Kierownik Katedry
dr hab. Stanisława Byra, prof. UMCS
ul. Głęboka 43 , 20-612 Lublin
pok. nr 4.09, tel. 81 5376328
mail: stanislawa.byra@mail.umcs.pl
Druga osoba do kontaktu w sprawach Katedry:
dr Magdalena Boczkowska
pok. nr 4.13, tel. 81 5376380
mail: magdalena.boczkowska@mail.umcs.pl
Pracownicy
Dr hab. Renata Bednarz – Grzybek prof. UMCS
Dr hab. Renata Zubrzycka
Dr Monika Hajkowska
Dr Magdalena Boczkowska
Dr Marlena Duda
Dr Agnieszka Gabryś
Aktualna tematyka badawcza
Współczesne modele badań w naukach społecznych, w tym pedagogicznych. Analiza i wdrażanie nowych metod analitycznych na gruncie badań ilościowych, jakościowych, a także eksperymentalnych i podłużnych. Procedury konstruowania narzędzi badawczych oraz sprawdzania ich psychometrycznych właściwości. Kulturowa adaptacja narzędzi badawczych. Pułapki i ograniczenia metodologiczne w badaniach pedagogicznych.
Zastosowanie wyspecyfikowanych metod analitycznych dla opisu i wyjaśniania zjawisk sytuujących się w następujących obszarach problematycznych:
a) Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością ruchową - możliwości i ograniczenia związane z ich funkcjonowaniem wynikające z czynników o charakterze indywidualnym i społeczno-kulturowym. Biopsychospołeczne aspekty funkcjonowania dzieci i młodzieży z chorobami alergicznymi układu oddechowego. Rola i funkcjonowanie rodziny z osobą z niepełnosprawnością oraz chorobą przewlekłą.
b) Nauczyciel i jego funkcjonowanie społeczno-zawodowe w kontekście oczekiwań wobec pełnionej roli, współczesnych problemów i kierunków przemian związanych z wykonywaniem zadań zawodowych. Przygotowanie psychopedagogiczne studentów kierunków nauczycielskich do pracy zawodowej z dziećmi i młodzieżą.
c) Historia wychowania, edukacji domowej i czasu wolnego dzieci i dorosłych w XIX w. Wybrane uwarunkowania społecznego funkcjonowania osób bezrobotnych z perspektywy historycznej i współczesnej ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnej perspektywy osoby bezrobotnej w kontekście jej psychospołecznego funkcjonowania. Warunki sprzyjające realizacji indywidualnych i grupowych celów zawodowych.
Projekty badawcze
Grant uzyskany przez ogólnopolski zespól badawczy w ramach konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego pn. „Szlakami Polski niepodległej”. Temat: „Edukacja, oświata i wychowanie w kształtowaniu polskiej ponowoczesności w latach 1905-1914” (Wykonawca: dr hab. Renata Bednarz-Grzybek)
Współpraca naukowa
European Academy of Allergy and Clinical Immunology (EAACI), członek sekcji Allied Health & Primary Care (R. Zubrzycka)
European Cystic Fibrosis Society (ECFS), członek Psychosocial Special Interest Group (EPSIG-CF); funkcja global representative(Poland) przy grupie roboczej Mental Health Working Group ECFS (2017) (R. Zubrzycka)
Polskie Towarzystwo Alergologiczne, członek, wiceprzewodnicząca Oddziału Lubelskiego (2012-2018) (R. Zubrzycka)
Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie (R. Zubrzycka)
Fundacja Pomocy Rodzinom i Chorym na Mukowiscydozę MATIO w Krakowie (R. Zubrzycka)
Nagrody i wyróżnienia
Medale Komisji Edukacji Narodowej (S. Byra, R. Bednarz-Grzybek, E. Kozak-Czyżewska, R.Zubrzycka)
Nagrody Indywidualne Rektora za wyróżniającą się pracę na rzecz Uczelni (S. Byra, M. Duda)
Nagroda Prezesa Rady Ministrów za rozprawę doktorską (M. Duda)
Wykładowca Roku Akademickiego 2015/2016 na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UMCS w opinii studentów - III miejsce (2016) (R. Zubrzycka)
Best Poster Award Nursing/Psychosocial Issues/Quality Improvement. 2015, 38th European Cystic Fibrosis Conference, Bruksela, Belgia. Przyznana przez European Cystic Fibrosis Society (R. Zubrzycka)
Najważniejsze publikacje
2023
Byra S. Gajdzica Z., Kołodziej-Zaleska A., Rutkowska K., Dzienniak-Pulina D. (2023). Mental Health and Quality of life of Adolescents with Physical, Intellectual and Developmental Disabilities: Perspectives of Parents and Children. Reutledge Publisher.
