Kierownik Katedry
dr hab. Jolanta Andrzejewska prof. UMCS
ul. Głęboka 43 , 20-612 Lublin
pok. nr 3.25, tel. 81 5376369
mail: jolanta.andrzejewska@mail.umcs.pl
Druga osoba do kontaktu w sprawach Katedry:
dr hab. Barbara Bilewicz
pok. Nr 3.27, tel. 81 5376370
mail: barbara.bilewicz@mail.umcs.pl
Pracownicy
dr hab. Jolanta Andrzejewska prof. UMCS
dr hab. Barbara Bilewicz
dr hab. Anna Boguszewska prof. UMCS
dr hab. Krzysztof Stachyra, prof. UMCS
dr Małgorzata Centner- Guz
dr Ewa Niestorowicz
dr Iwona Zwierzchowska
Pracownicy emerytowani
mgr Jolanta Wierucka
Doktoranci
mgr Anita Łucjan- Kowalska
mgr Jolanta Barszcz- Skowronek
Historia Katedry
Katedra Wczesnej Edukacji rozpoczęła swoją działalność jako Zakład Pedagogiki Przedszkolnej w roku 1988, który wyłonił się z Zakładu Dydaktyki. Inicjatorką utworzenia Zakładu była prof. dr hab. Sabina Guz, która od początku aż do roku 2016 pełniła funkcję jego Kierownika. Dzięki jej działalności w roku 1992 Zakład Pedagogiki Przedszkolnej we współpracy z holenderską uczelnią Hogeschool Gelderland/Katholieke Pedagogische Hogeschol Arnhem/Nijmegen rozpoczął realizację projektu naukowego-dydaktycznego pt.: „Zindywidualizowana edukacja w Polsce”. Celem projektu było wdrożenie, twórcza adaptacja i upowszechnienie w polskich przedszkolach i szkołach podstawowych systemu edukacyjnego Marii Montessori. Pod patronatem pracowników Zakładu Pedagogiki Przedszkolnej oraz holenderskich specjalistów rozpoczęły pracę pierwsze przedszkolne i szkolne oddziały Montessori. Prof. dr hab. S. Guz opracowała koncepcję oraz zorganizowała na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UMCS w Lublinie pracownię dydaktyczną Marii Montessori, jak również koncepcję wdrażania systemu edukacyjnego Montessori do polskich przedszkoli i szkół. Od roku 2016 Kierownikiem Zakładu Pedagogiki Przedszkolnej, przekształconego w 2019r. w Katedrę Wczesnej Eduakcji jest dr hab. Jolanta Andrzejewska, prof. UMCS. Obecnie działalność naukowa i dydaktyczna Katedry ma charakter hybrydowy łączy w sobie zainteresowania pracowników pedagogiką, edukacją wychowanka, w tym dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i szeroko rozumianą sztuką oraz terapią przez sztukę.
Aktualna tematyka badawcza
Pole badań naukowych i poszukiwań praktycznych rozwiązań pracowników są związane z kontekstami edukacyjnymi, kulturowymi, artystycznymi i społecznymi rozwoju wychowanka, analizą współczesnych dyskursów opieki i edukacji dziecka oraz przygotowania do roli i funkcjonowania zawodowego nauczyciela wczesnej edukacji w tradycyjnych i alternatywnych modelach edukacji.
Szczegółowe obszary badawcze dotyczą:
Aktywności zabawowej i jej znaczenia w rozwoju dziecka
Kompetencji geometrycznych dzieci i zdolności wyobrażonej perspektywy u dzieci.
Kompetencji matematycznych dzieci edukowanych w odmiennych modelach dydaktycznych.
Edukacji do zrównoważonego rozwoju i animacji środowiska lokalnego
Wieloaspektowej analizy przestrzeni edukacyjnych instytucji żłobka, przedszkola, szkoły
Budowania kultury partnerstwa we wczesnej edukacji
Funkcjonowania dziecka w modelu F.W. Froebla
Edukacji w systemie Marii Montessori – twórczej adaptacji założeń pedagogicznych systemu
Kreatywności dzieci, nauczycieli, studentów
Sztuki wobec innych obszarów poznania. Sprawności rysunkowej i jej rozwoju u osób niewidomych
Odbioru sztuki przez dziecko i jej znaczenia w edukacji, rozwoju i terapii dziecka
Doświadczeń dziecka w kontakcie z literaturą.
