlają aktywność społeczeństwa i jego przemiany. Mobilność społeczeństw i rosnąca potrzeba kontaktu z wytworami kultury sprawiły, że muzea zaspokajają różne potrzeby odbiorców, nie tylko obcowania ze sztuką. Pełnią funkcję edukacyjną, rozrywkową i naukową; wzmacniają poczucie tożsamości wspólnot narodowych i lokalnych oraz umożliwiają komunikację międzykulturową. Szczególną rolę pełnią muzea w miejscach pamięci. Utrwalają pamięć o przeszłości, ale także skłaniają do rozważań o problemach fundamentalnych. W muzeach toczą się zatem dyskusje na współcześnie ważne tematy. Muzealne wystawy odzwierciedlają aktualne wyobrażenia o miejscach tych ekspozycji (np. o dawnych rezydencjach królewskich) albo o problemach, których dotyczą. Te wyobrażenia ulegają przemianom, nawet zasoby muzeów na nowo są poddawane interpretacji, stosownie do zmieniającego się postrzegania roli kultury i jej wytworów. We współczesnych muzeach pokazuje się nie tylko same dzieła, ale także proces twórczy, a nawet kontekst społeczny, w którym powstały. Często konieczność uwzględnienia potrzeb odbiorców modyfikuje przekaz ekspozycji. Muzea, odpowiadając na różne zjawiska współczesności stają się, jak stwierdził prof. Pomian, skomplikowanymi instytucjami. Dr Małgorzata Choma-Jusińska fot. Muzeum Narodowe w Lublinie
   |
