prof. dr hab. Anna Pajdzińska

Stanowisko
profesor
Jednostki
KATEDRA SEMANTYKI, PRAGMATYKI I TEORII JĘZYKA
Funkcje
Kierownik Katedry
Telefon
(81) 537-27-47
Adres e-mail
Wyświetl
Link do Bazy Wiedzy
Anna Pajdzińska
Konsultacje

rok akademicki 2024/20245, semestr letni


konsultacje w siedzibie uczelni, p. 210 NH


wtorek, godz. 13-14


czwartek, godz. 14-15


Uwaga! 21 listopada br. konsultacje odbędą się wyjątkowo w godz. 11-12.



 

O sobie

- kierownik Katedry Semantyki, Pragmatyki i Teorii Języka UMCS w Lublinie;

- członek Komitetu Językoznawstwa PAN, przewodnicząca Komisji Frazeologicznej KJ PAN, członek Komisji Etnolingwistycznej i Komisji Teorii Języka KJ PAN, członek Komisji Etnolingwistycznej Międzynarodowego Komitetu Slawistów;

- członek kolegium redakcyjnego rocznika Etnolingwistyka. Problemy Kultury i Języka oraz rad naukowych czasopisma LingVaria i serii Język a Kultura;

- przewodnicząca lubelskiego oddziału Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego

2002-2005 – prodziekan do spraw studenckich Wydziału Humanistycznego UMCS

2005-2008 – prorektor UMCS do spraw kształcenia

ORCID: 0000-0002-0321-2485 


Działalność naukowa

Obszary badawcze: frazeologia polska, semantyka leksykalna, językowy obraz świata, językowa organizacja tekstu artystycznego, historia i metodologia językoznawstwa.

Udział w realizacji programów badawczych (po habilitacji): projekt badawczy KBN Językowy obraz świata, nr 1H01D00411 (kierownik, 1996-99); laureatka piątej edycji konkursu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, subsydium profesorskie w zakresie nauk humanistycznych i społecznych za projekt Językowy obraz świata a użycia języka (2002-2006); projekt badawczy Twórczość Józefa Czechowicza jako przedmiot badań tekstologicznych i edytorskich, nr N103 039 32/1865 (kierownik, 2007-2011); Humanizm. Idee, nurty i paradygmaty humanistyczne w kulturze polskiej, Projekt Badawczy Zamawiany – MNiSW- 03/II/2007 (wykonawca, 2008-2011); projekt badawczy NPRH Alternatywne sposoby kształtowania obrazu świata w systemie językowym i tekstach, nr 12H 12 0202 81 (wykonawca, 2013-2016).

Autorka ok.200 publikacji naukowych, w tym 5 monografii: Związki frazeologiczne nazywające akt mowy. Semantyka i składnia, Lublin 1988; Frazeologizmy jako tworzywo współczesnej poezji, Lublin 1993; wyd. II, Łask 2005; Studia frazeologiczne, Łask 2006; Wiersz - złożony sens, Lublin 2021; Interpretacja świata w języku i w tekście artystycznym, Lublin 2023; współautorka książki Z zagadnień frazeologii. Problemy leksykograficzne, Warszawa 1987 (z A.M. Lewickim i B. Rejakową) i współredaktorka 6 tomów zbiorowych.

BIBLIOGRAFIA (WYBÓR)

MONOGRAFIE:    

Z zagadnień frazeologii. Problemy leksykograficzne, [współaut.: Andrzej Maria Lewicki, Bożena Rejakowa], Warszawa: PWN 1987, 102 s. + 2nlb. Rec.: Erika Ehegoetz, K Morvay, „Przegląd Humanistyczny” 1989, nr 5, s. 177-182; Jarosław Liberek, „Slavia Occidentalis” 1989, s. 364-365.

Związki frazeologiczne nazywające akt mowy. Semantyka i składnia, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1988, 155 s.

Frazeologizmy jako tworzywo współczesnej poezji, Lublin: Agencja Wydawniczo-Handlowa Antoni Dudek 1993, 247 s.; wyd. II, Łask: Oficyna Wydawnicza LEKSEM 2005, 226 s. Rec.: Teresa Dobrzyńska, „Pamiętnik Literacki” 1995, z. 1, s. 234-238; Gabriela Dziamska, „Język Polski” 1994, z. 2, s. 131-134; Irena Perużyńska, „Polonistyka 1995, nr 6, s. 438-439.

