Barbara Giza – dr hab., prof. nadzwyczajny w Katderze Informatologii, Bibliologii i Edukacji Medialnej Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach UMCS,

filmoznawczyni i medioznawczyni, zajmująca się społecznymi i kulturowymi aspektami filmu, szeroko rozumianym piśmiennictwem filmowym, studiami nad dziennikarstwem filmowym oraz badaniem archiwów filmowych w kontekście społecznej historii filmu i jego roli w komunikacji społecznej.

Zastępca Kierownika Biblioteki Naukowej Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego w Warszawie, badaczka archiwów filmowych, okołofilmowych i audiowizualnych, współautorka filmów dokumentalnych.

Sekretarz Zarządu Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami, członkini Koła Piśmiennictwa Filmowego przy SFP – polskiej sekcji FIPRESCI, członkini Rady Bibliotecznej Biblioteki Naukowej Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego w Warszawie. 

KSIĄŻKI

1. Między literaturą a filmem. O scenariuszach filmowych Tadeusza Konwickiego, Warszawa 2007
2. Do filmu trafiłem przypadkiem. Z Jerzy Stefanem Stawińskim rozmawia Barbara Giza, Warszawa 2007
3. Nowoczesność jako doświadczenie. Analizy kulturoznawcze, Warszawa 2008 (współred. Anna Zeidler – Janiszewska, Ryszard Nycz)
4. Jerzy Stefan Stawiński. Scenariusze filmowe, Warszawa 2009
5. Post – soap. Nowa generacja seriali telewizyjnych a polska widownia, Warszawa 2011 (współred. Mirosław Filiciak)
6. Stawiński i wojna. Reprezentacje doświadczenia jako podróż autobiograficzna, Warszawa 2012
7. Polskie piśmiennictwo filmowe, Bydgoszcz 2013 (współred. Piotr Zwierzchowski)
8. Konrad Eberhardt, Warszawa 2013 (Seria „Polscy krytycy filmowi” współred. Piotr Zwierzchowski)
9. Polskie seriale telewizyjne, Bydgoszcz 2014 (współred. Piotr Zwierzchowski, John Bates, Karolina Kosińska)
10. Aleksander Jackiewicz, Warszawa 2015 (Seria „Polscy krytycy filmowi” współred. Piotr Zwierzchowski)
11. Krzysztof Mętrak, Warszawa 2019 (Seria „Polscy krytycy filmowi”, współred. Piotr Zwierzchowski)
12. Maria Kornatowska, Warszawa 2020 (Seria „Polscy krytycy filmowi”, współred. Piotr Zwierzchowski)
13. Archiwa we współczesnych badaniach filmoznawczych, Warszawa 2020 (współred. Katarzyna Mąka – Malatyńska, Piotr Zwierzchowski)
14. Wrzesień 1939. Filmowe teksty i konteksty (współred. Tadeusz Lubelski), Warszawa 2020
15. Jerzy Płażewski, Warszawa 2021 (Seria „Polscy krytycy filmowi, wpółred. Piotr Zwierzchowski)
16. Stulecie pokolenia Kolumbów (red.), Warszawa 2022
17. Konteksty źródłowe w badaniach filmoznawczych (współred. Barbara Gierszewska, Monika Bator), Warszawa 2022.
18. Zjazd Filmowy w Wiśle 1949. Źródła – Komentarze – Opracowania, Warszawa 2024, (współred. Adam Wyżyński). 
19. Krzysztof Todor Toeplitz, Warszawa 2024 (Seria "Polscy krytycy filmowi", współred. Piotr Zwierzchowski)

ARTYKUŁY (WYBÓR)

1. „Dolina Issy”, „Lawa” i „Kronika wypadków miłosnych” wobec autorskiej twórczości Tadeusza Konwickiego”, „Kwartalnik Filmowy” 2003 nr 44.

2. e-pisarz, e-czytelnik, e-literatura. O powieści Krystyny Kofty „Krótka historia Iwony Tramp”, [w:] red. Barbara Myrdzik, Małgorzata Karwatowska, „Relacje między kulturą masową a elitarną (wysoką i niską) w literaturze, języku i kulturze”, Lublin 2005.

3. „Stawka większa niż życie” – narodziny subkultury fanów [w:] red. Wiesław Godzic, 30 najważniejszych programów TV w Polsce, Warszawa 2005.

4. Od „Zrób to sam” przez „Sondę” do edutainmentu, [w:] red. Wiesław Godzic,  30 najważniejszych programów TV w Polsce, Warszawa 2005.

