W UMCS o umiędzynaradawianiu szkolnictwa wyższego

W styczniowym numerze (nr 1/318, 2025) „Wiadomości Uniwersyteckich” ukazał się tekst autorstwa prof. Marka Pietrasia i dr Eweliny Panas, w którym dokonali podsumowania międzynarodowej konferencji „Studenci zagraniczni w Lublinie – potencjał doświadczeń i nowe perspektywy”. Zachęcamy do lektury.

5 grudnia odbyła się międzynarodowa konferencja „Studenci zagraniczni w Lublinie – potencjał doświadczeń i nowe perspektywy”, zorganizowana przez Instytut Stosunków Międzynarodowych (ISM), Wydział Politologii i Dziennikarstwa i funkcjonującą w strukturze ISM, jedyną na polskich uczelniach wyższych, Pracownię Umiędzynarodowienia Szkolnictwa Wyższego. Współorganizatorami byli: Centrum Kształcenia i Obsługi Studiów, Centrum Współpracy Międzynarodowej oraz Urząd Miasta Lublin. Spotkanie zostało przygotowane na zlecenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach zadania o nazwie takiej jak tytuł konferencji. Obejmuje ono, oprócz wymienionej konferencji, wydanie w językach polskim i angielskim monografii na temat studentów zagranicznych w Lublinie. W wydarzeniu stacjonarnie uczestniczyło ponad 120 osób, z live streamingu skorzystały 453 osoby z Polski i 51 osób z Ukrainy. Lublin i UMCS nieprzypadkowo zostały wybrane na miejsce realizacji wymienionego zadania. Lublin jako miasto akademickie wyróżnia się najwyższym w Polsce, wynoszącym 15,32% wskaźnikiem umiędzynaradawiania studentów (8788 studentów zagranicznych na ogólną liczbę 57 370 studiujących). Doceniono także wyróżniające się osiągnięcia UMCS. Celem konferencji była diagnoza dotychczasowych doświadczeń i wymiana dobrych praktyk uczelni lubelskich w odniesieniu do etapów relacji ze studentami zagranicznymi.

Od wielu lat w sferze dydaktycznej podejmujemy wyzwanie, jakim jest szeroko rozumiana internacjonalizacja. Wyraźnie zmieniają się trendy i uwarunkowania ogólnośrodowiskowe z tym związane, dlatego cieszę się, że w programie konferencji nie zabrakło różnorodnych wątków tematycznych. (…) Lublin nieprzypadkowo został wybrany na miejsce konferencji – chodzi nie tylko o jego położenie geograficzne, ale przede wszystkim doświadczenia całego akademickiego Lublina w kwestii umiędzynarodowienia sfery dydaktycznej. Wskaźnik umiędzynarodowienia studenckiego przekracza bowiem w naszym mieście 15% i jest jednym z najwyższych w skali kraju. (…) To duże wyzwanie, jeśli chodzi o organizację toku studiów, ale jednocześnie dobra perspektywa rozwojowa zarówno dla uczelni, jak i dla władz Lublina i regionu - prof. dr hab. Radosław Dobrowolski, rektor UMCS

Na program konferencji i jednocześnie tematy do dyskusji złożyły się cztery sesje: „Szanse, wyzwania i zagrożenia związane z pozyskiwaniem studentów zagranicznych”, „Wsparcie dla studentów zagranicznych”, „Wkład studentów, absolwentów i kadry zagranicznej w rozwój miasta i regionu”, „Międzynarodowa współpraca akademicka w globalnej i europejskiej przestrzeni edukacyjnej i badawczej – doświadczenia i nowe perspektywy”. Taka struktura tematów odzwierciedlała świadomy zamysł dyskusji o umiędzynaradawianiu szkolnictwa wyższego w Polsce – z odwołaniem się do przykładu Lublina jako złożonego, dynamicznego, wieloetapowego procesu z aspiracją (na ile to było możliwe) do całościowego jego ujęcia. Temu też służył dobór mówców (33 osoby), którymi byli rektorzy i prorektorzy lubelskich, polskich i ukraińskich uczelni, przedstawiciele MNiSW z podsekretarzem stanu prof. dr. hab. Andrzejem Szeptyckim, przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, osoby reprezentujące polskie i międzynarodowe stowarzyszenia i fundacje zajmujące się umiędzynaradawianiem szkolnictwa wyższego, struktury wojewódzkie i samorządowe miasta Lublin, a także liczni praktycy umiędzynaradawiania z UMCS oraz innych lubelskich i polskich uczelni. Świadomie łączono refleksję akademicką z doświadczeniem praktyków.