Studia frazeologiczne, Łask: Oficyna Wydawnicza LEKSEM 2006, 272 s.

Wiersz - zlożony sens, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2021, 270 s. Rec.: Jolanta Chojak, "Poradnik Językowy" 2022, nr 7.

Interpretacja świata w języku i w tekście artystycznym, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2023, 192 s.

Człowiek i jego świat. Szkice językoznawcze, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2024, 179 s.

PRACE POD REDAKCJĄ

Językowa kategoryzacja świata, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1996, 356 s. [współred.: Renata Grzegorczykowa].

Przeszłość w językowym obrazie świata, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1999, 310 s. [współred.: Piotr Krzyżanowski].

Annales UMCS, Sect. FF, Vol. XVIII, 2000, 322 s. [współred.: Teresa Skubalanka, Czesław Kosyl].

Semantyka tekstu artystycznego, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2001, 356 s. [współred.: Ryszard Tokarski].

Podmiot w języku i kulturze, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2008, 239 s. [współred.: Jerzy Bartmiński].

Relatywizm w języku i kulturze, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2010, 392 s. [współred.: Ryszard Tokarski].  

ARTYKUŁY I ROZPRAWY:

Antropocentryzm frazeologii potocznej, „Etnolingwistyka” 3, 1990, s. 59-69 [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 104-113; Lidia Nepop-Ajdaczyć, Polska etnolingwistyka kognitywna. Pomoc dydaktyczna, Kijów: Wyd. Centrum wyd.-poligraf. „Uniwersytet Kijowski” 2007, s.112-120].

Jak mówimy o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata, [w:] Językowy obraz świata, red. Jerzy Bartmiński, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1990, s. 87-107; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 87-103].

Językowe granice metafory, „Pamiętnik Literacki” LXXXII, 1991, z. 1, s. 131-143 [przedruk w: Studia o tropach, II, red. Teresa Dobrzyńska, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1992, s. 41-53].

Nazwy mówienia w języku polskim, [w:] Język a Kultura, t.2: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, red. Jadwiga Puzynina, Jerzy Bartmiński, Wrocław: Wiedza o Kulturze 1991, s. 53-64; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 114-128].

Wartościowanie we frazeologii, [w:] Język a Kultura, t. 3: Wartości w języku i tekście, red. Jadwiga Puzynina, Janusz Anusiewicz, Wrocław: Wiedza o Kulturze 1991, s. 15-28; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 129-147].

Łączliwość wyrazów a językowy obraz świata, [w:] Opisać słowa, red. Andrzej Markowski, Warszawa: Dom Wydawniczy i Handlowy ELIPSA 1992, s. 152-160; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 148-155].

Definicje poetyckie, [w:] O definicjach i definiowaniu, red. Jerzy Bartmiński, Ryszard Tokarski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1993, s. 221-236.

 Frazeologia, [współaut.: Andrzej Maria Lewicki], [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński Wrocław: Wiedza o Kulturze 1993, s. 307-326; wyd. 2 popr. i uzup. Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2001, s. 315-333.

Literatura a normy języka ogólnego, „Poradnik Językowy” 1993, z. 5, s. 249-25.

Głową muru nie przebijesz, czyli „filozofia życia” utrwalona w polskiej frazeologii, „Przegląd Humanistyczny” 1994, nr 2, s. 85-92; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 156-165].

Dzieci Heraklita (poeci o czasie), [w:] Kreowanie świata w tekstach, red. Andrzej Maria Lewicki, Ryszard Tokarski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1995, s. 89-103.

Motywacja semantyczna przymiotników wartościujących, „Etnolingwistyka” 7, 1995, s. 5-20.

Etyka słowa, [współaut.: Jadwiga Puzynina], [w:] O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, red. Jan Miodek, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1996, s. 35-45; [przedruk w: Etyka słowa. Wybór opracowań, I, red. Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Marta Nowosad-Bakalarczyk, Jadwiga Puzynina, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2017, s. 21-29].

Frazeologizmy w walce z „określoną epoką”, [w:] Problemy Frazeologii Europejskiej, I, Andrzej Maria Lewicki, Warszawa: Wyd. Energeia 1996, s. 49-55; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 214-221].

Językowe mechanizmy budowania pointy (na przykładzie Pocałunków Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej), „Polonistyka” 1996, nr 4, s. 215-218.

Językowy obraz świata – konwencja i kreacja, [współaut.: Ryszard Tokarski],  „Pamiętnik Literacki” R. LXXXVII, 1996, s. 143-158.