Ekspresji plastycznej, muzycznej, teatralnej i werbalnej dziecka
Edukacyjnych, wychowawczych i estetycznych kontekstów ilustracji adresowanej do dzieci oraz historii i współczesności polskiego ilustratorstwa
Projekty badawcze i dydaktyczne
Projekt dydaktyczny NCBiR „ZA PROGIEM - wyprawy odkrywców” POWR.03.01.00-IP.08-00-UMO/17. Jednostka organizacyjna: Wydział Pedagogiki i Psychologii UMCS w partnerstwie z Fundacją „Wschodni Klaster Innowacji” oraz we współpracy z Miejską Biblioteką Publiczną im. Hieronima Łopacińskiego. Celem pojektu było rozwijanie kompetencji kluczowych uczniów. Okres realizacji projektu:od 01.08.2017 do 31.07.2019. Funkcja: dr I. Zierzchowska-kierownik merytoryczny ds. wsparcia dzieci, dr hab. J. Andrzejewska, prof. UMCS- kierownik merytoryczny ds. wsparcia rodziców;
Projekt pt.: „Zindywidualizowana edukacja w Polsce” we współpracy z Hansem von Dijkiem, z Międzynarodowego Centrum Edukacji w Nijmegen oraz Hogeschool Gelderland w Arnhem. Fundusze holenderskie 1992 – 1994, UMCS w Lublinie; Funkcja: koordynator międzynarodowego programu prof. dr hab. Sabina Guz;
Projekty badawcze „Dar zabawy. Alternatywne metody i formy pracy w oparciu o koncepcję Froebla” (2013-2015) oraz „Matematyka z darami Froebla” (II 2015-VI 2015), kierownik, autor innowacji pedagogicznej dr hab. Barbara Bilewicz – Kuźnia;
Projekt „Learning in a New Key” realizowany w ramach programu Erasmus+ w Wielkiej Brytanii, Włoszech, Portugalii i Polsce, którego celem jest współpraca terapeutów z nauczycielami po to, aby uczynić szkołę bardziej przyjazną uczniom (Grant numer: 2015-1-UK01-KA201-013752). Koordynator międzynarodowego projektu dr hab. Krzysztof Stachyra;
Projekt „Daj się złapać w muzyczną sieć!” .Projekt realizowany w ramach programu „Kultura w sieci” finansowanego przez Narodowe Centrum Kultury. Koordynator międzynarodowego projektu dr hab. Krzysztof Stachyra;
Projekt naukowy (wewnętrzny KUL), pt.Wpływ informacji kontekstowych na odbiór sztuki w galerii: Moderujący charakter zmiennych osobowych odbiorców. Koordynator: dr Ewa Niestorowicz (z M. Szubielską).
Współpraca międzynarodowa
Aristotle University of Thessaloniki, Saloniki, Grecja
Nordoff-Robbins Music Therapy Center, London, UK
Padagogische Hochschule Ziung
Państwowy Pedagogiczny Uniwersytet im. Iwana Franki w Drohobyczu
University of Bologna, Bolonia, Włochy
University of Porto, Porto, Portugalia
University of West of England, Bristol, UK
University of Zagreb, Zagrzeb, Chorwacja
Uniwersytet Carlo Bo w Urbino we Włoszech
Western Norway University of Applied Sciences in Bergen
Wschodnioeuropejski Uniwersytet Narodowy im. Łesi Ukrainki w Łucku
Pracownicy Katedry współpracują z krajowymi i międzynarodowymi stowarzyszeniami i towarzystwami m.in.: OMEP Polska, Polskim Stowarzyszeniem Montessori, Komisją Akdredytacji i Certyfikacji Światowej Federacji Muzykoterapii (Accreditation & Certification Commission, WFMT), Polskim Stowarzyszeniem Muzykoterapeutów, Federacją Muzykoterapii (World Federation of Music Therapy, WFMT), Polskim Towarzystwem Pedagogicznym, Polskim Stowarzyszeniem Terapii Przez Sztukę (PSTS), Stowarzyszeniem Przyjaciół Książki dla Młodych, Związkiem Polskich Artystów Plastyków, Lubelskim Stowarzyszeniem Alzheimerowskim.
