dr hab. Bartłomiej Maliszewski

O sobie

Absolwent filologii polskiej (UMCS, 2002) oraz absolwent studiów podyplomowych w zakresie nauczania języka polskiego jako obcego (UMCS, 2017), doktor w dziedzinie nauk humanistycznych, dyscyplina językoznawstwo (UMCS, 2007), doktor habilitowany w dziedzinie nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa polskiego (UMCS, 2020).

 

Zainteresowania naukowe:

- metodyka nauczania języka polskiego jako obcego,

- językowy obraz świata, metafora,

- język w mediach, komunikacja multimodalna,

- kultura języka.

Doświadczenie zawodowe i pełnione funkcje:

Od 2002 roku zatrudniony w CJKP UMCS. W latach 2002-2011 - asystent, w latach 2011-2019 - adiunkt, w latach 2019-2020 adiunkt dydaktyczny, od 2020 - adiunkt ze stopniem naukowym dr hab, od 2024 - profesor uczelni.

Prowadzi zajęcia dla osób uczących się języka polskiego (lektorat na poziomie A1-C2), prowadzi warsztaty metodyczne dla nauczycieli języka polskiego, zajęcia na kursach przygotowawczych dla lektorów kierowanych do pracy za granicą, warsztaty dla osób przystępujących do egzaminu certyfikatowego, szkolenia dla osób układających zadania egzaminacyjne, szkolenia dla członków komisji egzaminacyjnych, a także szkolenia dla kandydatów na przewodniczących komisji egzaminacyjnych oraz wykłady z kultury języka.

W latach 2007-2010 pracował na stanowisku lektora na Uniwersytecie im. M. Łomonosowa w Moskwie oraz Zespole Szkół przy Ambasadzie RP w Moskwie.

W latach 2015-2018 współprowadził kursy języka polskiego we Lwowie (w Centrum Informacyjno Konsultacyjnym UMCS).

Prowadził wykłady i warsztaty metodyczne z nauczania języka polskiego jako obcego (Nowy Jork, Chicago, Kiszyniów, Charków, Odessa, Mikołajów).

Od 2003 roku działa w zespole zajmującym się certyfikacją znajomości języka polskiego jako obcego, układając zadania do testów certyfikatowych oraz weryfikując zadania innych autorów. Od 2005 roku bierze udział w egzaminach języka polskiego z języka polskiego jako obcego, pełniąc funkcję członka komisji, sekretarza bądź przewodniczącego. Wielokrotnie uczestniczył w egzaminach odbywających się w Polsce (Lublin, Warszawa, Kraków, Wrocław) oraz za granicą (Chicago, Nowy Jork, Berlin, Łuck, Lwów, Dniepr, Kijów, Moskwa, Irkuck). Od 2016 roku działa w zespole badającym prawidłowość oceny prac z egzaminu certyfikatowego z języka polskiego jako obcego. Od 2017 roku jest także wizytatorem Państwowej Komisji ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.

 

Kierowanie projektami edukacyjnymi:

1. W latach 2019-2020 był kierownikiem projektu: "Warto uczyć (się) polskiego - warsztaty certyfikatowe dla osób uczących się języka polskiego jako obcego i dla nauczycieli języka polskiego jako obcego" (Odessa - Mikołajów, 24.02.2020-01.03.2020). Projekt został zrealizowany w ramach programu Promocja języka polskiego NAWA.

2. W roku 2021 był kierownikiem projektu: "Lubimy Lublin - filmy o Lublinie z lekcjami języka polskiego jako obcego". Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Gminy Lublin w ramach Konkursu Program Wspierania Inicjatyw Akademickich. Honorowy patronat: JM Rektor UMCS oraz Prezydent Miasta Lublina.

3. W latach 2022-2023 był kierownikiem projektu "Gramatyka z kulturą - webinaria i zadania" realizowanego w ramach programu Promocja języka polskiego NAWA.