Przejrzyście zatajone (poetyckie glosy do potocznej kategoryzacji świata), [w:] Językowa kategoryzacja świata, red. Renata Grzegorczykowa, Anna Pajdzińska, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1996, s. 113-130.

Wrażenia zmysłowe jako podstawa metafor językowych, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 8, 1996, s. 113-130.

Znaczenie związku frazeologicznego, [w:] Poznańskie Spotkania Językoznawcze, I, red. Zdzisława Krążyńska, Zygmunt Zagórski, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 1996, s. 168-173; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 72-79].

 Odbicie katolicyzmu w polskiej frazeologii, [w:] Problemy Frazeologii Europejskiej, II, Frazeologia a religia, red. Andrzej Maria Lewicki, Wojciech Chlebda, Warszawa: Wyd. Energeia 1997, s. 129-135; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 33-38].

Miniatura średniowieczna i Kobiety Rubensa – intersemiotyczne przekłady Wisławy Szymborskiej, [w:] Poznańskie Spotkania Językoznawcze, III, red. Zdzisława Krążyńska, Zygmunt Zagórski, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 1998, s. 83-90.

Profilowanie w tekście poetyckim, [w:] Profilowanie w języku i w tekście, red. Jerzy Bartmiński, Ryszard Tokarski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1998, s. 343-353.

Semantyka ciemności w poezji Anny Kamieńskiej, „Prace Filologiczne” t. XLIII, 1998, s. 347-355.

Językowy obraz Boga i szatana w polskiej poezji powojennej, [w:] Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego w Polsce, red. Bogusław Kreja, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1999, s. 157-178.

Językowy obraz świata a teksty poetyckie, [współaut.: Dorota Filar], [w:] Język. Teoria – dydaktyka. Materiały 21. Konferencji językoznawczej zorganizowanej w Trzcinicy k. Jasła w dniach 27-29 maja 1998 roku, red. Barbara Greszczuk, Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1999, s. 187-196.

Kontrast kupujeeeee!!! Mirona Białoszewskiego – próba odczytania, [w:] W zwierciadle języka i kultury, red. Jan Adamowski, Stanisława Niebrzegowska, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1999, s. 198-206.

Metafora pojęciowa w badaniach diachronicznych, [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red. Anna Pajdzińska, Piotr Krzyżanowski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1999, s. 51-65.

„Temperatura” jako domena źródłowa metafor językowych, „Annales UMCS” Sect. FF, Vol. XVIII, 2000, s. 201-212.

Co oko ciału, to sumienie duszy, „Prace Filologiczne” T. XLVI, 2001, s. 463-470; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 175-182].

Cytat w leksykograficznym opracowaniu frazeologizmu, [w:] Frazeografia słowiańska. Księga pamiątkowa poświęcona prof. dr hab. Halinie A. Lilicz, red. Mieczysław Balowski, Wojciech Chlebda, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2001, s. 303-310; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 232-240].

Językowy obraz świata a poetyckie gry z gramatyką, [w:] Semantyka tekstu artystycznego, red. Anna Pajdzińska, Ryszard Tokarski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2001, s. 247-259.

Kobieta najlepszym przyjacielem człowieka, [w:] Studia z historii języka polskiego i stylistyki historycznej ofiarowane Profesor Halinie Wiśniewskiej na 50-lecie Jej pracy naukowo-dydaktycznej, red. Czesław Kosyl, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2001, s. 151-159.

My, to znaczy…(z badań językowego obrazu świata), „Teksty Drugie”, 2001, z. 1, s. 33-53.

O znaczeniu związku frazeologicznego (raz jeszcze), [w:] Problemy Frazeologii Europejskiej, IV, red. Andrzej Maria Lewicki, Lublin: Norbertinum 2001, s. 11-18; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 80-86].

Osobliwe konstrukcje przypadkowe w poezji współczesnej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LVII, 2001, s. 193-204.

Po ojczyźnie-polszczyźnie z różdżką chodzę…Poezja a magia, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 13, 2001, s. 15-26. 

Frazeologia w paradygmacie kognitywistycznym, „Z polskich studiów slawistycznych”, seria X, 2002, Językoznawstwo, prace na XIII Międzynarodowy Kongres Slawistów w Lublanie 2003, s. 175-181.

Którędy wyjść ze słowa?, [w:] Poznańskie Spotkania Językoznawcze, X, red. Zdzisława Krążyńska, Zygmunt Zagórski, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2002, s. 77-85.