Wszyscy pracownicy Katedry upowszechniają wiedzę naukową i dydaktyczno–metodyczną w społeczności lokalnej, współpracując z Wydziałem Oświaty i Wychowania Urzędu Miejskiego w Lublinie, Kuratorium Oświaty, lubelskimi żłobami, przedszkolami, szkołami podstawowymi i bibliotekami. Popularyzują w środowisku alternatywne rozwiązania m.in. metodę projektów edukacyjnych, plan daltoński, model Reggio Emilia.
Zatrudniowe w Katedrze osoby są zaangażowane w pracę w zespołach eksperckich m.in. Zespole Edukacji Elementarnej przy PAN, Zespole Ekspertów Ośrodka Rozwoju Edukacji. Jako konsultanci z ramienia uczelni współpracują z mediami, wydawnictwami oświatowymi i producentami pomocy dydaktycznych. Wszyscy pracownicy Katedry Wczesnej Edukacji prowadzą badania w ogólnopolskich i międzynarodowych zespołach badawczych, a wyniki badań i osiągniecia z zakresu innowacyjnych rozwiązań metodycznych prezentują w publikacjach zwartych i czasopismach pedagogicznych, z zakresu pedagogiki, sztuki, pedagogiki specjalnej.
Nagrody i wyróżnienia
Złoty Krzyż Zasługi: prof. dr hab. Sabina Guz
Srebrny Krzyż Zasługi: dr hab. Jolanta Andrzejewska, prof. UMCS; dr hab. Anna Boguszewska, prof. UMCS
Medal Komisji Edukacji Narodowej: dr hab. Jolanta Andrzejewska, prof. UMCS; prof. dr hab. Sabina Guz, dr hab. Anna Boguszewska, prof. UMCS dr hab. Barbara Bilewicz-Kuźnia, dr Iwona Zwierzchowska, dr Małgorzata Centner – Guz
III Nagroda w konkursie Ministerstwa Edukacji Narodowej na najlepszy program wychowania przedszkolnego 2009 za program „Ku dziecku”: dr hab. Barbara Bilewicz- Kuźnia, współautor programu dr hab. Teresa Parczewska, prof. UMCS
Nagroda EDUISPIRATOR 2015 w kategorii szkolnictwo wyższe za wysoką jakość działań podejmowanych w obszarze edukacji, organizator Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji: dr hab. Barbara Bilewicz- Kuźnia
Nagroda Naukowa SBP im. Adama Łysakowskiego za rok 2017 w kategorii: prace o charakterze praktyczno-wdrożeniowym za publikację: U progu czytelnictwa. Zainteresowania książką i przygotowanie czytelnicze dzieci sześcioletnich w ujęciu temporalnym. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2017: dr Małgorzata Centner- Guz
Wyróżnienie, Special Recognition Award, Międzynarodowy Konkurs Sztuki ”Abstracts” Art Competition, Light Space & Time Online Art Galery, USA 2012: dr Ewa Niestorowicz
Wyróżnienie, Semi-final Award, Międzynarodowy Konkurs Sztuki ,,New York Art Marathon”, Gertsmann Contemporary Art Galery, New York, USA 2011: dr Ewa Niestorowicz
Wyróżnienie, Special Recognition Award, Międzynarodowy Konkurs Sztuki ”Abstracts” Art Competition, Light Space & Time Online Art Galery, USA 2011: dr Ewa Niestorowicz
I Nagroda, Ogólnopolski konkurs za najlepszą pracę doktorską, ,,Otwarte Drzwi 2007”, ogłoszony przez PFRON, Warszawa 2007: dr Ewa Niestorowicz
Certyfikat dla pionierskiego kierunku studiów podyplomowych: Udostępnianie kultury i sztuki osobom niepełnosprawnym, w Ogólnopolskim Konkursie i Programie Akredytacyjnym ,,Studia z Przyszłością”, który służy wyróżnianiu najbardziej innowacyjnych i nowoczesnych kierunków i programów studiów na polskich (współautorstwo) 2016: dr Ewa Niestorowicz
