dr Katarzyna Prorok

Stanowisko
starszy specjalista
Jednostki
PRACOWNIA ETNOLINGWISTYCZNA IM. JERZEGO BARTMIŃSKIEGO
Telefon
(81) 537 51 84
Adres e-mail
Wyświetl
Link do Bazy Wiedzy
Katarzyna Prorok
Konsultacje

poniedziałek–piątek 7.15–15.15

Adres

Pracownia Etnolingwistyczna im. Jerzego Bartmińskiego, Instytut Językoznawstwa i Literaturoznawstwa UMCS, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 4 (pokój 113)

O sobie

Od 2011 roku jestem zatrudniona w Pracowni Etnolingwistycznej im. Jerzego Bartmińskiego, gdzie zajmuję się opracowywaniem i udostępnianiem materiałów dotyczących polskiej kultury ludowej. Uczestniczę też w pracach zespołu przygotowującego Słownik stereotypów i symboli ludowych.


Działalność naukowa

A. Artykuły w czasopismach

1. O znaczeniu grochowin i grochowego wieńca w polskiej tradycji ludowej, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 3–4, 2016, s. 494–500.

2. Ludowe sposoby wzmagania plenności roślin (na przykładzie grochu i kapusty), „Etnolingwistyka” 28, 2016, s. 227–243 [wersja angielska: Folk ways of augmenting the fecundity of plants. Green peas and cabbage, „Ethnolinguistic” 28, 2017, s. 225–244].

3. Pasternak – projekt hasła do „Słownika stereotypów i symboli ludowych”, „Studia slawistyczne. Etnolingwistyka i komunikacja międzykulturowa” 4, 2017, s. 113–126.

4. Małe, czarne, okrągłe, a każdego wyszczypie? – o pieprzu i pieprzeniu w polszczyźnie ludowej i potocznej, „Etnolingwistyka” 29, 2017, s. 61–84 [wersja angielska: „Small, black, and round, and yet it can pinch anyone”. On pieprz ‘pepper’ and pieprzenie, lit. ‘peppering’, in the folk and colloquial varieties of Polish, „Etnolinguistics” 29, 2018, s. 61–87].

5. „Wziął braciszek strzelbiczkę, trafił myśliweczka w główeczkę...”. O (nie)konwencjonalnych użyciach zdrobnień w polskich pieśniach ludowych, „LingVaria” 25, 2018, s. 163–178.

6. Polisemia i synonimia w rekonstrukcji językowego obrazu ostu, „LingVaria” 28, 2019, s. 181–193.

7. Po ziemi, po zimie, po trawce, na słomce? – o poziomce w polskiej kulturze ludowej, Prace Filologoiczne” 75, 2020, s. 195–209.

8. Chwasty w polskiej kulturze ludowej, „Roczniki Humanistyczne” 71, 2023, s. 279-283.

9. A cognitive analysis of Polish folk plant names [współautor: Hubert Kowalewski], „Prace Filologiczne” 78, 2023, s. 109–128.

10. Słownik stereotypów i symboli ludowych jako słownik etnolingwistyczny (na przykładzie hasła perz), „Bendrinė kalba” 96, 2023, s. 54–70.

B. Artykuły w monografiach i tomach zbiorowych

11. Kategoria punktu widzenia w relacjach uczestników wydarzeń grudniowych, [w:] Historia mówiona w świetle etnolingwistyki, red. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Sebastian Wasiuta, Lublin 2008, s. 87–93.

12. Polak, Węgier, dwa bratanki? Stereotyp Polaka na Węgrzech (na podstawie ankiet studenckich), [w:] Stereotypy – walka z wiatrakami, red. Anna Bujnowska, Joanna Szadura, Lublin 2011, s. 67–73.

13. Językowo-kulturowy obraz wiśni w polskiej tradycji ludowej, [w:] Przestrzenie kognitywnych poszukiwań, red. Alina Kwiatkowska, Łódź 2011, s. 255–266.

14.The Cognitive Definition of Iron (Żelazo) in Polish Folk Tradition [współautor: Adam Głaz], [w:] The Linguistic Worldview. Ethnolinguistics, Cognition, and Culture, red. Adam Głaz, David Danaher, Przemysław Łozowski, London 2013, s. 181–198.