Byra S., Gabryś A. (2023). Coping strategies of Women With Long-Term Spinal Cord Injury: The Role of Beliefs About the World, Self-Efficacy, and Disability. Rehabilitation Counseling Bulletin https://doi.org/10.1177/00343552211063649
Bednarz-Grzybek R., Bołdyrew A., Kacprzak M.M.(red.). Edukacja i wychowanie dzieci
i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905–1918. Bibliografia adnotowana. Część 1. Łódź 2023, ss. 928. ISBN:978-83-8331-204-0; e-ISBN:978-83-8331-205-7
Bednarz-Grzybek R., Bołdyrew A., Kacprzak M.M. (red.). Edukacja i wychowanie dzieci
i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905–1918. Bibliografia adnotowana. Część 2. Łódź 2023, ss. 852. ISBN: 978-83-8331-206-4;e-ISBN:978-83-8331-207-1
Boczkowska M., Skalski-Bednarz S. B., Konaszewski K., Surzykiewicz J. (2023). The mediating role of resilience in the relationship between religious struggles and health behaviours in a group of polish young adults, Journal of Beliefs and Values, s. 1-15.
Strutyńska-Laskus E., Boczkowska M., Karwowski M. (2023). Kwestionariusz Źródeł Poczucia Skuteczności Nauczyciela: Charakterystyka psychometryczna polskiej adaptacji. Studia z Teorii Wychowania, XIV (4(45)), s. 261-275.
Boczkowska M. (2023). Teachers’ Resilience in Poland — – the Role of Sociodemographic and Professional Factors. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 3(42), s. 53-69. Gabryś A. (2023). Poczucie własnej skuteczności a postrzegane pozytywne zmiany w funkcjonowaniu podczas pandemii COVID-19 wśród studentów – moderacyjna rola orientacji pozytywnej. Dyskursy Młodych Andragogów, 24, 265-281. https://doi.org/10.34768/dma.vi24.680
Duda M. (2023) Rola wybranych czynników kontekstualnych w kształtowaniu poczucia jakości życia osób z urazem rdzenia kręgowego – przegląd badań, Roczniki Pedagogiczne, t.15, nr 3,
s. 127-144.
Gabryś, A. (2023). Macierzyństwo w percepcji bezdzietnych kobiet z długotrwałym uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 48, 9-22. https://doi.org/10.26881/ndps.2023.48.01
Gabryś, A. (2023). Związek między radzeniem sobie w sytuacjach trudnych a akceptacją ograniczeń u kobiet z wrodzoną niepełnosprawnością ruchową. Człowiek- Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 60(2), 25-40. https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.1664
Gabryś, A. (2023). Poczucie własnej skuteczności a dobrostan psychiczny u studentów – moderacyjna rola postrzeganych pozytywnych zmian w funkcjonowaniu podczas pandemii COVID-19. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 42(1), 141-160. https://doi.org/10.17951/lrp.2023.42.1.141-160
Gabryś, A., Gulip, M. (2023). Psychological well-being in women with insulin resistance and the role of sense of self-dignity. Annals of Psychology/Roczniki Psychologiczne, 16(1), 83-93. https://doi.org/10.18290/rpsych2023.0005
2022
Byra S., Domagała-Zyśk E. (2022). Wielowymiarowa Skala Postaw Wobec Osób z Niepełnosprawnościami - sprawdzenie właściwości psychometrycznych polskiej wersji. Studia z Teorii Wychowania, 3
Byra S. , Ćwirynkało K., Fronek P. (2022). The lived experience of fathers with intellectual disabilities: An interpretative phenomenological analysis. Research in Developmental Disabilities
Byra S. , Boczkowska M. (2022). Resilience, Coping Strategies, and Stress Related to Online Diploma Exam in University Students in Poland. Przegląd Badań Edukacyjnych, DOI:10.12775/PBE.2022.008