Słowa – z prawdy, ducha i litery, „Teksty Drugie”, 2002, z.1-2, s. 116-124.

Obraz tęsknoty w polszczyźnie, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi”, Językoznawstwo, seria 1, z. 3 (41), 2003, s. 7-17; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 183-194].

Interpunkcja a sens tekstu poetyckiego, [w:] Poznańskie Spotkania Językoznawcze, XIII, red. Zdzisława Krążyńska, Zygmunt Zagórski, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2004, s. 115-125.

Językowy obraz świata: problemy narracyjnej tożsamości, [w:] Narracja i tożsamość (I). Narracje w kulturze, red. Włodzimierz Bolecki, Ryszard Nycz, Warszawa: Fundacja „Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych”, Wyd. IBL PAN 2004, s. 112-127.

Niepamięć – córka niedbalstwa?, [w:] Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną. Prace dedykowane Profesorowi Stanisławowi Bąbie w 65-lecie urodzin, red. Jarosław Liberek, Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2004, s. 229-236; [przedruk w: Studia frazeologiczne, s. 195-203].

Profilowanie a gra znaczeniami w tekście artystycznym, [współaut.: Ryszard Tokarski], [w:] Punkt widzenia w tekście i w dyskursie, red. Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Ryszard Nycz, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2004, s. 27-40.

W ostrym świetle lampy pamięci, [w:] W kręgu wiernej mowy, red. Maria Wojtak, Małgorzata Rzeszutko, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2004, s. 215-224.

Wielonurtowość współczesnych badań frazeologicznych, „Poradnik Językowy” 2004, z. 2, s. 27-38.

Obraz pamiati v pol’skom jazyke, [w:] Memory and Text. Cognitive and Cultural Aspects. Pamiat’ i tekst. Kognitivnyje i kul’turologičnyje aspekty, red. Teresa Dobrzyńska, Raja  Kunčeva, Sofia: Wyd. Bojan Penev 2005, s.187-202.

Interpretacja w języku, „Postscriptum” nr 48-49 (2004/2-2005/1), s. 212-226; [przedruk w: Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów, Kraków, 22-25 września 2004, t. I, red. Małgorzata Czermińska, Stanisław Gajda, Krzysztof Kłosiński, Anna Legeżyńska, Andrzej Z. Makowiecki, Ryszard Nycz, Kraków: UNIWERSITAS 2005, s. 293-304].

Z ognia dnia rozżagwionego (o metaforyce Sierpnia Brunona Schulza), [w:] Spotkanie. Księga jubileuszowa dla Profesora Aleksandra Wilkonia, red. Małgorzata Kita, Bożena Witosz, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2005, s. 323-332.

Pamięć jako wartość, [w:] Człowiek wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, red. Jan Mazur, Agata Małyska, Katarzyna Sobstyl, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2007, s. 253-261.

Kategorie strukturující jazykový obraz světa: antropocentrismus a opozice „vlastní” – „cizí”, „Čítanka textů z kognitivní lingvistiky” II, 2007, s. 27-44.

Językowy obraz świata a metafora artystyczna, [w:] Język a Kultura, t. 20, jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2008, s. 241-252.

Iconicity in language, [w:] Words and Images. Iconicity of the Text. Slova i obrazy. Ikoničnost’ teksta, red. Teresa Dobrzyńska, Raja Kunčeva, Sofia: Wyd. Bojan Penev 2008, s. 62-82.

O nepotyzmie, kumoterstwie i kolesiostwie słów kilka, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 20, 2008, s. 171-178.

Sposoby uobecniania się podmiotu w tekście, [w:] Podmiot w języku i kulturze, red. Jerzy Bartmiński, Anna Pajdzińska, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2008, s. 225-239.

Metafory pamięci w trylogii ukraińskiej Włodzimierza Odojewskiego, [w:] Słowa i metody. Księga dedykowana profesorowi Jerzemu Święchowi, red. Alina Kochańczyk, Andrzej Niewiadomski, Bogusław Wróblewski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2009, s. 275-283.

Nie nastanie świat świetny, świetlisty i świeży?, „Poradnik Językowy” 2009, z. 1, s. 60-68.

O perswazyjności w tekstach Jana Pawła II, [w:] Jan Paweł II – odnowiciel mowy polskiej, red. Stanisław Mikołajczak, Marta Wrześniewska-Pietrzak, Poznań: Wydawnictwo WiS 2009, s. 151-159; [przedruk w: „Polonistyka” 2009, z. 9, s. 36-42].