4. W latach 2023-2024 był kierownikiem projektu "Polski z kulturą - leksyka i literatura" realizowanego w ramach programu Promocja języka polskiego NAWA.

5. W roku 2024 został kierownikiem projektu "Polski w dobrym stylu" realizowanego w ramach programu Promocja języka polskiego NAWA.

Nagrody i wyróżnienia:

1. Medal Komisji Edukacji Narodowej (2012)

2. Nagroda III stopnia JM Rektora UMCS za wyróżniającą się pracę na rzecz Uczelni (2020)


Działalność naukowa

Autor dwóch monografii:

Metafora i aksjologia. Wzorzec człowieka w renesansowej literaturze parenetycznej, Lublin 2009, s. 192, ISBN: 978-83-227-3033-1.

Metafory o Rosji. Wizerunek rosyjskiej polityki w przenośniach publicystycznych w prasie polskiej (2000-2012), Lublin 2019, s. 339, ISBN: 978-83-227-9208-7.

 

Autor materiałów dydaktycznych dla studentów ze Wschodu:

Gramatyka z kulturą. Przez przypadki, Lublin 2020, s. 131, ISBN: 978-83-960300-0-9; wersja elektroniczna: https://www.researchgate.net/publication/349256050_Gramatyka_z_kultura_Przez_przypadki

Gramatyka z kulturą. Przez osoby, Lublin 2023, s. 243, ISBN: 978-83-960300-3-0; wersja elektroniczna: https://www.researchgate.net/publication/372196003_Gramatyka_z_kultura_Przez_osoby

Leksyka z kulturą, Lublin 2024, s. 171, ISBN: 978-83-960300-4-7; wersja elektroniczna: https://www.researchgate.net/publication/382268384_Leksyka_z_kultura

Publikacje są dostępne pod adresem: www.polskizkultura.com.pl

 

Współautor zbioru zadań do testów certyfikatowych:

Wokół Lublina. Zadania testowe z języka polskiego dla obcokrajowców, Lublin 2009, s. 120, ISBN: 978-83-227-3047-8 (współautorzy: A. Butcher, G. Przechodzka, M. Rzeszutko-Iwan, A. Trębska-Kerntopf).

 

Współautor kursu języka polskiego online:

www.lui.lublin.eu/portal/kursy/kurs-polskiego (współautorzy: K. Sobstyl, W. Jarosz-Skrzydeł, K. Kwiatkowska, M.  Rumińska, J. Hałoń-Gnutek).

 

Pomysłodawca i współautor projektu filmowo-językowego:

Lubimy Lublin - filmy o Lublinie z lekcjami języka polskiego jako obcego - www.lubimylublin.umcs.pl lub www.student.lublin.eu/kurs-jezyka-polskiego-online (współautorzy: J. Brzeziński, A. Chrupczalska-Laskowska, A. Dziak, W. Hudy, B. Wójtowicz); projekt został zrealizowany pod honorowym patronatem JM Rektora UMCS oraz Prezydenta Miasta Lublina.

 

Współredaktor tomu pokonferencyjnego: Teksty kultury 3, Lublin 2020.

Uczestnik ponad 40 konferencji (w kraju i za granicą) oraz autor ponad 50 artykułów poświęconych m.in. glottodydaktyce, językowi w mediach, metaforom. 

Wybrane artykuły:

GLOTTODYDAKTYKA

1. Polonistyka w Moskwie - tradycja i przyszłość, [w:] Polonistyka za granicą. Tradycje i perspektywy, red. A. Kietlińska, Białystok 2012, s.37-45.

2. Sposoby wykorzystywania nagłówków prasowych w ćwiczeniach utrwalających słownictwo, [w:] Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych, t. 2, red. J. Mazur, A. Małyska, K. Sobstyl, Lublin 2013, s. 47-56.

3. Stereotypy etniczne jako temat ćwiczeń gramatycznych, [w:] Glottodydaktyka polonistyczna III, red. J. Ignatowicz-Skowrońska, M. Kobus, Szczecin 2013, s. 183-192.

