Bocian w Kadzidłowie (2011), fot. Ratomir Wilkowski Źródło: Wikipedia
Dziś Dzień Bociana Białego, jednego z najpolularniejszych i najbardziej lubianych ptaków w Polsce. Z tej okazji publikujemy legendę z naszej Taśmoteki Nagrań. Z jednej strony wyjaśnia ona, dlaczego bocian ma czerwone nogi i dziób, z drugiej – dlaczego na świecie jest tyle „nieprzydatnych” ludziom gadów.
Legendę opowiada Czesław Maj (1923-2011) z Motycza – jeden z najbardziej znanych twórców ludowych z Lubelszczyzny.
Kiedy Pan Bóg stworzył świat, wyglądał przez okno niebieskie i podziwiał, że takie wszystko na świecie było piękne, co miało służyć człowiekowi. Ale zauważył, że po ziemi chodzą jakieś twory, gady, które nie bardzo są przydatne człowiekowi i będą raczej obrzydzać życie człowieka. I postanowił to zmienić. Zebrał wszystkie gady w wór skórzany, zawiązał i przywołał bociana. To był wielki ptak, mocny, i powiedział:
– Masz ten worek, zanieś i tam do przepaści rzuć, żeby to więcej już na świecie tego nie było.
Bociek posłuchał, ale jeszcze mu [Pan Bóg] zapowiedział:
– Tylko masz nie zaglądać do środka, co tam jest, żeby nie było ciekawości w tobie.
Bociek poleciał, ale na drodze sobie pomyślał, czego ten Pan Bóg zakazał, żebym ja do środka nie zajrzał, coś tam się ruszało, piszczało, skrzeczało. Powiada:
– Na tym pagórku usiąde i troszke szparke zrobie, i zobacze.
I tak było. Bociek usiad, zaczął rozsypywać dziobem ten sznur, co był worek zawiązany. No, tako mało szpareczke zrobił, ale nic nie widział, tam ciemno w środku. Troszke jeszcze poluźnił, a tu się rozsypał ten worek... i te gady wszystkie zaczęły uciekać, i kryć się w różnych szczelinach, pod kamieniem, gdzie który mogł.
Bociek posmutniał.
– Co teraz będzie?
I słyszy głos z nieba:
– Boćku, takżeś usłuchał mojego rozkazu!
Bociek stał ze zwieszono głowo, nie wiedząc, co powiedzieć. I Pan Bóg powiada:
– Jakżeś nie usłuchał mojego rozkazu, to teraz do końca świata będziesz te gady zbierał i nie zbierzesz! Za kare! Pamiętaj!
I od tego czasu bocianowi poczerwieniał dziób i nogi. Ze wstydu, że nie posłuchał Pana Boga. I zbiera do dziś te gady, i nie może zebrać. Taka była legenda (TN 966A/1 Motycz 1996).
