Ogólnopolska VI Konferencja Migracyjna

Program ramowy - pobierz plik PDF >>

Program szczegółowy - pobierz plik PDF >>

Otwarte zebranie Komitetu Badań nad Migracjami PAN (KBnM PAN)

Prowadzący: prof. dr hab. Marek Okólski

Sesja plenarna: Polityka migracyjna w teorii i praktyce – dylematy badawcze oraz implementacyjne.

Prowadzący: prof. dr hab. Henryk Chałupczak

Sesja plenarna, rozpoczynająca konferencję, ma się stać forum pogłębionej wymiany opinii badaczy z różnych dyscyplin naukowych nad najważniejszymi dylematami badawczymi i implementacyjnymi polityki migracyjnej. W tym zakresie celem sesji będzie refleksja nad dwoma głównymi problemami: 1) definicyjne i ujęciowe problemy polityki migracyjnej w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości; 2) dylematy implementacji polityki migracyjnej: instytucjonalizacja, koncepcje, efektywność i jej ograniczenia. Podczas sesji przewidziane są wystąpienia przedstawicieli nauki oraz administracji centralnej i lokalnej.

Warsztaty metodologiczne (adresowane do doktorantów)

Sesje tematyczne:

1. Polityka migracyjna wobec współczesnych wyzwań

Prowadzący: dr hab. Dariusz Niedźwiedzki (KBnM PAN, UJ)

Sesja skupi się na analizie polityki migracyjnej jako szczegółowej polityce państwa, jej uwarunkowaniach, kierunkach ewolucji, przyjętych rozwiązaniach prawno-instytucjonalnych, tak na przykładzie Polski, jak i innych państw czy Unii Europejskiej. Ważną kwestią do dyskusji obecnie pozostają związki polityki migracyjnej z aktualnymi zjawiskami i wyzwaniami, takimi jak masowość przepływów migracyjnych, uchodźstwo, nacjonalizm, populizm czy zmieniająca się rola granic państwowych.

2. Kwestie bezpieczeństwa w Europie w kontekście napływu imigrantów

Prowadzący: prof. dr hab. Janusz Balicki (KBnM PAN, UKSW), dr Monika Trojanowska-Strzęboszewska (UKSW)

Tematem sesji będą kwestie realnych i wyobrażonych powiązań między migracją a bezpieczeństwem. Zagadnienia te będą rozpatrywane w świetle rosnącej w ostatnich latach imigracji do Unii Europejskiej i jej wpływu zarówno na bezpieczeństwo państw, jak i bezpieczeństwo ludności (społeczności przyjmujących i samych imigrantów). W obszarze analiz znajdą się kwestie realnych i przypisywanych migracjom różnych typów zagrożeń: 1/ związanych z przestępczością i terroryzmem, 2/ społeczno-gospodarczych, 3/ kulturowych (w tym religijnych), 4/ politycznych (związanych z zagrożeniami dla tożsamości narodowej, wpływem migrantów na politykę i rządy).

Kluczowym punktem odniesienia będą kwestie społecznego odbioru migracji w społeczeństwach europejskich oraz reakcje państw członkowskich i UE na rosnącą liczbę imigrantów ekonomicznych i uchodźców napływających do Unii Europejskiej w ostatnich latach, zwłaszcza z krajów muzułmańskich. W tym kontekście na pierwszy plan wysuwają się zagadnienia dotyczące związków migracji z terroryzmem, zagrożeniami dla spójności kulturowej europejskich społeczeństw, roli kontroli i ochrony granic, redefinicji polityki imigracyjnej.

3. Niełatwe związki. Relacje polityczne między emigracją/diasporą a państwem pochodzenia

Prowadząca: dr Magdalena Lesińska (KBnM PAN, UW)

Przedmiotem sesji będą relacje między państwem wysyłającym/państwem pochodzenia a emigrantami/diasporą. W analizach poświęconych polityce państwa wobec migracji dużo większą uwagę poświęca się działaniom adresowanym do cudzoziemców, podczas gdy (szczególnie w przypadku Polski) procesy emigracyjne, jak i rozmiar skupisk diasporycznych mają niebagatelny wymiar, tak realny jak i symboliczny. Do udziału w sesji zaproszeni są badacze zainteresowani tematyką związaną z działaniami państwa wobec procesów migracji zagranicznych i powrotów własnych obywateli, polityką prowadzoną wobec diaspory, relacjami między państwem pochodzenia a diasporą, polityką repatriacyjną, aktywnością polityczną i ekonomiczną diaspory wobec kraju pochodzenia w perspektywie historycznej i współczesnej.