4. Per errata ad astra - zwalczanie interferencji gramatycznych w procesie nauczania języka polskiego studentów ze Wschodu, [w:] Błąd w literaturze, kulturze i językach narodów słowiańskich, red. M. Dziwisz i in., Lublin 2014, s. 221-230.

5. Pokonując interferencje - nauczanie sprawności pisania w początkujących grupach wschodniosłowiańskich, [w:] Nauczanie języka polskiego jako obcego. Tradycje i innowacje, red. W. Próchniak, M. Smoleń-Wawrzusiszyn, Lublin 2016, s. 129-138.

6. Jak lepiej (nie) pisać? O błędach popełnianych przez Ukraińców zdających egzamin certyfikatowy z języka polskiego jako obcego (współautorstwo: dr hab. Anna Dunin-Dudkowska), [w:] Polonistyka w XXI wieku: między lokalnym a globalnym, red. A. Krawczuk, I. Bundza, Kijów 2018, s. 354-363.

7. Bariery i pomosty w sytuacjach komunikacyjnych na lekcji języka polskiego jako obcego, „Język a Edukacja”, t. 7, Bariery i pomosty w glottodydaktyce polonistycznej, red. D. Lech-Kirstein, M. Makuchowska, Opole 2019, s. 49-59.

8. Ku absencji interferencji – sposoby utrwalania poprawnych form gramatycznych w nauczaniu języka polskiego młodzieży z Ukrainy, „Roczniki Humanistyczne", t. LXVII, z. 10, Lublin 2019, s. 99-112.

9. Uczyć się „od błędów” – analiza uchybień w pisemnych pracach uczniów szkół polonijnych w USA, "Półrocznik Językoznawczy Tertium” 2020, nr 1, s. 211-231.

10. Mój głos po polsku – elementy wiedzy o społeczeństwie na lekcjach języka polskiego jako obcego, "Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców" 2020, nr 27, s. 421-434.

11. Okładki tygodników publicystycznych jako materiał glottodydaktyczny, [w:] Teksty kultury 3, red. M. Rzeszutko, B. Maliszewski, Lublin 2021, s. 341-356.

12. Gramatyka z kulturą – o współczesnych ścieżkach nauczania gramatyki, "Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców" 2021, nr 28, s. 239-253. 

13.  Powiedz, co się stało  o roli opowieści w nauczaniu języka polskiego jako obcego, [w:] Полоністика у світлі традицій і викликів сучасності, Polonistyka w świetle tradycji i wyzwań współczesności, red. I. Bundza, A. Krawczuk, Lwów 2021, s. 585-594.

14. Nauczanie kultury oraz języka przez obrazy i słowa (na przykładzie multimodalnego projektu  "Lubimy Lublin"), "Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców" 2022, nr 29, s. 17-30.

15. Jak się tego (na)uczyć – o sposobach wprowadzania aspektu w „Gramatyce z kulturą. Przez osoby”,[w:] Z problematyki kształcenia językowego IX, red. E. Awramiuk, K. Szamryk, Białystok 2022, s. 99-118. 

16. "Dziękuję, proszę, przepraszam"  o nauczaniu koniugacji na lekcjach jpjo (w grupach wschodniosłowiańskich), [w:] Współczesny dyskurs glottodydaktyczny, red. A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska, Lublin 2022, s. 235-252.

17. Uwarunkowania leksyki lokalnej w materiałach do nauki języka polskiego (na przykładzie "Gramatyki z kulturą. Przez przypadki"), [w:] Polszczyzna dla cudzoziemców – lokalność i regionalizm, red. P. Garncarek, B. Łukaszewicz, Warszawa 2024, s. 135-150.

18. O sposobach utrwalania czasu przeszłego w zbiorze ćwiczeń "Gramatyka z kulturą. Przez osoby", "Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców", 2024, nr 31, s. 263-282.