Laureat głównej nagrody na Światowym Kongresie Muzykoterapii w Wiedniu/Krems w 2014 roku za projekt "W stronę profesjonalizacji muzykoterapii: Model szkolenia i certyfikacji". W tym samym roku na zaproszenie kompozytora Jana A.P. Kaczmarka gościł w roli eksperta na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym "Transatlantyk", gość specjalny na konferencjach na Słowacji, Chorwacji i Włoszech (2015), Japonii (2017), Grecji (2019): dr hab. Krzysztof Stachyra
Dyplom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za „pracę na rzecz rozwoju sztuki osób z niepełnosprawnościami” 2017: dr hab. Krzysztof Stachyra
Dyplom Uznania Wojewody Lubelskiego za „wkład w ukierunkowanie i promowanie amatorskiego ruchu artystycznego teatrów osób niepełnosprawnych, kreowanie pozytywnego wizerunku artysty niepełnosprawnego na forum krajowym i międzynarodowych, poszukiwanie narzędzi i metod inspirujących do rozwoju talentów oraz budowanie przestrzeni sprzyjającej integracji uczestników Nieprzetartego Szlaku ze społeczeństwem, a także dzielenie się wiedzą i doświadczeniem podczas prac Rady Konsultantów Międzynarodowego Nieprzetartego Szlaku” 2015: dr hab. Krzysztof Stachyra
Dyplom Uznania Wicewojewody Lubelskiego za „działania na rzecz popularyzacji idei Nieprzetartego Szlaku, za wspieranie działalności artystycznej osób niepełnosprawnych, za działalność edukacyjną i informacyjną w zakresie muzykoterapii i profilaktyki muzycznej dzieci i młodzieży” 2011: dr hab. Krzysztof Stachyra
wyróżnienie Złotą Odznaką Honorową za zasługi w pracy społecznej Związku przez Polski Związek Chórów i Orkiestr: dr hab. Krzysztof Stachyra
Nagrody Rektora UMCS III stopnia, za wyróżniającą się pracę na rzecz Uczelni, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej (dr Ewa Niestorowicz, dr hab. Anna Boguszewska, prof. UMCS; dr hab. Barbara Bilewicz- Kuźnia, dr hab. Jolanta Andrzejewska, prof. UMCS).
Najważniejsze publikacje
Andrzejewska J., 2013, Zróżnicowanie modeli edukacyjnych w przedszkolu a funkcjonowanie psychospołeczne dzieci. Lublin, Wydawnictwo UMCS, ss. 466.
Andrzejewska J., Lewandowska E. (ed.), 2013, Responsible adults in a child’s space. Warsaw.
Andrzejewska J., 2018, Elastyczna przestrzeń uczenia się dziecka. „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, vol. 37, nr 1.
Andrzejewska J., 2020, ZA PROGIEM”. Wartości edykacyjne uczenia się dizeci w plenerze. „Problemy Opiekuńczo - Wychowawcze”, nr 2.
Bilewicz-Kuźnia B., 2014, Edukacja geometryczna dzieci, Lublin. Wydawnictwo UMCS, ss. 260.
Bilewicz-Kuźnia B. (red.), 2017, Zabawa i zabawka. konteksty, wartość, znaczenie. Lublin, Wydawnictwo UMCS, ss. 281.
Bilewicz-Kuźnia B., 2018, Rozwijanie umiejętności matematycznych dzieci w wieku przedszkolnym. Lublin, Wydawnictwo UMCS, ss. 448.
Bilewicz-Kuźnia B., Andrzejewska J. (red.), 2020, Oblicza edukacji przedszkolnej i szkolnej. Lublin, Wydawnictwo UMCS, ss. 330.
Boguszewska A., 2013, Ilustracje i ilustratorzy lektur dla uczniów w młodszym wieku szkolnym w Polsce w latach 1944-1989. Lublin, Wydawnictwo UMCS, ss. 441.
Boguszewska A., 2013, Projekty graficzne pozapodrecznikowego wyboru książek zalecanego do edukacji elementarnej w Polsce w latach 1918-1945. Lublin, Wydawnictwo UMCS, ss. 431.