5. Sami swoi, polska szopa, „Kultura Popularna” 2005 nr 1.

 6. Dzień dobry. Jestem z Kobry. Półwiecze telewizyjnego Teatru sensacji jako pretekst do rozważań nad jego fenomenem, „Kultura popularna” 2006 nr 1.

 7. Audiowizualność udomowiona. Kino domowe, [w:] red. Wiesław Godzic, Maciej Żakowski, Gadżety popkultury. Społeczne życie przedmiotów, Warszawa 2007.

 8.Wyspiański – Wajda - Smarzowski. 100 lat "Wesela", [w:] red. Piotr Zwierzchowski, Daria Mazur, Kino polskie wczoraj i dziś. Kino polskie po 1989 roku, Bydgoszcz 2007.

 9. Kim jest autor? O problemie autorskiej podmiotowości w polskim kinie współczesnym, [w:] red. Eugeniusz Wilk, Iwona Kolasińska, Nowa audiowizualność – nowy paradygmat kultury?, Kraków 2008.

 10. Obciach a sprawa polska. O „Kilerze” Juliusza Machulskiego, [w:] red. Jacek Nowiński, Moda na obciach, Elbląg 2008.

11. Werter z adresem mailowym? Nowoczesna miłość według powieści i filmu "Samotność w sieci", [w:] red. Anna Zeidler – Janiszewska, Ryszard Nycz, Barbara Giza, Nowoczesność jako doświadczenie. Analizy kulturoznawcze, Warszawa 2008.

12. Kino wobec pogłosek o własnej śmierci. Manifest - Dogma 95 i jego kontynuatorzy [w:] red. Andrzej Gwóźdź, Kino po kinie. Film w kulturze uczestnictwa, Warszawa 2010.

13. „Zimowy zmierzch” – właściwy debiut fabularny Tadeusza Konwickiego?, [w:] red. Mariusz Zawodniak, Piotr Zwierzchowski, Październik 1956 w literaturze, filmie i kulturze, Bydgoszcz 2010.

14. Jerzy Stefan Stawiński 1921 – 2010. Obituary, Studies In Eastern European Cinema, vol. 2 is. 1, 2011.

15. Kino projektowane. O niezrealizowanych scenariuszach Jerzego Skolimowskiego, [w:] red. Marek Sokołowski, Poszukiwania artystyczne Jerzego Skolimowskiego, Olsztyn 2011.

16. Po przełomie. Polska krytyka filmowa wobec „Psów” Władysława Pasikowskiego, [w:] red. Daria Mazur, Piotr Zwierzchowski, Polskie kino popularne, Bydgoszcz 2011.

17. Kino projektowane. O niezrealizowanych scenariuszach Jerzego Skolimowskiego, w: Poszukiwania artystyczne Jerzego Skolimowskiego / Sokołowski Marek ( red. ), Olsztyn 2011

18. Chłód emocji. Polska recepcja prasowa „Pianisty” Romana Polańskiego, w: Barbara Giza, Piotr Zwierzchowski (red.) Polskie piśmiennictwo filmowe, Bydgoszcz 2013

18. "Pasażerka" - projekt (nie)dokończony. Analiza dokumentacji dotyczącej filmu. , w: Kino, którego nie ma / Zwierzchowski Piotr, Wierski Dominik ( red. ), Bydgszcz 2013

20. Sztuka rozmowy. Konrad Eberhardt jako autor wywiadów, w: Konrad Eberhardt/ Barbara Giza, Piotr Zwierzchowski (red.), Warszawa 2013

21. „Daleko od szosy” jako filmowa reprezentacja awansu i kultury chłopskiej, w: Polskie seriale telewizyjne/ Zwierzchowski Piotr, Barbara Giza, John Bates, Karolina Kosińska (red.) Bydgoszcz 2014.

22.  Późni wnukowie Konrada. Literaci jako bohaterowie w polskim filmie fabularnym po 1945 roku, w: Maski dziesiątej muzy. Edukacyjne i literackie refleksje wokół sztuki filmowej / Urszula Lewartowicz ( red. ), Lublin 2015

23. Przypadek: adaptacja. O „wędrującym motywie” związków literatury i filmu w ujęciu Aleksandra Jackiewicza, w: Aleksander Jackiewicz/ Barbara Giza, Piotr Zwierzchowski (red.), Warszawa 2015.

24. Po „szkole polskiej”. Refleksja Aleksandra Jackiewicza wobec artystycznych doświadczeń wybranych polskich literatów w filmie po roku 1960, w: Aleksander Jackiewicz/ Barbara Giza, Piotr Zwierzchowski (red.) Warszawa 2015

25. Film jako remedium na rzeczywistość? O motywie Piotrusia Pana w wybranych niezrealizowanych scenariuszach filmowych Stanisława Dygata, „Kultura Popularna” 2015 nr 43.