4. Oblicza zaangażowania społecznego i politycznego migrantów

Prowadzący: dr hab. Michał Nowosielski (KBnM PAN, UW), dr Witold Nowak (UW)

Organizatorzy sesji zainteresowani są referatami poruszającymi szerokie spektrum zagadnień dotyczących społecznego i politycznego zaangażowania migrantów, m.in.: samoorganizacją i zaangażowaniem w działalność organizacji imigranckich, partycypacją w systemie politycznym państw przyjmujących, polityczną mobilizacją migrantów, partycypacją w różnych formach pozainstytucjonalnej aktywności (np. protest społeczny), zaangażowaniem imigrantów w działalność instytucji kraju przyjmującego (np. związki zawodowe).

5. Integracja ekonomiczna migrantów przez pryzmat możliwości, ograniczeń i aspiracji migrantów

Prowadząca: dr Agata Górny (KBnM PAN, UW)

Tak jak samo pojęcie integracji, termin integracja ekonomiczna jest pojęciem nieostrym. W badaniach migracyjnych najczęściej łączy się ją z takimi zjawiskami jak wchodzenie migrantów na rynek pracy kraju przyjmującego, mobilność zawodowa migrantów, szeroko rozumiany sukces ekonomiczny migrantów mierzony ich dochodami i posiadanymi zasobami w kraju docelowym. Takie wskaźniki integracji ekonomicznej nie zawsze są jednak adekwatne w odniesieniu do migrantów, których mobilność charakteryzuje się dużą czasowością i płynnością. Dla przykładu, w strategiach ekonomicznych migrantów cyrkulacyjnych ważny jest nie tylko kontekst kraju przyjmującego lecz także kraju wysyłającego (struktura dochodów i potrzeb gospodarstwa domowego, możliwości na rodzinnym rynku pracy i inne). Dlatego też, biorąc pod uwagę rosnącą płynność mobilności międzynarodowej, w literaturze coraz więcej miejsca poświęca się nie tylko możliwościom i ograniczeniom na jakie napotykają migranci w procesie integracji ekonomicznej lecz także ich aspiracjom.

Powyższe zjawiska związane z rosnącą płynnością migracji dotyczą zarówno emigracji z Polski jak i imigracji do Polski. Dlatego też do wzięcia udziału w sesji zapraszamy badaczy obydwu tych obszarów w kontekście szeroko rozumianej integracji ekonomicznej migrantów. Szczególnie liczymy na prezentacje proponujące ujęcia pozwalające opisywać ekonomiczne zachowania różnych grup migrantów, a nie tylko migrantów osiadłych. Uwzględnienie w tych ujęciach wymiarów możliwości, ograniczeń i aspiracji to tylko jedno z wielu możliwych ujęć tego problemu. Do zgłaszania referatów zachęcamy też osoby zajmujące się ekonomicznymi związkami migrantów z krajami pochodzenia (np. przekazy pieniężne).

6. Migracje a styl życia

Prowadząca: prof. dr hab. Krystyna Romaniszyn (KBnM PAN, UJ)

Przedmiotem sesji będzie związek między  migracjami a stylem życia. Problematyka ta przewijała się i przewija w badaniach migracyjnych, wydaje się jednak, że nadal warta jest namysłu i pogłębionych analiz, jak również syntez dotychczasowych ustaleń, dla których sesja konferencyjna stanowiłaby dobrą okazję. Kluczowymi pojęciami i kwestiami  sesji są: styl życia, alternatywne style życia , migracja jako droga prowadząca do realizacji upragnionego stylu życia, założony czy wymarzony styl życia jako główny lub jeden z istotnych czynników wypychających, udział (znaczenie) stylu życia w migracjach hybrydowych. Prezentacji nie ograniczają ani ramy czasowe ani geograficzne, referaty mogą bazować zarówno na materiałach historycznych, jak i współcześnie pozyskanych i mogą dotyczyć migracji z różnych i do różnych krajów.

