Co roku w Polsce u około 40 000 osób dochodzi do Nagłego Zatrzymania Krążenia (NZK), a mózg pozbawiony natlenionej krwi zaczyna obumierać po 4 minutach. Europejska Rada Resuscytacji podaje, że rozpoczęcie uciśnięć klatki piersiowej oraz wczesna defibrylacja zwiększają przeżywalność nawet o 75 procent. W takiej sytuacji znajdujący się nieopodal defibrylator może uratować życie Tobie, komuś Ci bliskiemu lub zupełnie obcej osobie. Dlatego też w styczniu bieżącego roku, w kilkunastu budynkach Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie - w miejscach o dużym natężeniu ruchu społeczności akademickiej - zostały zainstalowane tzw. defibrylatory AED, z których może skorzystać każdy potrzebujący.
AED to skrót angielskiej nazwy: Automated External Defibrillator, co tłumaczymy na język polski jako Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny (skrót został przyjęty w większości państw, jako oficjalne oznaczenie sprzętu tego typu oraz oznakowanie miejsc jego rozmieszczenia). Automatyczny defibrylator zewnętrzny jest urządzeniem, które wykrywa i, zgodnie z zaprogramowanym algorytmem, analizuje rytm pracy serca decyduje o konieczności wykonania defibrylacji, a w wersji w pełni zautomatyzowanej - wyzwala samodzielnie impulsy elektryczne w celu przywrócenia prawidłowej pracy serca. Defibrylatory stosujemy do ratowania życia w sytuacji wystąpienia nagłego zatrzymania krążenia.
Nagłe zatrzymanie krążenia to stan, w którym dochodzi do zaburzenia efektywnej pracy serca. Najczęstszym jego powodem jest migotanie komór lub częstoskurcz komorowy bez tętna, które prowadzą do ustania krążenia krwi i niedotlenienia organów wewnętrznych. Powszechnie przyjmuje się, że trwające dłużej niż 4 minuty niedotlenienie, prowadzi do nieodwracalnych zmian w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, a zwłaszcza jego najwrażliwszego narządu – mózgu.
W grupie zwiększonego ryzyka są osoby z zaawansowaną chorobą wieńcową oraz niewydolnością serca, jednak NZK spotyka coraz częściej osoby zupełnie zdrowe, w tym również dzieci, dlatego bardzo ważne jest, aby w porę podjąć resuscytację krążeniowo-oddechową (RSO) oraz użyć w możliwie najkrótszym czasie defibrylatora AED.
Każdego roku w wyniku NZK umiera około 400 000 obywateli Europy, z tego aż 350 000 przypadków ma miejsce poza placówkami służby zdrowia. Zwykle osoba, u której dochodzi do NZK, odczuwa przyspieszone bicie serca, często nieregularne, ból w klatce piersiowej, zaczyna czuć osłabienie i po chwili traci przytomność. Symptomy NZK występują tak szybko, że niejednokrotnie chory nie jest w stanie zasygnalizować, że dzieje się coś nieodpowiedniego. W miejscu publicznym zdarzenia tego typu są na ogół zauważane dopiero wtedy, gdy poszkodowany leży już na ziemi. Wtedy też zaczyna się walka z czasem, którą możemy wygrać pod warunkiem zapewnienia powszechnego dostępu do defibrylatorów AED tak, aby każdy w sytuacji NZK miał szansę na ratunek.
Pierwszy defibrylator dla naszej Uczelni pozyskaliśmy w 2005 r. od Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w ramach programu edukacyjnego „Ratujemy i Uczymy Ratować”. Realizując „Akcję Defibrylator” będącą elementem tego programu, WOŚP wyposażyła Bibliotekę Główną UMCS w automatyczny defibrylator LifePak CR Plus oraz przeszkoliła grupę pracowników z zasad jego obsługi i użycia. Obecnie defibrylator jest przechowywany w pomieszczeniu portierni Biblioteki Głównej.
Kolejny defibrylator został zakupiony w grudniu 2016 r. z inicjatywy dyrekcji Centrum Kultury Fizycznej. Półautomatyczny defibrylator typu Primedic HeartSave AED-M został zainstalowany w holu budynku Centrum Kultury Fizycznej. Jednocześnie zorganizowano szkolenie dla wszystkich pracowników CKF z zasad obsługi i użycia zakupionego defibrylatora.
W 2019 r. Uczelnia włączyła się do akcji prewencyjnej, prowadzonej przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń na Życie S.A. w Warszawie o nazwie „Z myślą o bezpieczeństwie”, której celem jest podejmowanie działań zapobiegających powstawaniu lub ograniczaniu skutków zdarzeń losowych.
Działania prewencyjne realizowane w ramach akcji „Z myślą o bezpieczeństwie” są nakierowane na współpracę z organizacjami ratowniczymi, zawodowymi i ochotniczymi, wsparcie działań lokalnych służących poprawie bezpieczeństwa oraz kształtowania odpowiedzialnych i bezpiecznych zachowań obywateli.
Głównym celem Uczelni, zawartym we wniosku składanym do PZU, było zwiększenie bezpieczeństwa medycznego pracowników, studentów oraz osób postronnych przebywających w obiektach oraz na terenie naszej Uczelni.
W październiku 2019 r. podpisano z PZU S. A. umowę prewencyjną, w ramach której otrzymaliśmy 40 000 zł na realizację zadania związanego z zakupem defibrylatorów.
W tym samym czasie Zespół ds. Wsparcia Osób z Niepełnosprawnościami Centrum Kształcenia i Obsługi Studiów wystąpił z inicjatywą zakupienia 10 defibrylatorów, w które zamierzano wyposażyć Domy Studenta oraz Stołówkę Akademicką.
Połączone zostały te dwie inicjatywy, celem wspólnego przeprowadzenie postępowania związanego z zakupem defibrylatorów, w wyniku, którego wyłoniono wykonawcę, który dostarczył 18 automatycznych defibrylatorów AED, szafki z alarmem przeznaczone do ich przechowywania oraz przeszkolił, z zasad obsługi i użycia defibrylatorów 72 pracowników Uczelni, reprezentujących poszczególne obiekty, w których zainstalowano sprzęt medyczny. Realizację zamówienia powierzono firmie DefiMed z Gdyni, która zaoferowała dostawę defibrylatorów typu LifePak CR Plus wraz z szafkami DefiMed SDM-001.
Ważnym podkreślenia jest fakt, że zakupione defibrylatory są w pełni automatyczne i ich obsługa nie wymaga żadnych dodatkowych umiejętności i innych specjalistycznych szkoleń. W zestawie defibrylatora znajduje się wyposażenie pomocnicze zawierające środki ochrony ratownika oraz środki ułatwiające użycie defibrylatora.
Wykaz jednostek organizacyjnych Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie wyposażonych w defibrylatory:
19. Biblioteka Główna UMCS (ul. Idziego Radziszewskiego 11),
20. Centrum Kultury Fizycznej (ul. gen. Mariana Langiewicza 22).
Witold Muszyński
