dr hab. Marta Nowosad-Bakalarczyk

Stanowisko
adiunkt ze stopniem naukowym dr hab.
Jednostki
KATEDRA TEKSTOLOGII I GRAMATYKI JĘZYKA POLSKIEGO
Telefon
81 537 27 80
Adres e-mail
Wyświetl
Strona www
https://orcid.org/0000-0002-3226-1665
Link do Bazy Wiedzy
Marta Nowosad-Bakalarczyk
Konsultacje

Konsultacje w semestrze zimowym 2024/2025 (w formie stacjonarnej, pokój 115B):


poniedziałek 13.00-14.00;


wtorek 13.00-14.00.


Najlepiej po wcześniejszym umówieniu za pośrednictwem e-maila.


Kontakt:


marta.nowosad-bakalarczyk@mail.umcs.pl


Konsultacje w innym terminie oraz online możliwe po wcześniejszym ustaleniu.


 


 


 


 


 

Adres

pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4a
20-031 Lublin

O sobie

Życiorys naukowy:

- 1997 - magister filologii polskiej (na podstawie pracy Językowo-kulturowy obraz kobiety w polszczyźnie ogólnej i wybranych gatunkach folkloru, napisanej pod kierunkiem prof. dra hab. Jerzego Bartmińskiego);

- 2006 - doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa (na podstawie pracy Rodzaj naturalny a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie, promotor: prof. dr hab. Jerzy Bartmiński, recenzenci: prof. dr hab. Zofia Cygal-Krupa, prof. dr hab. Władysława Książek-Bryłowa)

-2019 - doktor habilitowany nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo (na podstawie pracy Kategoria ilości i jej wykładniki we współczesnej polszczyźnie, recenzenci: prof. dr hab. Bronisława Ligara, prof. dr hab. Stanisław Dubisz, dr hab. Piotr Krzyżanowski)


Specjalność naukowa:
- językoznawstwo polskie

Zadania badawcze:
- semantyka i gramatyka współczesnego języka polskiego, kategorie językowe, lingwistyka płci

Pełnione funkcje:

- sekretarz Redakcji "Etnolingwistyki" (od 2008 roku);

- koordynator podzespołu ds. wypowiedzi internautów w ramach Zespołu Etyki Słowa przy Prezydium Rady Języka Polskiego PAN (2016-2019);

- współpracownik Komisji Etyki Komunikacji PAU (od 2019 r.);

- członkini Rady Programowej CLARIN-PL (od 2020 r.).

Udział w grantach:

1. Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce od średniowiecza do współczesności [kierownik projekt prof. dr hab. Włodzimierz Bolecki, Instytut Badań Literackich PAN; Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (N R17 0005 06/2009)] – w latach 2010–2014 byłam w gronie wykonawców projektu (opracowałam 17 haseł lingwistycznych z pola PŁEĆ).

2. Anglojęzyczna edycja roczników czasopisma „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” w wersji elektronicznej (t. 28-30) [kierownik projektu prof. dr hab. Jerzy Bartmiński; Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, Moduł "Umiędzynarodowienie" 3.b (nr  rej. 3bH 15 0204 83) - w latach 2016-2018 byłam w gronie wykonawców projektu.

3. Program Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego "Wsparcie dla czasopism naukowych" (numer umowy  318/WCN/2019/1) - projekt rozwoju czasopism "Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury (red. prof. dr hab. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska) - w latach 2019-2020 byłam wykonawcą projektu.

4. Międzynarodowy projekt dydaktyczny pn. Obraz świata i człowieka w świetle polszczyzny dawnej i współczesnej. Seminarium i warsztaty (etno)lingwistyczne dla studentów i doktorantów polonistyki Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu (Czechy) finansowany przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej w ramach programu „Promocja Języka Polskiego” (Umowa nr BJP/PJP/2021/1/00014/U) - w latach 2021-2022 - kierownik projektu.

5. Międzynarodowy projekt dydakyczny pn. Język w kulturze i kultura w języku – seminarium i warsztaty dla studentów polonistyki w Ołomuńcu finansowany przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej w ramach programu „Promocja Języka Polskiego” w latach 2021-2022  (kierownik projektu dr Katarzyna Prorok) - wykonawca projektu.