Byra S., Ćwirynkało K (2022). Resilience, Coping, and Posttraumatic Growth in Fathers of Children with Intellectual Disabilities: Stress as Moderator. Family Relations. DOI: 10.1111/fare.12750
Byra S., Kaleta K., Mróz J. (2022). Posttraumatic growth and interpersonal forgiveness in persons with physical disabilities. Rehabilitation Psychology DOI:10.1037/rep0000451
Byra S., Gabryś A. (2022). Coping strategies of Women With Long-Term Spinal Cord Injury: The Role of Beliefs About the World, Self-Efficacy, and Disability. Rehabilitation Counseling Bulletin ttps://doi.org/10.1177/00343552211063649
Bednarz-Grzybek R. [współautorka A. Bołdyrew], (2022). Prasa katolicka w Królestwie Polskim w latach 1905-1914 wobec idei nowoczesnej oświaty i obywatelstwa, w: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, t. 118, s. 19-44.
Zubrzycka R. (2022). Rodzice wobec obciążenia opieką nad dzieckiem z chorobą rzadką-mukowiscydozą. Wychowanie w Rodzinie. Family upbringing t. XXVIII (3/2022), s. 117-134.
Boczkowska M. (2022). Resilience a strategie radzenia sobie ze stresem u nauczycieli szkół podstawowych. Studia z Teorii Wychowania, T. XIII, 4(41), s. 173-191. DOI 10.5604/01.3001.0016.1643
Duda M. (2022). Wybrane czynniki personalne ICF w doświadczaniu autonomii i uczestnictwa u osób z niepełnosprawnością ruchową w obszarze pracy socjalnej, Praca Socjalna, vol 37, nr 1, s. 95-108.
Duda M. (2022). Place of residence as a determinant of adolescents’ pro-healthy lifestyle, Lubelski Rocznik Pedagogiczny, vol. 42, nr 2, s. 159-177.
Gabryś, A. (2022). Nadzieja podstawowa a radzenie sobie u kobiet z niepełnosprawnością ruchową – moderacyjna rola wrodzonej i nabytej niepełnosprawności. Studia z Teorii Wychowania, T. XIII, 3(40), 161-179. https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.1131
Gabryś, A. (2022). Pomyślne starzenie się kobiet z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 45-46, 20-38.
Hajkowska, M. (2022). Szkoła jako środowisko wychowawcze w myśli pedagogicznej Feliksa Jezierskiego. Biografistyka Pedagogiczna, 7(2), 371–387. https://doi.org/10.36578/BP.2022.07.45
2021
Byra S., Domagała-Zyśk E. (2021). Multidimensional assessment of student teachers’ self-esteem and attitudes towards inclusive education and people with disabilities. Teaching Education, DOI:10.1080/10476210.2020.1856065
Byra S. (2021). Associations between post-traumatic growth and wisdom in people with long-term paraplegia – the role of disability appraisals and participation. Disability and Rehabilitation DOI:10.1080/09638288.2020.1867903
Byra S., Zubrzycka R., Wójtowicz P. (2021). Sense of Stress and Posttraumatic Growth in Mothers of Children with Cystic Fibrosis-The Moderating Role of Resilience. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, DOI: 10.1097/DBP.0000000000000967
Byra S., Zubrzycka R., Wójtowicz P. (2021). Positive orientation and posttraumatic growth in mothers of children with cystic fibrosis - mediating role of coping strategies. Journal of Pediatric Nursing, vol. 7, e1-e8 ( https://doi.org/10.1016/j.pedn.2020.09.009
Bednarz-Grzybek R. (2021). Rok z życia uzdrowiska w Ciechocinku – reklamowo informacyjny wymiar jednodniówek ciechocińskich (1910), [A year in the life of a health resort in Ciechocinek – the advertising and informative dimension of the one-day papers in Ciechocinek (1910)], Rocznik Historii Prasy Polskiej, t. 24, z. 1 (61), s. 131-146.
