Dziś Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Jak czytamy na stronie Ministerstwa Edukacji, dzień ten „przypomina o różnorodności językowej na świecie, a jednocześnie podkreśla wartość języka w rozwoju dziedzictwa kulturowego. Dbając o język ojczysty i chroniąc go, dbamy o własną tożsamość narodową”.
W naszej Pracowni dbamy szczególnie o polską kulturę ludową, integralną częścią polskiej kultury narodowej. W centrum tradycji ludowej znajduje się język, który jest wewnętrznie zróżnicowany. Z jednej strony mamy gwary ludowe, czyli język potoczny, użytkowy, którym mieszkańcy wsi posługują się na co dzień. Z drugiej strony jest język folkloru, czyli język charakterystyczny dla pieśni, oracji, zagadek czy bajek ludowych.
Język folkloru był szczególnie bliski patronowi naszej Pracowni, profesorowi Jerzemu Bartmińskiemu, autorowi cenionej książki O języku folkloru (1973) i licznych artykułów z tego zakresu. Dziś przypominamy jeden z nich – „Pieśń ujdzie cało”. O ludowym języku poetyckim. Ukazał się on w 2011 roku we wstępie do tomu Lubelskie. Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały, który powstał na bazie materiałów pieśniowych zgromadzonych w naszej Pracowni.
W tekście tym Jerzy Bartmiński pisze o m.in. o najważniejszych ludowych środkach poetyckich (powtórzenie, paralelizm i symbol), o ukrytej dialogowości tekstów pieśniowych czy o ich melicznym charakterze. Zachęcamy do czytania i odkrywania piękna ludowego języka poetyckiego!
Ponieważ twórczość ludowa to twórczość ustna, dołączamy nagranie pieśni Płynie cołnicek po rzyce, której język analizuje Jerzy Bartmiński w swoim artykule. Pieśń znajduje się w naszej Taśmotece Nagrań (TN UMCS 16A/5) i została nagrana przez Profesora w 1962 roku we wsi Łuszczów (gm. Łęczna).