Nagrody i wyróżnienia:

- nagroda II stopnia JM Rektora UMCS za książkę „Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie” (2010);

- brązowy medal zasługi za długoletnią służbę nadany przez Prezydenta RP (2011);

- nagroda III stopnia JM Rektora UMCS za działalność organizacyjną (2016);

- "Medal Komisji Edukacji Narodowej" (2019);

- nagroda III stopnia JM Rektora UMCS za książkę "Kategoria ilości i jej wykładniki we współczesnej polszczyźnie" (2019);

- nagroda V stopnia JM Rektora UMCS za działalność organizacyjną (2021);

- nagroda IV stopnia JM Rektora UMCS za działalność dydaktyczną (2022);

- Brązowy Krzyż Zasługi (2022).


Działalność naukowa

 Wykaz publikacji

 I.                    MONOGRAFIE:

  1. Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2009, 191 s.
  2. Kategoria ilości i jej wykładniki we współczesnej polszczyźnie, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2018, 360 s.

  II.                  PRACE POD REDAKCJĄ:

  1. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań. T. 6. Części mowy, Lublin: Wyd. UMCS, 2003, 209 s.  [współred. Jerzy Bartmiński].
  2. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań. T. 9, Prozodia. Fonetyka. Fonologia, Lublin: Wyd. UMCS, 2010, 340 s.  [współred. Jerzy Bartmiński].
  3. Jerzy Bartmiński, Polskie wartości w europejskiej aksjosferze,[współred.: Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Sebastian Wasiuta], Lublin: Wydawnictwo UMCS 2014, 372 s.
  4. Działania na tekście w dydaktyce szkolnej i uniwersyteckiej [współred.: Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Tomasz Piekot], Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2015, 258 s.
  5. Działania na tekście. Przekład – redagowanie – ilustrowanie [współred.: Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Tomasz Piekot], Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2015, 286 s.
  6. Etyka słowa. Wybór opracowań I, [współred.: Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Jadwiga Puzynina], Lublin: Wydawnictwo UMCS 2017, 602 s.
  7. I Międzynarodowy Kongres Etnolingwistyczny, t. 3: Pamięć – tożsamość – kategorie językowo-kulturowe, [współred. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Przemysław Łozowski], Lublin: Wydawnictwo UMCS 2022, 218 s.
  8. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań. T. 8, Morfologia, Lublin: Wyd. UMCS, 2024, 210 s.  [współred. Jerzy Bartmiński, Anna Orłowska].
  9. Bibliografia adnotowana „Etnolingwistyki” 1988-2018, [współred. Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Sebastian Wasiuta], Lublin: Wydawnictwo UMCS 2023, 267 s.
  10. Bibliografia adnotowana dorobku naukowego Profesora Jerzego Bartmińskiego,  [współred. Monika Łaszkiewicz, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska], Lublin: Wydawnictwo UMCS 2024, 311 s. Zob. https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2024/0626/101400-bibliografia-adnotowana-dorobku-naukowego-profesora-jerzego-bartminskiego.pdf