Antroponimy w poezji Wisławy Szymborskiej, [w:] W świecie nazw. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Czesławowi Kosylowi, red. Halina Pelcowa, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2010, s. 301-312.

Czy “zaklęty krąg języka” można przekroczyć?, [w:] Relatywizm w języku i kulturze, red. Anna Pajdzińska, Ryszard Tokarski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2010, s. 43-57.

Jak ma się w to bawić osoba żyjąca? (Czytając Urodziny Wisławy Szymborskiej), [w:] Horyzonty polonistyki. W kręgu edukacji, języka i kultury. Księga dedykowana Profesor Barbarze Myrdzik, red. Małgorzata Karwatowska, Małgorzata Latoch-Zielińska, Iwona Morawska, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2010, s. 189-195.

Jazykový obraz světa a kreativní tekst, [współaut.: Ryszard Tokarski], „Slovo a slovesnost” 2010, R. 71, z. 4, s. 288-297.

Językoznawca w świecie literatury, [w:] Człowiek – słowo – świat, red. Jolanta Chojak, Tomasz Korpysz, Krystyna Waszakowa, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2010, s. 95-102.

Przydatność frazeologizmów w badaniu językowego obrazu świata, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. Stanisław Bąba, Krzysztof Skibski, Michał Szczyszek, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2010, s. 87-97.

From seeing and vision to other domains: Evidence from Polish, [w:] Vision and Cognition. Vzgliad i poznanije, red. Teresa Dobrzyńska, Raja Kunčeva, Sofia: Wyd. Bojan Penev 2011, s. 47-62.

Innowacyjne użycia języka a badania semantyczne, [współaut.: Ryszard Tokarski], [w:] Polskie dźwięki, polskie słowa, polska gramatyka (System – teksty – norma – kodyfikacja), red. Barbara Pędzich, Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa: Wydział Polonistyki UW 2011, s. 51-60.

„Pragnę Was zachęcić i zapalić” (o perswazyjności w tekstach Jana Pawła II), [w:] Jan Paweł II w trosce o słowo i prawdę, red. Stanisław Mikołajczak, Marta Wrześniewska-Pietrzak, Poznań: Wyd. „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2011, s. 179-196.

W poszukiwaniu natury języka. Dziewiętnasto- i dwudziestowieczne koncepcje języka, [w:] Humanizm w języku polskim. Wartości humanistyczne w polskiej leksyce i refleksji o języku, red. Aleksandra Janowska, Magdalena Pastuchowa, Radosław Pawelec, Warszawa: Wydawnictwo Neriton 2011, s. 569-604.

Wariancja we frazeologii, „Prace Filologiczne” t. LX, 2011, s. 217-223.

Kreacje czasu w Fuga temporum Mieczysława Jastruna, „Prace Językoznawcze”, z. XIV, 2012, s. 227-236.

Nie tylko o otwartych, zrównoważonych i miękkich, [w:] Słowa i ich opis. Na drogach współczesnej leksykologii, red. Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa: Wydział Polonistyki UW 2012, s. 171-182.

Od dnia do dna Józefa Czechowicza – powrót po latach, [w:] Słowa – style – metody, red. Halina Pelcowa, Maria Wojtak, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2012, s. 195-204.

Polszczyzna o pamięci, [w:] Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. Jan Adamowski, Marta Wójcicka, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2012, s. 97-108.

Co to znaczy mówić płynnie?, [w:] Sapientia ars vivendi. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor Annie Dąbrowskiej, red. Anna Burzyńska-Kamieniecka, Agnieszka Libura, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT 2013, s. 291-302.

Dekompozycja słowa jako środek ekspresji poetyckiej, „Poradnik Językowy” 2013, z. 5, s. 5-17.

Frazeologia – szkic do naszej zbiorowej autobiografii, [w:] 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska, procesy, tendencje, red. Anna Dunin-Dudkowska, Agata Małyska, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2013, s. 145-164.

Jaka wola, taka dola, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 25, 2013, s. 121-131.

Słowo kultura w polszczyźnie, [w:] Cum reverentia, gratia, amicitia…Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, red. Jolanta Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk, t. 2, Poznań: Wydawnictwo Rys 2013, s. 543-551.

The Linguistic Worldview and Literature, [w:] The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Cognition, and Culture, red. Adam Głaz, David S. Danaher, Przemysław Łozowski, London: Versita 2013, s. 41-59.