Umiędzynarodowienie uczelni ma wiele płaszczyzn, stanowi obszar, który nieustannie się zmienia. Wiele słów już dzisiaj padło na temat ważności tego procesu, ale musimy się przyjrzeć pewnym jego aspektom (…). Lublin jest miastem, które dynamicznie się zmienia, miastem akademickim o unikalnych osiągnięciach, jeśli chodzi o umiędzynarodowienie. Sukcesy z tym związane to efekt pewnej przemyślanej i ściśle realizowanej strategii, współpracy pomiędzy naszymi lubelskimi uczelniami, ale również – i to musimy wyraźnie podkreślić – z Urzędem Miasta. W umiędzynarodowieniu potrzebna jest nić porozumienia (…) - prof. dr hab. Dorota Kołodyńska, prorektor ds. studentów i jakości kształcenia UMCS

W czasie dyskusji, będącej wkładem do ogólnopolskiej debaty na temat umiędzynaradawiania szkolnictwa wyższego, skoncentrowano się na szansach, wyzwaniach oraz zagrożeniach dla tego procesu. Zgodzono się, że umiędzynaradawianie nie jest celem samym w sobie, lecz czynnikiem zmiany szkolnictwa wyższego w Polsce funkcjonującego w europejskiej i globalnej przestrzeni edukacyjnej i badawczej. W tym kontekście jakość narodowej misji uczelni wyższych wymaga ich międzynarodowego usieciowienia i takiej jakości badań i kształcenia, która umożliwi sprostanie konkurencji globalnej. Jest czynnikiem doskonałości badawczej i edukacyjnej, prestiżu instytucjonalnego i indywidualnego, niezbywalnym elementem indywidualnych ścieżek rozwoju naukowego.

Pierwszym wyzwaniem jest zjawisko mobilności studentów, która nie wynika z potrzeb edukacyjnych. Dwie największe grupy, które mamy w Polsce, to są studenci z Ukrainy i Białorusi i część z nich przyjechała do Polski z powodów pozanaukowych, dlatego że sytuacja polityczna w Białorusi i wojna w Ukrainie zmusiły ich do wyjazdu. To wymaga innej oferty oraz innej działalności w kontekście rekrutacji studentów, a potem innego ich wspierania (…). Mamy też narastający napływ studentów z krajów Globalnego Południa, w szczególności z Chin (…). I trzecia sprawa – członkostwo w Unii Europejskiej. Jesteśmy częścią UE i to jest dla nas potencjalnym atutem, dlatego że studenci z innych państw UE mogą do nas przyjeżdżać łatwiej niż ci spoza wspólnoty, ale jednocześnie musimy na tym rynku europejskim konkurować. I biorąc pod uwagę statystyki, to tych studentów z krajów europejskich nie mamy przesadnie dużo, a chcielibyśmy, żeby było ich więcej - prof. dr hab. Andrzej Szeptycki, podsekretarz stanu w MNiSW

Zwrócono także uwagę na zagrożenia i słabości umiędzynaradawiania szkolnictwa wyższego w Polsce i Lublinie. Zaliczono do nich politykę wizową i fakt, że nasze państwo w sprawie studentów zagranicznych nie mówi jednym głosem, co wykorzystuje konkurencja międzynarodowa. Niepokojący jest utrzymujący się podział 14:13 UE w sprawach badań i edukacji z grupą państw „drugiej kategorii” w naszej części Europy oraz zmiany globalnego systemu międzynarodowego. Ciągle wyzwaniem jest wielokulturowość studentów zagranicznych, a istotną słabością kontakty z absolwentami. Zwrócono uwagę na niewykorzystany potencjał współpracy z partnerami w regionie Europy Środkowej.

Z zainteresowaniem i uznaniem spotkał się „lubelski model” umiędzynaradawiania szkolnictwa wyższego. Zgodnie z nim jest to proces wieloetapowy (kandydat, student, absolwent), odzwierciedlający tożsamość badań i kształcenia, realizowany z uwzględnieniem szerszego kontekstu samorządowego, społecznego oraz priorytetów państwa. W Lublinie jako mieście kompetencji wschodnich ważna jest współpraca z partnerami z Ukrainy.

Więcej informacji na temat planowanej publikacji pokonferencyjnej, materiał wideo oraz streaming z wydarzenia dostępne są na stronie internetowej https://studenci-zagraniczni.umcs.pl.


fot. Ihor Kolisnichenko

Aktualności

Data dodania
31 stycznia 2025