KATEDRA MYŚLI POLITYCZNEJ I KOMUNIKOWANIA POLITYCZNEGO

Historia

Geneza Katedry Myśli Politycznej i Komunikowania Politycznego sięga początków lat 80. XX w., kiedy to w ramach Międzyuczelnianego Instytutu Nauk Politycznych w Lublinie powstał zespół naukowo-badawczy myśli politycznej. Wkrótce zmienił nazwę na Zakład Myśli Politycznej XIX i XX wieku, następnie Zakład Myśli Politycznej. Jego kierownikiem został Prof. dr hab. Jan Jachymek, wicedyrektor, później dyrektor Międzyuczelnianego Instytutu Nauk Politycznych, następnie pierwszy dziekan Wydziału Politologii. W latach 2009-2022 funkcję kierownika pełniła Prof. dr hab. Ewa Maj, w latach 2005-2012 prodziekan Wydziału Politologii. Od października 2022 r. Katedrą kieruje Prof. UMCS dr hab. Ewelina Podgajna.

W październiku 2019 r. w wyniku zmiany struktury Wydziału Politologii (od października 2019 r. Wydziału Politologii i Dziennikarstwa) Zakład przekształcił się w dwudyscyplinową Katedrę Myśli Politycznej, zrzeszającą badaczy eksplorujących nauki o polityce i administracji oraz o komunikacji społecznej i mediach. W następstwie secesji osób związanych z dyscypliną nauk o komunikacji społecznej i mediach, Katedra uległa reorganizacji. Od 1 października 2022 w ramach Instytutu Nauk o Polityce i Administracji funkcjonuje jednodyscyplinowa Katedra Myśli Politycznej i Komunikowania Politycznego.

W Zakładzie Myśli Politycznej pracowali m.in. Prof. dr hab. Jan Jachymek (wieloletni dyrektor, następnie dziekan Wydziału Politologii, obecnie na emeryturze), Prof. dr hab. Stanisław Michałowski (Rektor UMCS w latach 2012-2016 i 2016-2020, obecnie na emeryturze), Prof. dr hab. Włodzimierz Mich (obecnie Katedra Komunikacji Politycznej), Prof. dr hab. Antoni Mieczkowski (obecnie na emeryturze), Śp. Prof. dr hab. Waldemar Paruch, Prof. dr hab. Krystyna Trembicka (obecnie kierownik Katedry Teorii i Metodologii Nauk o Polityce i Administracji), Dr hab. Joanna Sanecka–Tyczyńska (obecnie Katedra Teorii i Metodologii Nauk o Polityce i Administracji), Prof. dr hab. Alicja Wójcik (obecnie na emeryturze), Dr Zbigniew Adamowicz, do końca roku akademickiego 2021/2022 w Katedrze Myśli Politycznej pracowali: Prof. dr hab. Ewa Maj (obecnie kierownik Katedry Komunikacji Politycznej), Dr Łukasz Jędrzejski (obecnie w Katedrze Komunikacji Politycznej), Dr Kamil Mazurek (obecnie w Katedrze Komunikacji Politycznej), Dr Anna Szwed-Walczak (obecnie w Katedrze Komunikacji Politycznej).

Tematyka badań

Badania podejmowane w Katedrze Myśli Politycznej i Komunikowania Politycznego koncentrują się przede wszystkim na:

- podmiotach myśli politycznej: instytucjonalnych i personalnych,

- kategoriach myśli politycznej,

- teorii myśli politycznej,

- komunikowaniu politycznym,

- prasie politycznej.

Pracownicy Katedry Myśli Politycznej i Komunikowania Politycznego zajmują się także między innymi: biografistyką polityczną, publicystyką polityczną, historią najnowszą Polski i powszechną, dziejami agraryzmu oraz ideologii narodowej, dyplomacją, problematyką bezpieczeństwa państwa w relacjach wewnętrznych i zewnętrznych, stosunkami polsko-słowackimi, polityką zagraniczną Słowacji, myślą geopolityczną, stosunkami polsko-rosyjskimi, systemem partyjnym Federacji Rosyjskiej, ruchami politycznymi w Polsce i Europie: chadeckim, ludowym, narodowym.