 III.               ARTYKUŁY I ROZPRAWY:

  1. Kobieta „typowa” i „prawdziwa” w oczach studentów. (Przyczynek do stereotypu kobiety), „Język Polski” 2002, z. 1 (LXXXII), s. 25 – 35.
  2. Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnych ofertach pracy, „Poradnik Językowy” 2003, nr 5, s. 211 – 38.
  3. Męski i żeński punkt widzenia w językowym obrazie świata, [w:] Punkt widzenia w języku i w kulturze, pod red. Jerzego Bartmińskiego, Stanisławy Niebrzegowskiej-Bartmińskiej i Ryszarda Nycza, Lublin: Wyd. UMCS, 2004, s. 277-291.
  4. Tendencje w sposobie wyrażania żeńskości we współczesnej polszczyźnie, „Język Polski” 2006, z. 2 (LXXXVI), s. 126 - 136.
  5. Płeć w informacjach prasowych, [w:] Wokół polszczyzny dawnej i obecnej, red. Bogusław Nowowiejski, Białystok: Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, 2006, s. 189 – 209.
  6. Między maskulinizmem a feminizmem w języku: wykładniki płci w „Polityce” i „Wysokich Obcasach”, [w:] Język Polski. Współczesność. Historia, t. 6, red. Władysława Książek–Bryłowa i Małgorzata Nowak, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2007, s. 133-167.
  7. Problem referencji męskich rzeczowników osobowych. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 2008 (LXIV), s. 195 -209.
  8. Opozycja duży – mały a wartościowanie, [w:] Ilość – wielkość – wartość, Materiały z konferencji 11–13 maja 2009 r., red. Elżbieta Umińska-Tytoń, Łódź 2010, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, s. 341–354.
  9. Jazykovye pokazateli pola v sovremennom polskom jazyke, „Palanistyka. Polonistika. Polonistyka” 2010, pad red. Aljaksandra Kikleviča, Sjargeja Važnika, Minsk: „Medysont”, 2011, s. 335-365.
  10. O łączliwości męskich nazw kobiet, [w:] Mundus Verbi. In honorem SOPHIAE CYGAL-KRUPA, red. Małgorzata Pachowicz, Krystyna Choińska, Wydawnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie, 2012, s. 275-282.
  11. Polskie liczby i miary w perspektywie kognitywnej, [w:] Komunikacja międzyludzka. Leksyka. Semantyka. Pragmatyka, t. III, pod red. Ewy Komorowskiej, Katarzyny Kondzioły-Pich, Anny Ochrymowicz, Szczecin, 2012, s. 288-300.
  12. Linguistic Categories in Onomasiological Perspective. The Category of Quantity in Contemporary Polish, [w:] Głaz Adam, Danaher David S., Łozowski Przemysław (ed.), The Linguistic Worldview Ethnolinguistics, Cognition, and Culture, Versita 2013, s. 227-244.
  13. O porządkowaniu ilościowym świata w języku. Relacja ‘jeden‘ - ‘więcej niż jeden’ w świecie rzeczy, [w:] Jazyk a kultúra z kognitívneho aspektu, Editori: Natália Korina, Jana Sokolová, Nitra 2014, s. 120-132.
  14. O wyrażaniu ilościowego aspektu istnienia rzeczy w powieści Wiesława Myśliwskiego „Traktat o łuskaniu fasoli”, [w:] Leksyka języków słowiańskich w badaniach synchronicznych i diachronicznych, red. M. Gębka-Wolak, J. Kamper-Warejko, A. Moroz, Toruń 2014, s. 101-118.
  15.  Ilościowe ujmowanie zdarzeń w języku. (Na materiale powieści Wiesława Myśliwskiego „Traktat o łuskaniu fasoli”), [w:] Odkrywanie słowa – historia i współczesność, red. Urszula Sokólska, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2015, s. 265-282.
  16. Fakultatywne pluralia tantum we współczesnej polszczyźnie, [w:] Świat słów. Jedność w różności,  red. Małgorzata Pachowicz, Krystyna Choińska, Tarnów: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie 2017, s. 195–211.
  17. Uzualne pluralia tantum we współczesnej polszczyźnie, „Studia Europaea Gnesnensia” 15, 2017, s. 209–231. DOI 15.14746/seg.2017.15.10.
  18. Wyrażanie ilościowego aspektu istnienia świata w tekście urzędowym (na przykładzie „Sprawozdania NIK”), [w:] Socjolekt – idiolekt – idiostyl. Historia i współczesność, red. Urszula Sokólska, Białystok: Wydawnictwo Prymat 2017, s. 121–142.
  19. Holistyczny opis kategorii językowych (na przykładzie kategorii ilości), [w:] Polonistyka u XXI stolitti: miž lokal'nym i global'nym. Zbirnyk prac' z nagody 190-riččja pol's'koji filologiji u L'vivs'komu universiteti // Polonistyka w XXI wieku: między lokalnym a globalnym. Praca zbiorowa z okazji 190-lecia filologii polskiej na Uniwersytecie Lwowskim, red. Alla Kravčuk // Ałła Krawczuk, L'vivs'kyj nacional'nyj universytet imeni Ivana Franka; Firma "INKOS", Kyjiv 2018, 70-85. 
  20. O gramatycznych i leksykalnych wykładnikach pojęcia liczby w polszczyźnie, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 30, 2018, s. 91–112. DOI 10.17951/et.2018.30.91. W wersji anglojęzycznej: On grammatical and lexical exponents of number in Polish, "Ethnolinguistics. Problems of Language and Culture" 30, 2019, s. 89-112.
  21. O wykładnikach miary w polszczyźnie, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 31, 2019, s. 103–121. DOI 10.17951/et.2019.31.103.
  22. O dynamice kategorii nazw pluralia tantum w polszczyźnie, [w:] Pojęcie - kategoria - słowo w teorii i praktyce, pod red. naukową Adama Dombrowskiego, Waldemara Żarskiegi i Marii Rudnickiej, Kraków: Impuls 2019, s. 123-138.
  23. O kategorii płci i rodzaju w polszczyźnie, [w:] Vertybės lietuvių ir lenkų kalbų pasaulėvaizdyje 1. Teorinės prielaidos ir interpretacijos / Wartości w językowym obrazie świata Litwinów i Polaków 1. Problemy teoretyczne i interpretacje, oprac. Kristina Rutkovska, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Vilnius- Liublinas 2020, s. 209-228.
  24. Ilościowe ujmowanie świata w polszczyźnie (na przykładzie oceniania i oceny ilości rzeczy i zdarzeń), [w:] I Międzynarodowy Kongres Etnolingwistyczny, t. 3: Pamięć – tożsamość – kategorie językowo-kulturowe, red. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Marta Nowosad-Bakalarczyk, Przemysław Łozowski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2022, s. 175-194.
  25. O semantyce nazw pluralia tantum w polszczyźnie, [w:] Polonistyka i svitali tradycij i vyklykiv sučasnosti. Zbirnyk prac’ z nagodi p’jatnadcjatylittja kafedry pol’skoji filologjiji L’vivs’kogo nacional’nogo universytetu imeni Ivana Franka // Polonistyka w świetle tradycji i wyzwań współczesności. Praca zbiorowa z okazji piętnastolecia Katedry Filologii Polskiej Narodowego Uniwersytetu Lwowskiego im. Iwana Franki//, red. Iryna Bundza, Alla Kravčuk, Kijiv: Firma „INKOS” 2021, s. 157–171.
  26. Obraz nienawiści w polszczyźnie (w świetle danych leksykograficznych), "Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury" 36, 2024, s. 149-169. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2024.36.149
  27.  Plurale tantum vs. rzeczownik dwuliczbowy – o płynności statusu jednostki językowej, „Język Polski” 2024, nr 3, s. 51-63. DOI:10.31286/JP.00973
  28. Kłopoty z kategoryzacja polskich pluraliów tantum, „LingVaria” nr 2(38), 2024, vol. XIX, s. 157-175. DOI: https://doi.org/10.12797/LV.19.2024.38.12