Boguszewska A., Niścior B., (red.),2015, Sztuka – Edukacja. Muzyka. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Boguszewska A., 2020, O edukacji wizualnej w kontekście ilustracji artystycznej- aspekt historyczny i współczesny. „Problemy Opiekuńczo - Wychowawcze”, nr 2.
Centner-Guz M., 2016, The lexical evaluation of children’a book illustrations by pedagogy students. W: M. Chepil, A. Żukowska, O.Karpenko (red.), In the sphere of education and artist work, Drohobych, Publishing department of Drohobych Ivan Franko State Pedgogical University.
14. Centner–Guz M., 2017, U progu czytelnictwa. Zainteresowania książką i przygotowanie czytelnicze dzieci sześcioletnich w ujęciu temporalnym. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Centner–Guz M., 2020, Potencjał edukaycjny książek obrazkowych na przykładzie realizacji warsztatów językowo-czytelniczych w ramach projektu „ZA PROGIEM” wyprawy odkrywców.„Problemy Opiekuńczo - Wychowawcze”, nr 2.
Guz S., Andrzejewska J.,2008, Edukacja wobec zagrożeń rozwoju i bezpieczeństwa dzieci. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Guz S., 2008, Dziecko a zagrożenia współczesnego świata. Lublin, Wydawnictwo, UMCS, ss. 300.
Guz S., 2015, Edukacja w systemie Marii Montessori. Wybrane obszary kształcenia. T. 1 i 2, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Guz S., Centner-Guz M., Zwierzchowska I., (red.), 2015, W trosce i o rozwój i wczesną edukację dziecka. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
20. Guz S., 2020, Kształcenie geometryczne w systemie pedagogicznym Marii Montessori. Materiały rozwojowe i propozycje rozwiązań metodycznych. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Niestorowicz E., 2017, The World in the Mind and Sculpture of the Deafblind People. Cambridge, United Kingdom: CAMBRIDGE SCHOLARS Publishing.
Niestorowicz E., 2019, Rysunek osób niewidomych i ociemniałych. Studium porównawcze. „Roczniki Pedagogiczne”, t.11 (47), nr 3.
Niestorowicz E., Magdalena Szubielska M., Bogusław M., 2019, The Relevance of Object Size to the Recognisability of Drawings by Individuals with Congenital Blindness. “Journal of Visual Impairment & Blindness”, vol. 113(3).
Niestorowicz E., 2020, Dotyk Sztuki. Sztuka wizualna a percepcja dotykowa W: E. Głażewska, M. Grabias (red.), Wizualność w kulturze. Sztuka, kultura popularna i media cyfrowe. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Stachyra K., 2009, Muzykoterapia i wizualizacja w rozwijaniu kompetencji emocjonalnych studentów pedagogiki. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Stachyra K., (red.), 2012, Modele, metody i podejścia w muzykoterapii. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Stachyra K., (red.), 2012, Podstawy muzykoterapii, Lublin, Wydawnictwo UMCS (wydanie II - 2014).
Stachyra K., 2015, Towards professionalisation of music therapy: A model of training and certification in Poland. Approaches 7(1), Special Issue: Music Therapy in Europe: Paths of Professional Development.
Stachyra K., 2017, Metoda Wizualizacji Kierowanej z Muzyką w kontekście terapeutycznym i edukacyjnym, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Zwierzchowska I., 2016, Theory and practice of Maria Montessori’s pedagogy in the assessment of future teachers of early childhood education, W: M Chepil, A. Żukowska O. Karpenko, (red.), In the sphere of education and artistic work, Drohobych, Ivan Franko State Pedagogical University, Drohobych.
Zwierzchowska I., Andrzejewska J., 2017, Przestrzeń ku zrównoważonemu rozwojowi w szwedzkich placówkach edukacyjnych-wspólne konstruowanie znaczeń, Scientific Bulletin of Chełm – Section of Pedagogy, nr 1.
Zwierzchowska I., Parczewska T.,2017, Swoistość postrzegania kreatywności, W: J. Bałachowicz, I. Adamek (red.), Kreatywność jako wymiar profesjonalizacji przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji, Warszawa,Wydawnictwo APS.
Zwierzchowska I., 2018, (Nie)świadoma decyzja, czyli o motywach wyboru przedszkola Montessori, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, nr 1.