Boczkowska M.(2021). Skala Resilience Nauczycieli (SRN) – polska adaptacja Teachers’ Resilience Scale (TRS) M. Platsidou i A. Danilidou. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 16(4(62), 109-132. https://doi.org/10.35765/eetp.2021.1662.08
Duda, M. (2021). Secondary health conditions in individuals with acquired long-term disability, Croatian Review of Rehabilitation Research 57(1): 158-171.
Duda, M. (2021). Quality of life and healthy lifestyle of ill youth from rural and urban areas, Journal of Education, Technology and Computer Science, 2(32): 210-213.
Gabryś, A., Boczkowska, M. (2021). Difficulties perceived by Polish academic teachers in connection with the COVID-19 pandemic – predictive role of resilience. Kultura i Edukacja, 2(132), 115-130.
Gabryś, A. (2020). Social relationship quality among women with spinal cord injury – the role of disability acceptance. Hrvatska revija za rehabilitacijska istraživanja 56(2), 121-131.
2020
Byra S. (2020). Do beliefs influence posttraumatic growth in fathers of children with intellectual disabilities? Research in Developmental Disabilities, 104 (współautor: K. Ćwirynkało).
Byra S. (2020). Forgiveness and acceptance of disability in people with spinal cord injury - the mediating role of disability appraisal. A cross-sectional study. Spinal Cord, https://doi.org/10.1038/s41393-020-0507-6 (współautor: J. Mróz, K. Kaleta).
Bednarz-Grzybek, R. (2020). Active Forms of Recreation in the Magazine “Nasze Zdroje” (1910–1914), [Aktywne formy wypoczynku w czasopiśmie „Nasze Zdroje” (1910–1914)] Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne , 11 (2): 66-81.
Bednarz-Grzybek R. (2020). Health education from the perspective of the „Echa Zdrojowe” periodical (1914). [Wychowanie prozdrowotne z perspektywy periodyku „Echa Zdrojowe” (1914)], Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 39 (1):219-232.
Bednarz-Grzybek R. (2020), Opieka i wychowanie z perspektywy „Zdroju Ciechocińskiego” (1907-1910), „Acta Balneologica” , nr 3 (161), s. 191-197.
Zubrzycka R. (2020). Dorośli z mukowiscydozą – wyzwania medyczne i psychospołeczna adaptacja w kontekście ryzyka przedwczesnej śmierci. Człowiek - Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 48, 2, 83-96 DOI: 0.5604/01.3001.0014.1675
Zubrzycka R. (2020). Dziecko z chorobami alergicznymi układu oddechowego jako przedmiot badań, diagnozy i terapii -perspektywa interdyscyplinarna. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej nr 37, 73-87.
Zubrzycka R. (2020). Uczniowie z chorobami alergicznymi układu oddechowego - próba charakterystyki. /w:/ Krajewska-Kułak E., Łukaszuk C., Lewko J., Kułak W. (red.) Holistyczny wymiar współczesnej medycyny t.VI, 481-497 (e-book). (Współautor: Anna Wojnarska).
Boczkowska M. (2020). Resilience rodziny - geneza koncepcji, główne pojęcia, kierunki badań, Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, nr 37, s. 40-55.
Boczkowska M. (2020). Resilience a poczucie stresu i samoskuteczności u małżonków/partnerów osób z nabytą niepełnosprawnością ruchową, Szkoła Specjalna, LXXXI (5), s. 325-338.
Duda, M. (2020). Fatigue and health behaviour of ill youth from rural and urban Areas, Journal of Education, Technology and Computer Science, 1(31): 95-99.
Kirenko J., Duda M. (2020) Social Support and Preferred Values of the Unemployed with Varying Senses of Coherence, Nauki o Wychowaniu, Studia Interdyscyplinarne, nr 1 (10) s. 93-113.
Gabryś A. (2020). Akceptacja niepełnosprawności u kobiet z uszkodzeniem narządu ruchu. Wyd. UMCS. Lublin, ss. 303.