IV. HASŁA LEKSYKOGRAFICZNE I ENCYKLOPEDYCZNE:

1. – 20. [Hasła:] Płeć w języku, 3 s. mpsu., Korelacja rodzaju i płci, 3 s. mpsu., Asymetrie rodzajowo-płciowe w polszczyźnie, 4 s. mpsu., Asymetrie płciowo-rodzajowe – lingwistyka feministyczna, 5 s. mpsu., Płeć – wykładniki leksykalne, 3 s. mpsu., Płeć – wykładniki morfologiczne,4 s. mpsu., Płeć – wykładniki składniowe, 3 s. mpsu., Płeć – wykładniki kontekstowe, 5 s. mpsu., Płeć w „Polityce” i „Wysokich Obcasach”, 6 s. mpsu., Wykładniki płci męskiej w „Polityce” i „Wysokich Obcasach”, 7 s. mpsu., Wykładniki płci żeńskiej w „Polityce” i „Wysokich Obcasach”,  6 s. mpsu., Wykładniki płci męskiej – prasa, 4 s. mpsu., Wykładniki płci żeńskiej – prasa, 4 s. mpsu., Płeć w ofertach pracy, 2 s. mpsu., Płeć w ofertach pracy. Ogłoszenia dla kobiet, 2 s. mpsu., Płeć w ofertach pracy. Ogłoszenia dla mężczyzn, 1 s. mpsu., Płeć w ofertach pracy. Ogłoszenia dla kobiet i/lub mężczyzn, 5 s. mpsu., Kobieta w świetle danych ankietowych, 11 s. mpsu., Językowy obraz kobiety w przysłowiach, 6 s. mpsu., Męski i żeński punkt widzenia w językowym obrazie świata, 10 s. mpsu., [w:] Sensualność w kulturze polskiej” [interdyscyplinarna encyklopedia internetowa], redaktor i kierownik projektu prof. dr hab. Włodzimierz Bolecki – Instytut Badań Literackich PAN, opublikowane na stronie http://sensualnosc.ibl.waw.pl

