|
Korzystanie z treści tekstowych i graficznych, dostępnych na stronie www.jakubowice.umcs.pl jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub o innych swobodach użytkowników przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego.
STANOWISKO
Przedmiotem prezentacji są badania z lat 1987-1989 na stanowisku nr 5 – w momencie odkrycia lokalizowanego administracyjnie w Jakubowicach Murowanych, gm. Wólka Lubelska, woj. lubelskie (obszar AZP 77-82, nr stanowiska na obszarze - 61*). W 1989 roku teren ten został włączony w granice miasta Lublin i lokalizacja otrzymała dane: Lublin-Jakubowice Murowane, ul. Pliszczyńska 14. W kolejnych latach obszar podlegał dalszym zmianom przynależności administracyjnej (np. po 1999 roku Jakubowice jako wieś były siedzibą władz gminy Wólka). Obecnie Jakubowice Murowane należą do lubelskiej dzielnicy Ponikwoda.
Jakubowice Murowane leżą na wschodnim skraju Płaskowyżu Nałęczowskiego, na krawędzi lewego brzegu doliny Bystrzycy. Obszar płaskowyżu poprzecinany jest tu wąwozami i na jednym z lessowych cypli nad doliną rzeki znajduje się omawiane stanowisko (por. zakładka: Miejsce badań na mapach i planach oraz przypis w zakładce: Podsumowanie i wnioski).
Odnośnik pt. Historia dzielnic Lublina na stronie głównej linkuje do opracowania na temat dzielnicy Ponikwoda, przygotowanego w 2017 roku w ramach realizacji projektu z okazji 700. rocznicy lokacji miasta. Podsumowano w nim stan wiedzy na temat archeologicznego rozpoznania okolic Jakubowic Murowanych, przypominając i inne znaleziska.
WYKOPALISKA
Odkrycia materiału pradziejowego na terenie swojego gospodarstwa dokonał w połowie sierpnia 1987 roku ówczesny właściciel działki i zawiadomił o znalezisku Biuro Badań i Dokumentacji Zabytków w Lublinie, a stąd zgłoszenie dotarło do Katedry Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. We wszystkich sezonach prace prowadzono siłami studentów i pracowników KA UMCS, także przy wsparciu służby Archeologicznego Ośrodka Badawczo-Konserwatorskiego w Lublinie, jak i studentów historii UMCS oraz wolontariuszy, w większości wcześniej uczestniczących w radiowej akcji „Lato z archeologią”. Gościliśmy również, ówcześnie studenta, obecnie już znanego skandynawskiego archeologa. Wspomagali nas pracownicy i dyrekcja Muzeum Wsi Lubelskiej m.in poprzez organizację odbioru części kamieni brukowych, a także dokonując wstępnej oceny znalezisk nowożytnych.
Sezony terenowe obejmowały miesiące: w 1987 r. (sierpień-wrzesień); w 1988 r. (sierpień - pocz. września); w 1989 r. (marzec, sierpień i październik).
Wykopy zakładane w omawianym okresie pokrywały dostępny do badań teren przede wszystkim w obrębie ścisłego podwórza gospodarstwa, w najbliższym sąsiedztwie stopniowo odkrywanych obiektów. Dodatkowo w 1989 roku wykonano trzy sondaże w odległości ok. 40 m kierunku NW od pierwszych wykopów, wykorzystując możliwość dokonania prac ręcznie dzięki sezonowej zmianie sposobu zagospodarowania tego miejsca.
Uwagi o okolicznościach determinujących zakres badań terenowych - zob. zakładka: Podsumowanie i wnioski.
OBIEKTY
Prezentacja obiektów obejmuje: Grób 1 (1987); Grób 2 (1987); Grób 3 (1987); Grób 4 (1988); Grób 5 (1988); Grób 6 (1988); Grób 7 (1989); Grób 8 (1989); Grób 9 (1989); Obiekt I (1987); Obiekt II (1987); Obiekt III (1988) - rozmieszczenie z opisem zob. zakładka: Obiekty i zabytki → Plan zbiorczy.
Zabytki z badań w latach 1987-1989 przechowywane są w Instytucie Archeologii UMCS w Lublinie.
_____________
* Ogólna informacja o pracach powierzchniowych na terenie Jakubowic Murowanych znajduje się w opracowaniu dzielnic Lublina z 2017 roku - zob. odnośnik pt. Historia dzielnic Lublina (s. 6) na stronie startowej. Znajdująca się w tym samym tekście wzmianka o odkryciu w 2015 roku kolejnej serii grobów powinna być przyjmowana z rezerwą, gdyż najprawdopodobniej jest zbytnim uogólnieniem doniesienia o odkryciu z 2014 roku.
ODKRYWCA STANOWISKA
Wszechstronną i nieocenioną opieką otaczał uczestników ekspedycji właściciel gospodarstwa - Piotr Pędzisz, a także jego rodzina, nie tylko w okresie prowadzenia wykopalisk. Znajomość podtrzymywano po zakończeniu prac - pomagając sobie wzajemnie w różnych sprawach życia codziennego, a uczestnicy badań wraz ze swoimi najbliższymi byli zawsze serdecznie goszczeni w Jakubowicach. Spędzaliśmy wspólnie czas przy ogniskach, wspominając spędzone tu sezony i ludzi, którzy tworzyli atmosferę tego miejsca. Gospodarz zawsze nas czymś obdarowywał, ale niewątpliwie najmilszymi były bukiety kwiatów z przydomowego ogrodu.
Więcej o sylwetce Piotra Pędzisza (1935-2006), pochodzącego z Łysołajów artysty-kowala, członka Stowarzyszenia Twórców Ludowych, w artykule Tomasza Dudzika, Pasja twórcza sposobem na życie w "Twórczość Ludowa" 1999/3-4, s. 96. Każde opracowanie poświęcone tradycyjnemu kowalstwu na Lubelszczyźnie wymienia Piotra Pędzisza. Był cenionym twórcą artystycznych przedmiotów żelaznych. Uczestniczył w Ogólnopolskich Konkursach Kucia Artystycznego w Wojciechowie oraz zasiadał w komisji konkursowej. W 2003 roku z okazji jubileuszu 35-lecia STL odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi.
|