15. Of triangles, trapeziums and ethnolinguists: The linguistic worldview revisited [współautor: Adam Głaz], [w:] From Conceptual Metaphor Theory to Cognitive Ethnolinguistics, red. Marek Kuźniak, Agnieszka Libura, Michał Szawerna, Frankfurt am Main 2014, s. 207–228.

16. „Gorzała lipka i jawor” lubelskie erotyki ludowe, [w:] Lubelska pieśń ludowa na tle porównawczym, red. Jerzy Bartmiński, Beata Maksymiuk-Pacek, Lublin 2014, s. 169–172.

17. Pietruszka przyprawą, lekiem, afrodyzjakiem i narkotykiem? Projekt hasła do słownika etnolingwistycznego, [w:] Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, t. 4 Słownik językowy – leksykon – encyklopedia w programie badań porównawczych, red. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Beata Żywicka, Lublin 2018, s. 243–264.

18. Marchew w języku i kulturze ludowej, [w:] Polska i świat przez kuchnię. Studia o dziedzictwie kulinarnym, red. Anna Kamler, Dorota Pietrzkiewicz, Katarzyna Seroka, Warszawa 2018, s. 197–209.

19. „Dobry bób, kiedy jest głód?”. Bób w polskiej tradycji ludowej – próba definicji kognitywnej, [w:] Apetyt na jedzenie. Pokarm w społeczeństwie, kulturze, symbolice na przestrzeni dziejów, red. Justyna Żychlińska, Anetta Głowacka-Penczyńska, Bydgoszcz 2018, s. 227–242.

20. Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols: its history and present day, [w:] I Międzynarodowy Kongres Etnolingwistyczny, t. 2, Obraz świata i człowieka w kulturze ludowej i narodowej, red. Ewa Białek, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Lublin 2022, s. 129-158.

C. Opracowania leksykograficzne

21. Hasła w Słowniku stereotypów i symboli ludowych, t. 1 Kosmos, cz. 3 Meteorologia. Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2012: wiatr, s. 307338 [współautor: Jerzy Bartmiński, Grażyna Bączkowska]; burza, s. 346366 [współautor: Jerzy Bartmiński, Feliks Czyżewski].

22–109. Hasła w Słowniku stereotypów i symboli ludowych, t. 1 Kosmos, cz. 4 Świat. Światło. Metale. Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2012: złoto, s. 163206 [współautor.: Jerzy Bartmiński]; złote przedmioty, s. 207241; złote ziarna, kłosy, zboża, pola, s. 241; złoty wieniec (dożynkowy), s. 242; złote drzewa, owoce, s. 242243; złota jabłoń, złote jabłka, s. 243244; złota rybka, s. 244245; złota kaczka, s. 245246; złoty ptak, s. 246; złote jajka, s. 247; złote skrzydła, s. 247248; złote pióra, s. 248; złote rogi, kopyta, złota grzywa, s. 249; złote włosy, złoty warkocz, s. 249251; złoty wianek, s. 251253; złote stroje, s. 253254; złota chusteczka, s. 254255; złoty czepiec, s. 255; złoty fartuszek, s. 256; złota suknia, s. 257; złoty pas, s. 258259; złote buty, s. 259260; złote ozdoby, s. 260261; złoty pierścionek, s. 261263; złoty łańcuszek, s. 263; złote naczynia, s. 264; złoty kielich, s. 265; złoty kubek, s. 266; złoty dzban, s. 267; złote sprzęty domowe, s. 267268; złoty pług, s. 268; złoty kołowrotek, s. 269; złota uzda, złote cugle, ostrogi, s. 269; złote podkowy, s. 270; złota szabla, złoty miecz, pałasz, s. 270271; złota korona, s. 271272; złoty tron, s. 272273; złoty krzyż, s. 273; złoty medal, s. 274; złote budowle, s. 274275; złota brama, złote wrota, drzwi, s. 275276; złoty klucz, s. 276; złoty dzwon, dzwonek, s. 276277; złote litery, s. 277278; srebro, s. 279302; srebrne przedmioty, s. 303313; srebrne nogi, kopyta, rogi, srebrna grzywa, s. 313; srebrny wianek, s. 314; srebrne stroje, s. 314315; srebrny pas, s. 315; srebrny guzik, s. 315316; srebrny pierścionek, s. 316317; srebra / srebrne naczynia, s. 317; srebrny kielich, s. 318; srebrny dzban, s. 318; srebrny klucz, s. 318319; srebrny dzwonek, gwizdek, srebrna piszczałka, s. 319; srebrne podkowy, s. 320; srebrna uzda, srebrne cugle, ostrogi, s. 320; srebrne orły, węże, krzyże, medale, ordery, s. 321; srebrne budowle, s. 321; żelazo, s. 333363 [współautor: Małgorzata Brzozowska]; żelazne przedmioty, s. 364368; żelazny pług, s. 368369; żelazna brona, s. 369370; żelazny sierp, s. 370; żelazna kosa, s. 371; żelazna siekiera, s. 371373; żelazny gwóźdź, s. 373374; żelazny kij, kołek, cep, drąg, żelazna pałka, rózga, s. 374375; żelazny łańcuch, s. 375; żelazny garnek, s. 376377; żelazny nóż, s. 377378; żelazna skrzynia, s. 378; żelazny stolec, s.378379; żelazne drzwi, żelazna brama, żelazne wrota, s. 379380; żelazny klucz, żelazna kłódka, żelazny zamek, s. 380381; żelazne kraty, s. 381; żelazny most, s. 382; żelazne kajdany, pęta, s. 382383; żelazna podkowa, s. 383384; żelazna broń, s. 384385; żelazna zbroja, s. 385; żelazny ubiór, s. 385386; żelazne buty, s. 386; żelazny krzyż, s. 386387; kolej żelazna, s. 387; ołów, s. 388395 [współautor: Małgorzata Brzozowska].