 IV.                SYLWETKI / WSPOMNIENIA:

1. [Sylwetka:] O życiu i dokonaniach naukowych profesor Hanny Popowskiej-Taborskiej słów kilka, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 23, 2011, s. 9-10.

2. Jerzy Bartmiński (1939-2022). In memoriam, "Lublin. Kultura i Społeczeństwo" nr 1-2 (111-112), rok XIX, styczeń-kwiecień 2022, s. 100-103 [współautorka Joanna Szadura].

 VI. RECENZJE I OMÓWIENIA:

1. [Rec.:] Czy język polski dyskryminuje kobiety? [Bärbel Miemietz, Motivatin zur Motion. Zur Bezeichnung von Frauen durch Feminina und maskulina im Polnischen, Frankfurt am Main 1993.] - „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 15, 2003, s. 250 – 53.

2. [Rec.:] Jeszcze o rodzaju. Uwagi do artykułu D. Brzozowskiej „Kategoria rodzaju we współczesnym języku polskim” [„Język Polski” LXXXV, 2005, z. 1, s. 36 – 42] - „Języku Polskim” LXXXVI, 2006, z. 5, s. 393 - 395.

3. [Rec.:] Język kobiet i mężczyzn na tle językowego obrazu płci w językach słowiańskich, [Vladimir Ivanovič Kowal’, Jazyk i tekst v aspekte gendernoj lingvistiki, Gomel’: GGU im. F. Skoriny, 2007, 217 s.] - „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 22, 2010, s. 228–230.

4. [Rec.:] Jerzy Bartmiński Aspects of Cognitive Ethnolinguistics. Red. Jorg Zinken, Londyn: Equinox, 2009, 256 s. - “Biuletyn PTJ” LXVI, 2010, s. 253-261.

5. [Rec.:] Kategorie językowe z perspektywy pragmatyki lingwistycznej, [Boris Ju. Norman, Lingvističeskaja pragmatika (na materiale russkogo i drugich slavjanskich jazykov), Minsk: BGU, 2009, 183 s.] - „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 24, 2012, s. 217-220.

6. [Rec.:] Obraz kobiety w kulturze tradycyjnej, [Renáta Zechová, Modelowanie obrazu kobiety w systemie kulturowym czesko-polskiego pogranicza na Śląsku, Ostrava: Universitas Ostraviensis, 2014, 169 s. + Aneks XLVI s.] – „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 28, 2016, s. 303–306. DOI 10.17951/et.2016.28.303.

7. [Rec.:] Badania etnolingwistyczne a przekład poezji [Agnieszka Gicala, Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym, Kraków: Universitas, 2018, 225 s.] - „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 31, 2019, s. 300–304. DOI 10.17951/et.2019.31.300.

8. [Rec.:] Język i komunikacja w nowych czasach [Paweł Nowak, Naturalny porządek rzeczy w języku, Warszawa: Krajowa Szkoła Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego, 2020, 256 s.] - "Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury" 34, 2022, s. 363-367. DOI 10.17951/et.2022.34.363.

VII. TEKSTY OKOLICZNOŚCIOWE, PUBLICYSTYCZNE, ARTYKUŁY POPULARNE,   SPRAWOZDANIA:

1. [Spraw.] O językach zawodowych i środowiskowych na VII Forum Kultury Słowa, Gdańsk, 9-11 X 2008, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 21, 2009, s. 352-355, [współaut.: Joanna Szadura].

2. [Spraw.] Z prac Komisji Etnolingwistycznej Komitetu Językoznawstwa PAN, Warszawa 16 II 2009, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury” 21, 2009, s. 336-340, [współaut.: Joanna Szadura].