Gabryś, A., Boczkowska, M. (2020). Znaczenie oceny niepełnosprawności dla siły relacji interpersonalnej kobiet z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 38, 170-185.
Hajkowska, M. (2020). Słaba płeć? o nauczycielkach domowych w Królestwie Polskim w XIX wieku i początkach XX wieku, Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 39(1): 11-26.
2019 i wcześniejsze
Byra S. (2019). Basic hope and posttraumatic growth in people with traumatic paraplegia— the mediating effect of acceptance of disability. Spinal Cord, 57.
Byra S. (2019). Niepełnosprawność ruchowa w paradygmacie pozytywnie ukierunkowanym. Wyd. UMCS. Lublin, ss. 612.
Byra S., Duda M. (2019). Impact on Participation and Autonomy Questionnaire (IPA) – sprawdzenie właściwości psychometrycznych polskiej wersji narzędzia. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 4.
Byra S. (2017). Appraisal of Disbility Primary and Secondary Scale R. E. Dean, P. Kennedy: polska adaptacja. Podręcznik. Przegląd Badań Edukacyjnych, 27a.
Byra S. (2017). Wielowymiarowa Skala Akceptacji Utraty Sprawności (WSAUS) – polska adaptacja Multidimensional Acceptance of Loss Scale Jemesa M. Ferrina, Fonga Chana, Julie Chronister i Chiy Chiu. Człowiek Niepełnosprawność Społeczeństwo, 1.
Byra S., Kirenko J. (2016). Kwestionariusz Reakcji Przystosowawczych (KRP) – polska adaptacja Reactions to Impairment and Disability Inventory – RIDI H. Livneha i R. F. Antonaka. Studia Edukacyjne, 3.
Byra S. (2012). Przystosowanie do życia z niepełnosprawnością ruchową i chorobą przewlekłą. Struktura i uwarunkowania. Wyd. UMCS. Lublin, ss. 558.
Bednarz-Grzybek R. (2018). Wychowanie zdrowotne na łamach polskojęzycznych czasopism uzdrowiskowych (1844-1914). Wyd. UMCS. Lublin, ss. 765.
Bednarz-Grzybek R. (2010). Emancypantka i patriotka. Wizerunek kobiety przełomu XIX i XX wieku w czasopismach Królestwa Polskiego. Wyd. UMCS. Lublin, ss. 228.
Zubrzycka R. (2017). Psychospołeczne uwarunkowania radzenia sobie rodziców dzieci z mukowiscydozą. Wyd. UMCS. Lublin, ss. 368.
Zubrzycka R. (2010). Rodzinne uwarunkowania funkcjonowania społecznego dzieci z astmą oskrzelową. Wyd. UMCS. Lublin, ss. 230.
Boczkowska M. (2017). Bezrobocie. Zachowania zdrowotne. Uwarunkowania. Wyd. UMCS. Lublin, ss. 391 (współautor J. Kirenko).
Gabryś A. (2019). Siła relacji interpersonalnej a radzenie sobie u kobiet z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 35, 11-23.
Boczkowska M. (2015). Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej. Wyd. UMCS, Lublin, ss. 252.
Duda M. (2018). Bezrobocie - Jakość życia – Uwarunkowania. Wyd. UMCS, Lublin, ss. 429 (współautor: J. Kirenko).
Duda M. (2016). Poczucie jakości życia młodzieży z problemami zdrowotnymi. Wyd. UMCS, Lublin, ss. 348.
Hajkowska M. (2019). Wchodzenie w związki małżeńskie nauczycieli i nauczycielek domowych w Królestwie Polskim w XIX wieku, Horyzonty Wychowania, 18 (47).
Hajkowska M. (2017). Nieznani/znani nauczyciele domowi w Królestwie Polskim w XIX i na początku XX wieku, Studia Pedagogiczne, t. 9 (1).
Hajkowska M. (2014). Former and present home education in Poland, (w:) Challenges of contemporary education-theoretical and empirical context, red. A. Dudak, A. Kanios, O. Karpenko, Drohobych 2014, s. 85-98.