7. Dzieci, młodzież i młodzi dorośli w procesach migracyjnych: od poszukiwań własnej drogi do podmiotowego sprawstwa

Prowadzące: prof. dr hab Krystyna Slany (KBnM PAN, UJ), dr Paula Pustułka (USWPS)

Proponowana sesja tematyczna zwraca uwagę na miejsce najmłodszych pokoleń migrantów w badaniach społecznych i politykach migracyjnych. Przekrojowe ujęcie tematu skoncentrowane na wieku aktorów migracji tj. dzieciach, młodzieży i młodych dorosłych pozwala na szerokie i porównawcze ukazanie doświadczeń migracyjnych. Spektrum tematyczne sesji obejmuje m.in.: transnarodowe dzieciństwo i integrację dzieci-migrantów oraz migracje zarobkowe i osiedleńcze osób do 30. roku życia. Podążając m.in. za ujęciami oferowanymi przez nową socjologię dzieciństwa, teorie mobilności społecznej różnych pokoleń migrantów w krajach przyjmujących, studia nad przejściami i wchodzeniem w dorosłość, zapraszamy badaczy do dyskusji nad kształtem konkretnych rozwiązań i polityk, które formułować można w odniesieniu do wskazanych grup.

8. Uchodźcy: dlaczego jest tak trudno

Prowadząca: prof. dr hab. Halina Grzymała-Moszczyńska (KBnM PAN, UJ)

Sesja będzie poświęcona prezentacji  badań  dotyczących akulturacji uchodźców w różnych krajach, ze szczególnym uwzględnieniem zarówno trudności, jak i dobrych praktyk oraz sukcesów  odnoszonych przez organizacje pozarządowe i organy administracji państwowej  w zakresie pomocy uchodźcom.

9. Badania polonijne: tradycje i współczesność

Prowadzące: prof. dr hab. Dorota Praszałowicz (KBnM, UJ), dr hab. Joanna Wojdon, prof. UWr. (KBnM PAN, UWr)

Tematem sesji jest prezentacja dużych projektów badawczych, dotyczących Polonii zagranicznej, prowadzonych w kraju i za granicą, w przeszłości i obecnie, a także refleksja nad ich percepcją i dziedzictwem. Projekty mogą opierać się o badania historyczne, socjologiczne, politologiczne, antropologiczne, kulturoznawcze - lub interdyscyplinarne, mieć charakter indywidualny lub zespołowy. Powinny jednak obejmować możliwie szerokie ramy chronologiczne i przestrzenne. Referaty mogą być prezentowane zarówno przez samych uczestników/koordynatorów, jak również obserwatorów, recenzentów, kontynuatorów lub odbiorców badań.

10. Migracje a rozwój regionów

Prowadzący: prof. dr hab. Krystian Heffner (KBnM PAN, UE w Katowicach), dr hab. Brygida Solga (KBnM PAN, Politechnika Opolska)

Celem sesji jest omówienie następujących zagadnień: regionalny kontekst procesów migracyjnych, uwzględniający szeroko rozumiane procesy migracyjne (tj. odpływ zagraniczny, migracje wewnętrzne, migracje edukacyjne, napływ cudzoziemców, reemigracja, migracje wahadłowe), ocena wpływu migracji na rozwój regionalny, analiza konsekwencji o charakterze ekonomicznym, demograficznym oraz społeczno-kulturowym, migracje jako skutek i przyczyna rozwoju regionów, wskazanie powiązań między trendami rozwoju regionów a procesami migracyjnymi, migracje a rozwój regionów w warunkach zmian demograficznych, potrzeba i możliwości tworzenia na poziomie regionów polityki uwzględniającej kwestie migracyjne.

11. Migracje wewnętrzne ze szczególnym uwzględnieniem migracji nierejestrowanych. Perspektywa lokalna i centralna

Prowadzący: prof. dr hab. Romuald Jończy (KBnM PAN, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu), dr hab. Przemysław Śleszyński (KBnM PAN, prof. ndzw. IGiPZ)

Sesja obejmie temat migracji wewnętrznych, zwłaszcza dokonujących się obecnie masowych przemieszczeń w układzie peryferie i mniejsze ośrodki a duże centra regionalne. Przedmiotem obrad będzie zarówno diagnostyka tych, w większości nierejestrowanych (przez statystykę publiczną) procesów wraz z ich skalą, determinantami i konsekwencjami.

Uwaga:

Zgłaszający udział w konferencji powinni wskazać sesję, w której chcieliby wystąpić (z podanej powyżej listy). Planowana jest organizacja dodatkowych sesji w zależności od zgłaszanych tematów referatów. Dlatego w przypadku, gdy temat zgłaszanego wystąpienia dotyczy innego zagadnienia niż zawarte w programie sesje, zgłaszający proszony jest o zaznaczenie opcji "inne" przy wyborze sesji w deklaracji uczestnictwa. W uzasadnionych przypadkach, organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmiany wskazanej w zgłoszeniu sesji.