Pieśniarz, kompozytor, tłumacz, publicysta
Na polonistykę trafiłem ze szpitala przy Biernackiego. Szedłem pieszo. Za wolno. Komisja egzaminacyjna skończyła pracę przed moim przyjściem. Sposobami zatrzymywał ją na miejscu Dr Bogusław Wróblewski, który wiedział, że mam być na egzaminie. Znał mnie z prób literackich i śpiewania poezji. Zatrzymanie się udało i egzamin też się powiódł. Przystąpiłem ochoczo do nauki i od razu wybuchł stan wojenny. Tuż przed nim brałem udział w strajku studenckim. Od lutego do końca czerwca 1982 roku dawałem liczne koncerty pieśni patriotycznej na dachu domu akademickiego „Femina”. Zacząłem nagrywać własne piosenki autorskie dla Radia Wolna Europa. Oficjalnie grałem utwory Edwarda Stachury. Ale studia traktowałem serio. Studiowanie było też aktem patriotyzmu. Biegałem na zajęcia nielegalne z historii Polski i historii literatury emigracyjnej. Zajęcia prowadzili Jerzy Adamczuk i Janusz Opryński. Szczególnie dobrze pamiętam tych oficjalnych naukowców, którzy nie kryli się z sympatią do „Solidarności”. Wytworzyły się nawet nieformalne więzi. Szczególnym szacunkiem darzyłem Prof. Jerzego Bartmińskiego. Stał się On nawet promotorem niektórych moich koncertów. I doprowadził z czasem do zamieszczenia w śpiewniku pieśni historycznych pt. Ojczyzna ma mojej Pieśni Dzwonu Wolności. Niezwykłą aurę wolnościową miały też zajęcia z Dr Anną Nasalską. Wiele dobrego w zakresie literatury emigracyjnej wniosły zajęcia z Prof. Jerzym Święchem, którego byłem seminarzystą. A bibułę dostarczałem wielu naukowcom, ale najbardziej regularnie Prof. Annie Pajdzińskiej. Studentem byłem pilnym. Skończyłem w terminie przewidzianym regulaminowo. Poszedłem na te studia, by nauczyć się rozróżniać dzieła lepsze i gorsze, czyli chłonąłem warsztat pisarski omawianych lektur. Jakieś efekty tego są. Napisałem kilkadziesiąt konkretnych materiałów płytowych, z czego połowa wyszła na płytach moich, Lubelskiej Federacji Bardów, Marka Dyjaka i wielu innych wykonawców.
Jan Kondrak – absolwent polonistyki na UMCS. Autor, kompozytor i wykonawca piosenek. Tłumacz, publicysta i prozaik. Współzałożyciel Lubelskiej Federacji Bardów. Zdobywca nagród na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie, Krajowym Festiwalu Piosenki w Opolu i świnoujskiej FAMIE. Zrealizował wiele scenariuszy własnych widowisk estradowych, np. Ogród wiszący-Pieśniarze świata – spektakl nagrodzony na targach estradowych OSET w Rzeszowie. Teatr Młodzieżowy w Ełku wystawił musical jego autorstwa pt. Moje Włosy. Na deskach Teatru Centralnego w Lublinie miała miejsce premiera jego widowiska pt. Pieśń z pieśni, do którego muzykę skomponował Zbigniew Łapiński. Publikował w „Kamenie”, „Kulturze Niezależnej” i „Tygodniku Współczesnym”, „Almanachu Prowincjonalnym”, „Akcencie”, a najwięcej w piśmie „Piosenka”. Napisał rozdział monumentalnej pracy zbiorowej Jan Paweł II do artystów. Artyści do Jana Pawła II (2006). W jego dorobku znajduje się także poemat pt. Trzynasta Trzydzieści (2003). Osobne rozdziały poświęcono J. Kondrakowi w publikacjach o charakterze archiwizacyjno-naukowym, tzn. Scriptores (nr 42/2013), Świat trzeba przekręcić (2013), „Piosenki prawdziwe” w kulturze PRL-u (2013).
J. Kondrak wymyślił formułę Festiwalu Kultury Ekologicznej w Józefowie i 14 razy go przeprowadził. Został wyróżniony Złotym Indeksem na 40-lecie Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie za – jak to określono – utworzenie księstwa piosenki literackiej w Lublinie. Koncertował w głównie w Polsce, ale też w Austrii, Irlandii, Francji, Anglii, USA, Bułgarii, Białorusi i Ukrainie. Wydał następujące fonogramy solowe: Missa Pagana (1983), Tango Tristè (1990), Madamme I (1991) i Madamme II (1991) (wszystkie z tekstami Edwarda Stachury). A także Kolędy przy gitarze (1989) i pozycje z tekstami własnymi: Wyzwanie (1991), Tym – co pod wiatr (1993), Romanse ballady (1996), Kto Co (2008), Maratończyk (2016), Wieczna Wieża (2018), Czeska (2020). Z kolei z Lubelską Federacją Bardów wydał następujące płyty: Na żywo w Hadesie (1999), Kolędy Żaglowe (1999), Miłość mi wszystko wyjaśniła (2000) (do słów Karola Wojtyły), Lubelska Federacja Bardów Kazimierzowi Grześkowiakowi (2001) (z tekstami Kazimierza Grześkowiaka), Imperium (2004), Tygiel (2007), Klechdy Lubelskie (2008), Dycha w Trójce (2009), Stachura-Poematy (2012), Jubileuszowa (CD i DVD 2015), Bardziej (2017). Koncepcyjnie przygotował album opowiadający historię Świdnika i Lubelszczyzny w piosenkach, co zostało nagrane przez LFB z udziałem licznych gości, a wydane jako płyta DVD pt. Wysoki Lot (2005). Wydarzeniom ze stanu wojennego poświęcony jest jego singiel pt. Pieśń Dzwonu Wolności (2007).
Brał udział jako śpiewak i kompozytor w przedstawieniu pt. Album rodzinny teatru Grupa Chwilowa (płyta CD 2018). We współpracy z Teatrem Starym w Lublinie powstało jego solowe przedstawienie pt. Sztukmistrz śpiewa, grane od 2012 r. W tym samym teatrze, począwszy od sezonu 2013, śpiewa w spektaklu Wieczorem opartym na poezji Józefa Czechowicza, do którego muzykę skomponował Włodek Pawlik (płyta CD 2013). Napisał również libretto kantaty jazzrockowej Zakochani w Lublinie na finał obchodów jubileuszu 700-lecia Lublina. Jego utwory wykonywali: Beata Kozidrak, Urszula, Krzysztof Cugowski, Piotr Cugowski (płyta CD i DVD 2017). W 2020 r. Wydawnictwo Polihymnia wydało obszerny tom Jan Kondrak. Piosenki, w którym znalazły się teksty piosenek wraz z komentarzem autobiograficznym.
Fot. Ewa Piątek.