19. Omówmy sposoby ćwiczenia trybu rozkazującego w wybranych materiałach do nauczania jpjo, [w:] Z problematyki kształcenia językowego X, red. E. Awramiuk, K. Szamryk, Białystok 2024, s. 167-185. 

 

JĘZYKOWY OBRAZ ŚWIATA, METAFORY, JĘZYK W MEDIACH

1. Stereotypizacja i profilowanie symbolicznych znaczeń wybranych zwierząt w językowo-potocznym obrazie świata, „Poradnik Językowy" 2003, nr 8.

2. Deskryptywne konotacje zwierząt, „Poradnik Językowy" 2004, nr 10.

3. Wzorce postępowań utrwalone w metaforach somatycznych, [w:] Świat Słowian w języku i kulturze V. Językoznawstwo, red. E. Komorowska, A. Krzanowska, Szczecin 2004.

4. Metaforyka uprzęży w polszczyźnie dawnej i współczesnej, [w:] Świat Słowian w języku i kulturze VI. Językoznawstwo, red. E. Komorowska, A. Krzanowska, Szczecin 2005.

5. W związku z Unią  o sposobach ukazywania i wartościowania procesu integracji Polski z Unią Europejską, [w:] Język trzeciego tysiąclecia III, t. 1, red. G. Szpila, Kraków 2005.

6. Konwencjonalność i kreatywność - rozwijanie źródłowych domen metafory w tekstach publicystycznych, [w:] Teksty kultury - oblicza komunikacji XXI wieku, t. 2, red. J. Mazur, M. Rzeszutko-Iwan, Lublin 2006.

7. Felietonowość relacji dziennikarskich  przejawy funkcji atraktywnej w „Faktach” TVN, [w:] Humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej, red. J. Mazur, M. Rumińska, Lublin 2007.

8. Mówiąc mniej precyzyjnie  o wybranych figurach i tropach w tytułach artykułów prasowych, [w:] Perspektywy polskiej retoryki, red. B. Sobczak, H. Zgółkowa, Poznań 2007.

9. Wojny w czasach pokoju  metaforyka w felietonach Tomasza Nałęcza, [w:] Świat Słowian w języku i kulturze VII. Językoznawstwo, red. E. Komorowska, D. Dziadosz, Szczecin 2007.

10. Funkcjonowanie form pan / pani wobec Polaków i Polek w rosyjskim dyskursie prasowym, „Stylistyka”2011, nr XX.

11. Starcie kandydatów  metaforyka antagonizmu w tekstach o debatach przedwyborczych, [w:] Media a wartości. Media drukowane, cz. I, red. M. Gabryś-Sławińska, J. Aleksandruk, Ł. Nowosielski, Biała Podlaska 2012.

12. Dywizja Gazprom  militarna metaforyka rosyjskiej polityki surowcowej, [w:] Media a wartości. Media drukowane i elektroniczne, cz. II, red. M. Gabryś-Sławińska, J. Aleksandruk, Biała Podlaska 2012.

13. Między Wschodem i Zachodem  metaforyczne określenia podziału Europy w tekstach publicystycznych, [w:] Świat Słowian w języku i kulturze XIII. Językoznawstwo, red. A. Krzanowska, D. Dziadosz, Szczecin 2012.

14. Cyrkowa arena i piaskownica  deprecjonowanie sceny politycznej w metaforach publicystycznych, [w:] Słowo w kontekście, red. A. Knapik, W. Chłopicki, P. Chruszczewski, Kraków 2013.

15. Sposoby funkcjonowania toposu Rosji jako niedźwiedzia w polskich tekstach publicystycznych, [w:] Świat Słowian w języku i kulturze XIII,, red. D. Dziadosz, A. Krzanowska, Szczecin 2012.

16. Publicystyczne metafory i porównania jako signa temporis, [w:] 70 lat współczesnej polszczyzny. Zjawiska - Procesy - Tendencje, red. A. Dunin-Dudkowska, A. Małyska, Lublin 2013.