26. Strategie odczarowania. Wizerunek transformacji w polskim filmie, „Res Publica” 2016 nr 2.

27. Ku transnarodowości. Sukcesy polskiego kina na Festiwalu w Cannes 1946–1966 w korespondencjach publikowanych przez magazyn „Film”, w: Kino polskie jako kino transnarodowe/Sebastian Jagielski, Magdalena Podsiadło (red.), Kraków 2017

28. Silent Hero. The Metaphoric Role of the Ruins of Warsaw in Polish Fiction Films from 1949 to 1960, “Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” 2017, nr 31.

29. Antrolopogia codzienności w wybranych polskich filmach o PRL, powstałych po 1989 roku, w: PRL-owskie resentymenty, Alicja Kisielewska et al. (red. Białystok 2019)

30. 1 września 1939 jako doświadczenie graniczne. O pojęciu wojny w dyskursie medialnym okresu obrony wrześniowej (na przykładzie radia), w: Wrzesień 1939. Filmowe teksty i konteksty; Barbara Giza i Tadeusz Lubelski (red.), Warszawa 2021

31. Niezrealizowane scenariusze filmowe w zzbiorach FINA jako nowe źródło wiedzy o kulturze PRL, w: Archiwa we współczesnych badaniach filmoznawczych, Barbara Giza et al. (red.), Warszawa 2021

32. Nad niezrealizowanym projektem filmowej adaptacji Miazgi Jerzego Andrzejewskiego. Przyczynek do biografii powieści, “Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu”, 2020, nr 2.

33. Biografia filmowca w filmach i poza filmami....Książka “Magia i pieniądze. Z Agnieszką Holland rozmawia Maria Kornatowska” jako dwuautorska forma autobiograficzna, w: Maria Kornatowska, Barbara Giza, Piotr Zwierzchowski (red.), Warszawa 2020

34. Polskie, czyli jakie? Kino polskie w oczach odbiorcy brytyjskiego (na wybranych przykładach z lat 2008-2018), „Panoptikum” nr 21 (28) 2019

35. “Historia filmu” Jerzego Płażewskiego. Refleksje o metodzie, w: Jerzy Płażewski; Barbara Giza, Piotr Zwierzchowski (red.), Warszawa 2021

36. Bratny i Kolumbowie. Reporterskie widzenie świata w pisarstwie Romana Bratnego w kontekście „pokoleniowości” jako nadrzędnego tematu literackiej i filmowej twórczości pisarza, w: Barbara Giza (red.) Stulecie pokolenia Kolumbów, Warszawa 2022

37. W istocie wszystko normalnie? Medialny obraz świata w polskich czasopismach filmowych okresu stanu wojennego, w: Piotr Zwierzchowski, Piotr Kurpiewski, Kino w cieniu kryzysu. Studia i szkice o polskiej kinematografii pierwszej połowy lat 80., Bydgoszcz 2022

38. Literatura i polityka wobec socrealizmu. O roli scenariusza filmowego w ujęciu ustaleń zjazdu literatów w Szczecinie i zjazdu filmowców w Wiśle (analiza porównawcza), w: Konteksty źródłowe w badaniach filmoznawczych, Barbara Giza et al. (red.), Warszawa 2022

39. Rodzima klasyka filmowa w świadomości zbiorowej polskich widzów. Opinie Polaków o polskich filmach i ich postawy wobec polskiej produkcji filmowej, współaut. Michał Wenzel, „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” 2022 nr 41

40. Zbiory archiwalne FINA jako źródła do badania mechanizmów kontroli na różnych etapach produkcji filmu w okresie PRL, współaut. Adam Wyżyński, "Pleograf" 2023, nr 3 

41. Między teatrem telewizji a filmem. O konstrukcji postaci królowej Bony w serialu Janusza Majewskiego, w: Zygmunt  II August i jego epoka w kulturze polskiej po 1572 roku, Radosław Rusnak (red.) Warszawa 2024.