Wykaz osobowy

W Katedrze Myśli Politycznej i Komunikowania Politycznego zatrudnionych jest pięć osób.

Kierownik: dr hab. Ewelina Podgajna, prof. UMCS

Pracownicy: Dr hab. Aneta Dawidowicz, prof. UMCS, Dr hab. Marcin Wichmanowski, Dr Eleonora Kirwiel, Dr Łukasz Lewkowicz. W bieżącej działalności Katedry systematycznie bierze udział Prof. em. Alicja Wójcik.

Najważniejsze osiągnięcia

Przy Katedrze Myśli Politycznej i Komunikowania Politycznego ukształtowała się rozpoznawalna w Polsce lubelska szkoła systematyki myśli politycznej polskich głównych nurtów ideowo-politycznych od przełomu XIX i XX wieku po czasy współczesne. Prace powstałe w efekcie jej działania zostały przychylnie przyjęte przez środowisko badaczy w kraju i zagranicą. Publikacja pod redakcją Jana Jachymka i Waldemara Parucha, Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918-1939, nagrodzona przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu, ukazała się też w języku angielskim (More than Independence. Polish Political Thought 1918-1939, ed. J. Jachymek, W. Paruch, Lublin 2003).

Wiele publikacji pracowników Katedry uzyskało nagrody JM Rektora UMCS, ale też instytucji pozauczelnianych m.in. monografia autorstwa Anety Dawidowicz, Myśl polityczna Stronnictwa Narodowego 1928–1939. Wspólnota ideału czy alternacja koncepcji, Lublin 2017 (Nagroda im. Profesora Jana Baszkiewicza 2019).

Rezultaty badań pracowników Katedry Myśli Politycznej i Komunikowania Politycznego są rozpowszechniane w postaci publikacji książkowych, a także w trakcie zorganizowanych przez Katedrę konferencji naukowych.

Wybrane najnowsze opracowania zbiorowe:

• Europejskie inspiracje myśli politycznej w Polsce (od XIX do XXI wieku). Recepcja – kontynuacja – interpretacja, red. E. Maj, A. Dawidowicz, Ł. Lewkowicz, A. Szwed, Lublin 2013.
• Myśl polityczna w społeczeństwie informacyjnym, red. E. Maj, E. Kirwiel, E. Podgajna, Lublin 2015.
• 120 lat polskiego ruchu ludowego, red. E. Podgajna, M. Kuranc-Szymczak, Warszawa 2016.
• Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”. Rozważania o partii z perspektywy stulecia, red. M. Wichmanowski, Lublin-Warszawa 2016.
• Bezpieczeństwo Europy – bezpieczeństwo Polski, t. 3, Organizacje paramilitarne we współczesnym świecie, red. A. Szwed-Walczak, Ł. Lewkowicz, Ł. Jędrzejski Lublin 2016.
• Komunikowanie polityczne, red. E. Maj, E. Podgajna, A. Szwed-Walczak, Ł. Jędrzejski, Lublin 2017.
• Myśl polityczna – demokracja – wolność. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Jachymkowi z okazji 80. rocznicy urodzin, red. E. Kirwiel, E. Maj, E. Podgajna, M. Wichmanowski, Lublin 2019.
• Państwo niepodległe. Twórcy – strategie – komunikacja społeczna, red. A. Dawidowicz, E. Maj, Lublin 2019.
• Zdrowie publiczne w myśli i działalności politycznej - perspektywa historyczna i współczesna, red. Ł. Lewkowicz, A. Szwed-Walczak, Lublin 2022.
• Dawidowicz A., Maj E., Szwed-Walczak A., Prasa Narodowej Demokracji 1893-1939. Tytuły prasowe. Wydawcy i Dziennikarze. Motywy publicystyczne, Tom 1: A-D, Lublin 2022.

• Konstytucja jako efekt kompromisu politycznego. W setną rocznicę Konstytucji marcowej 1921 roku, red. M. Wichmanowski, Lublin 2022.