17. Media wobec stereotypów etnicznych (na przykładzie etnonimów odnoszących się do Rosjan), [w:] Media a wartości. Media lokalne i ogólnokrajowe, red. M. Gabryś-Sławińska, K. Dybowska, Biała Podlaska 2014.

18. Media o mediach  krytyczny obraz środków masowego przekazu w tekstach publicystycznych, [w:] Komunikacja jest w nas, red. A. Warych, Piotrków Trybunalski 2013.

19. Prezydent carem  czyli o przestrzeni amalgamatu w ujmowaniu rosyjskiego systemu rządów, „Gospodarka - Rynek - Edukacja”, 2014, nr 3.

20. Operacja Następca  publicystyczny obraz dwuwładzy w Rosji (2008-2012), [w:] Media a wartości, red. M. Gabryś, K. Dybowska, Biała Podlaska 2015.

21. Opozycja ciepło: zimno w opisie politycznych realacji międzynarodowych, „Poradnik Językowy” 2015, nr 6.

22. Co się kryje pod tym słowem? Analiza znaczeń wyrazu tabu i jego kolokacji (na materiale Narodowego Korpusu Języka Polskiego), [w:] Tabu w procesie globalizacji kultury, red. A. Małyska, K. Sobstyl, Lublin 2016, s. 57-76.

23. Metaforyka świata pozorów  wizerunek rosyjskiej demokracji w tekstach publicystycznych, [w:] Media a wartości. Człowiek w mediach, red. M. Gabryś-Sławińska, K. Pilipiuk, Biała Podlaska 2016.

24. Stabilność  kosztem swobód demokratycznych  wizerunek rosyjskich przemian politycznych w latach 2000-2008, [w:] Media a wartości. Człowiek w mediach, red. M. Gabryś-Sławińska, K. Pilipiuk, Biała Podlaska 2017.

25. Czy to są felietony? – o korespondencjach Wacława Radziwinowicza, [w:] Współczesne media. Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 321-329.

26. Obrazowo mówiącO grach wizualno-werbalnych na okładkach tygodników publicystycznych, "Półrocznik Językoznawczy Tertium” 2017, nr 2, s. 21-35.

27. Przez słowa i obrazy  o multimodalności metafory na okładkach czasopism publicystycznych, [w:] Współczesne media. Media multimodalne, t. 1, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2018, s. 151-164.

28. O otwartości metafory, "Półrocznik Językoznawczy Tertium” 2018, nr 2, s. 28-46.

29. Bilans rządów Władimira Putina w świetle schematów narracyjnych, „Gospodarka, Rynek, Edukacja” 2018, nr 4, s. 27-34.

30. Przydatność kognitywnych teorii metafory w badaniach medialnego obrazu świata, [w:] Współczesne media. Problemy i metody badań nad mediami, t. 2, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2019, s. 159-174.

31. Metaforyka troski o siebie w Żywocie człowieka poczciwego”, „Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego” 2020, z. 5, s. 225-239.

32. Metafory w mowie nienawiści – mowa nienawiści w metaforach, [w:] Współczesne media. Przemoc w mediach, t. 2, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2020, s. 103-114.

33. Przywódcy, partnerzy, przeciwnicy: wizerunek polityków w multimodalnych metaforach publicystycznych, "Półrocznik Językoznawczy Tertium” 2021, nr 1, s. 38–66.

34. Nowe historie to znane historie – publicystyczne metafory jako wykładniki opowieści, [w:] Współczesne media. Współczesne dyskursy medialne, t. 2, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2022, s. 33-52.

35. Opozycja swój - obcy w wizualno-werbalnych metaforach publicystycznych, "Poradnik Językowy" 2022, z. 10, s. 147-163.

36. Mieć czy być  prasowy (meta)dyskurs o dziennikarstwie jakościowym, [w:] Współczesne media. Dziennikarstwo jakościowe, t. 1, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, M. Pataj, Lublin 2023, s. 169-184.