42. Między socjologią, antropologią a psychologią społeczną. Krzysztofa Teodora Toeplitza koncepcja krytyki filmowej, w: Krzysztof Teodor Toeplitz, Barbara Giza, Piotr Zwierzchowski (red.) Warszawa 2024 

43. W druku: Ludowy bohater i ludowy widz. Społeczno - kulturowe źródła filmowych preferencji polskiej widowni. współaut. Michał Wenzel, "Załącznik Kulturoznawczy" 2024

44. W druku: Biblioteka Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego jako zbiorowy aktor społeczny w rozwoju badań filmoznawczych opartych o źródła? Kilka refleksji w związku z uzyskaniem przez bibliotekę FINA statusu biblioteki naukowej. współaut. Adam Wyżyński, "Przegląd Biblioteczny" 2025

PROJEKTY BADAWCZE, SEMINARIA, INNE PROJEKTY (WYBÓR)

1. EUKids on Line I; projekt badawczy, główny wykonawca London School of Economics (kierownik prof. Sonia Livingstone) 2006-2009, Funded by the European Commission’s Safer Internet Programme, SIP-2005-MD-038229 - wykonawca

2. Ekspert w badaniu “Safer Internet” (na zlecenie Komisji Europejskiej) 2009 – badanie bezpieczeństwa dzieci w portalu „Nasza Klasa” oraz raport wraz ze wskazaniami do wdrożenia

4. Projekt „Polacy o polskich filmach – opinie Polaków o polskim kinie i ich postawy wobec polskiej produkcji filmowej. Badania społeczne”, realizowany przez zespół badawczy Uniwersytetu SWPS na zalecenie Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego, dofinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej ze środków Programu Operacyjnego Upowszechnianie kultury filmowej, Priorytet IV (2019 - 2020)

5. Europeana XX: Century of Change - European Commisssion founds (start April 2020, duration: 2 years) 2019-EU-IA-0022 (28570703)

4. MediaNumeric: Knowledge Alliance on Data Driven Media Production and Quality Journalism - Erasmus +, European Commission founds, Participant (start January 2021, duration: 3 years) 621610-EPP-1-2020-1-NL-EPPKA2-K

5. CEDMO - Central Europe Democratic Media Observatory – European Commission founds, (start Fabruary 2022, duration: 3 years)  CEF-TC-2020-2 (European Digital Media Observatory), 2020-EU-IA-0267

6. Zapomniane ogniwa dziejów polskiej kultury audiowizualnej: Instytut Filmowy w latach 1935-1939 oraz 1945-1949 - finansowanie NPRH, start 2024, czas trwania 2 lata - wykonawca. 

7. projekt kuratorski „Pamięć filmu”, którego głównym celem jest udostępnienie publiczności, a także środowisku naukowemu  zdigitalizowanego, w większości nieznanego wcześniej, filmowego zasobu Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego, dotyczącego ważnych wydarzeń z pierwszego czterdziestolecia historii Polski po 1910 roku. Projekt finansowany z programu „Niepodległa” – powstały jak dotąd trzy odcinki: „Getto warszawskie”, „Dramat miasta” o Warszawie w pierwszych miesiącach 1945, „Pamięć i (nie) pamięć roku 1920 w polskiej kulturze XX wieku)

 WYPROMOWANE PRACE DOKTORSKIE

1. Julia Banaszewska "Moda na (nie)pamięć. PRL w polskiej kulturze codzienności po 2004 roku", obrona 6 VI 2016. 

2. Anna Kiedrzyńska - Tui "Wizerunki kobiet w kinie hiszpańskim z lat 1996 - 2016", obrona 2 VII 2018. 

3. Angelika Szelągowska - Mironiuk "Kobiety o kobietach? Adaptacje filmowe wybranych powieści Jane Austen, Emily Brontë i Lucy Maud Montgomery", promotor pomocniczy: dr Karol Jachymek, obrona 18 I 2024.

 4. Natalia Chojna "Echa światoodczucia karawałowego. Groteska realistyczna w polskim filmie fabularnym po 1956 roku jako forma ekspresji doświadczeń granicznych i traum kulturowych", obrona 23 IV 2024.

RECENZJE PRAC DOKTORSKICH - 9 (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie, UAM w Poznaniu, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Universidad de Málaga, Uniwerystet Łódzki, Szkoła Filmowa w Łodzi, Uniwersytet Gdański). 

ZREALIZOWANE FILMY

1. Rozmowa z Tadeuszem Konwickim/notacja do filmu „Dolina Issy” (Filmoteka Narodowa 2007).
2. Film dokumentalny „Hen i wojna” (współpraca scenopisarska i reżyserska) (2020), Nagroda Publiczności na Warszawskim Festiwalu Filmów o Tematyce Żydowskiej „Kamera Dawida”.
3. Film dokumentalny o Andrzeju Mularczyku "Czyim ja zyłem zyciem" (współpraca scenopisarska i reżyserska) (2022), ukończone zdjęcia, obecnie trwają prace nad montażem.