Wybrane monografie autorskie:

• Dawidowicz A., Myśl polityczna Stronnictwa Narodowego 1928-1939. Wspólnota ideału czy alternacja koncepcji, Lublin 2017.
• Dawidowicz A., Zygmunt Balicki (1858-1916). Działacz i teoretyk polskiego nacjonalizmu, Kraków 2006.
• Kirwiel E., Kresy Północno-Wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1939: oblicze polityczne, Lublin 2011.
• Lewkowicz Ł., Współpraca transgraniczna państw Grupy Wyszehradzkiej: uwarunkowania, struktury, perspektywy, „Prace IEŚ” 2020, nr 13.
• Lewkowicz Ł., Euroregiony na pograniczu polsko-słowackim. Geneza i funkcjonowanie, Lublin 2013.
• Lewkowicz Ł., Federacja Rosyjska w polityce wewnętrznej i zagranicznej Republiki Słowackiej (1993-2020), „Prace Centrum Europy Wschodniej UMCS", Lublin 2020.
• Lewkowicz Ł., Niewykorzystane sąsiedztwo? Ukraina w polityce zagranicznej Republiki Słowackiej (1993-2020), „Prace IEŚ” 2021, nr 7.
• Podgajna E., Stronnictwo Chłopskie (1926-1931). Studium z dziejów myśli politycznej, Lublin 2011.
• Podgajna E., Myśl polityczna Wincentego Witosa 1874-1945, Lublin 2018.
• Wichmanowski M. Działalność i myśl polityczna Aleksandra Bogusławskiego (1887-1963) polityka ruchu ludowego, Lublin 2010.
• Wichmanowski M., Myśl polityczna Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast” 1913/14-1931, Lublin 2017.

Pracownicy Katedry Myśli Politycznej i Komunikowania Politycznego aktywnie angażują się w pracę na rzecz krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych: Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych, Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego, European Rural History Organization, Slovak Foreign Policy Association. Współpracują z szeregiem czasopism naukowych w charakterze recenzentów naukowym (między innymi: „Historia Slavorum Occidentis”, „Wrocławskie Studia Politologiczne”, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, „Przegląd Sejmowy”, „Polityka i Społeczeństwo”, „Horyzonty Polityki”, „Polish Political Science Yearbook”). Aktywizują się również w społeczności lokalnej w ośrodkach regionalistycznych, prezentując wyniki badań na zaproszenia organizacji społecznych czy przeprowadzając warsztaty w ramach wolontariatu. Dr Łukasz Lewkowicz w latach 2015-2019 był członkiem Rady Dzielnicy Czechów Południowy. Od 2016 r. jest członkiem Rady Osiedla im. S. Moniuszki w Spółdzielni Mieszkaniowej Czechów. W 2019 rozpoczął pracę jako starszy analityk w Instytucie Europy Środkowej w Lublinie.

Osoby zatrudnione w Katedrze Myśli Politycznej i Komunikowania Politycznego są beneficjentami grantów badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki (dr hab. Aneta Dawidowicz, prof. UMCS, dr Łukasz Lewkowicz). Biorą aktywnie udział w znaczących projektach naukowo-badawczych, (m.in. dr Eleonora Kirwiel - członek zespołu w projekcie badawczym ‘Laboratory for International Memory Studies’ projekt badawczy ‘Quest for the Past: Politics if History in the United Europe and Around (Actors, Actions, Outcomes, end of 1980s – 2020s’), kierownik Gueorgui Kassianov - Grant NAWA)

Pracownicy Katedry współpracują z instytucjami o charakterze naukowym, (m.in. dr hab. Aneta Dawidowicz, prof. UMCS, w 2021 r. nawiązała współpracę z Instytutem Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie). Odbyli również staże naukowe w zagranicznych ośrodkach badawczych w Republice Czeskiej, na Słowacji i na Litwie (dr Łukasz Lewkowicz).

Kierownik: dr hab. Ewelina Podgajna, prof. UMCS