Czas w Pannach z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza, [w:] Poezja i egzystencja. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Józefa F. Ferta, red. Wojciech Kruszewski, Dariusz Pachocki, Lublin: Wydawnictwo KUL 2015, s. 477-501.

Językowa kreacja alternatywnej przeszłości (na przykładzie Innych pieśni Jacka Dukaja), [wspólaut. Krzysztof Baj], [w:] Interpretácie sveta v jazyku, red. Peter Káša, Ryszard Tokarski, Marta Vojteková, Prešov: Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove 2015, s. 59-78.

Kwadratura koła i czarne dziury, czyli język nauki jako źródło frazeologii, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów polskich, red. Gabriela Dziamska-Lenart, Jarosław Liberek, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2016, s. 85-101.

Spojrzeć życiu w oczy, [w:] Projekt na daleką metę. Prace ofiarowane Ryszardowi Nyczowi, red. Zdzisław Łapiński, Anna Nasiłowska, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 2016, s.217-225.

Obraz voli v pol’skom jazyke, [w:] Tekst v jazyke, reči, kul’ture, Minsk: RIVŠ 2017, s. 243-256.

Walencja zwrotów frazeologicznych, „Prace Filologiczne” LXX, 2017, s. 341-348.

Śmiercią jakby płytszą nie umierają, ale zdychają zwierzęta (obraz zwierząt w polszczyźnie na tle ustaleń nauk przyrodniczych), „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 29, 2017, s. 135-148 [wersja angielska:  Animals die more shallowly: they aren’t deceased, they’re dead. Animals in the Polish linguistic worldview and in contemporary life sciences, tłum. Rafał Augustyn, „Etnolinguistics” 29, 2018, s. 147-161].

Definiowanie – przed lingwistami byli filozofowie, [w:] Barwy słów. Studia lingwistyczno-kulturowe, red. Dorota Filar, Piotr Krzyżanowski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2017, s. 591-600.

Do – od interpunkcji, [w:] Route 66: from Deep Structures to Surface Meanings. A Festschrift for Henryk Kardela on his 66th Birthday, red. Przemysław Łozowski, Adam Głaz, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2017, s. 305-315.

Świat ku światłu przechylony, [w:] Przekraczanie granic języka, red. Magdalena Wanot-Miśtura, Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego 2017, s. 25-36.

Zrozumieć alternatywny świat (na przykładzie Innych pieśni Jacka Dukaja), [w:] Metafora. Tekst. Dyskurs, red. Grzegorz Grochowski, Jan Kordys, Jacek Leociak, Maria Prussak, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 2017, s. 345-365.

Nasze ludzkie i nieludzkie sprawy, [w:] Ku rzeczom niebłahym, red. Jolanta Chojak, Zofia Zaron, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, BEL Studio 2018, s. 71-79.

Kategorie gramatyczne a językowy obraz świata, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 30, 2018, s. 41-54 [wersja angielska: Linguistic worldview and grammatical categories , tłum. Rafał Augustyn, „Etnolinguistics” 30, 2019, s. 41-54]. 

Składnia wyrażeń rzeczownikowych. (Zarys problematyki), „Prace Filologiczne” LXXI, 2018, s. 257 -272.

Od konwencji językowej do kreacji – obraz nocy w poezji Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, [w:] Tyle się we mnie słów zebrało… Szkice o języku i tekstach, red. Barbara Pędzich, Magdalena Wanot-Miśtura, Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA 2018, s. 389-404.

Teresa Skubalanka – uczona i mistrzyni, [współaut.: Maria Wojtak], [w:] My z Nich 3. Spuścizna językoznawców polskich drugiej połowy XX wieku, red. Zbigniew Greń, Krystyna Kleszczowa, Zofia Zaron, Warszawa: Wydział Polonistyki UW, Pracownia Pragmatyki i Semantyki Lingwistycznej, 2019, s. 217-229.

Baudouin de Courtenay – prekursor nie tylko strukturalizmu, „LingVaria” Rok XV (2020), 2(30), s. 33-42.

Mądry, czyli jaki?, [w:] Język i pamięć, red. Walerij Mokijenko, Jadwiga Tarsa, Opole: Wydawnictwo UO, 2020, s. 499-508.

Składnia frazeologizmów o funkcjach przymiotnika. (Zarys problematyki), „Prace Filologiczne” LXXV/1, 2020, s. 387-399.