110–132. Hasła w Słowniku stereotypów i symboli ludowych, t. 2 Rośliny, cz. 2 Warzywa, przyprawy, rośliny przemysłowe. Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2018: groch [współautor Jerzy Bartmiński], s. 943; grochowiny, s. 4352; grochowy wieniec/wianek, s. 5254; fasola, s. 5563; bób, s. 6479; kapusta, s. 80121; kiszenie kapusty, s. 121124; sałata, s. 125129; dynia, s. 130138; ogórek, s. 139148; marchew, s. 238252; pietruszka, s. 253265; pasternak, s. 266271; czarnuszka, s. 316318; gorczyca, s. 319323; kminek, s. 324329; koper, s. 330336; majeranek, s. 337343; wianek z majeranku, s. 343; pieprz, s. 344355; szafran, s. 356361; tytoń, s. 503517; tabaka, s. 517531.

133–149. Hasła w Słowniku stereotypów i symboli ludowych, t. 2 Rośliny, cz. 3 Kwiaty. Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2019: kwiat, s. 1155; aksamitka, s. 56; asparagus, s. 5758; aster, s. 5961; chryzantema, s. 8586; georginia, s. 9798; hortensja, s. 109; kaczeniec, s. 110113; kocanka, s. 114115; lawenda, s. 123130; wianek lawendowy, s. 131; maciejka, s. 165; nagietek, s.166171; przylaszczka, s. 201202; sasanka, s. 241242; śnieżyczka, s. 250251; wrzos, s. 257264.

150–161. Hasła w Słowniku stereotypów i symboli ludowych, t. 2 Rośliny, cz. 5 Drzewa owocowe i iglaste. Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2020: drzewo owocowe, s. 9-36; grusza, s. 126-158; gruszka, s. 158-167; śliwa, s.168-179; śliwka 179-185; wiśnia, s. 186-206; wiśniowy sad, s. 207; czereśnia, s. 208-214; drzewo iglaste, s. 215-227; sosna, s. 228-254; świerk, s. 255-273.

162-169. Hasła w Słowniku stereotypów i symboli ludowych, t. 2 Rośliny, cz. 6 Drzewa liściaste. Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2021: drzewo [współautor Marzena Marczewska], s. 9-64; drewno [współautor Marzena Marczewska], s. 64-85; ścinanie i rąbanie drzewa, s. 86-92; wióry, s. 93-102; akacja, s. 103-105; jarzębina, s. 195-208; olcha, s. 301-315; topola, s. 335-350.

170-171. Hasła w Słowniku stereotypów i symboli ludowych, t. 2 Rośliny, cz. 7 Krzewy i krzewinki. Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2022: krzew, s. 9-21; poziomka, s. 270-276.

D. Opracowania edytorskie

172. Pieśni zalotne i miłosne, [w:] Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały, t. 4 Lubelskie, cz. 4 Pieśni powszechne, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 2011, s. 128–513.

E. Redakcja stron internetowych

Pracownia Etnolingwistyczna im. Jerzego Bartmińskiego

Słownik stereotypów i symboli ludowych