Aktualności

Fot. Grzegorz Filipiak

Ile bocianów białych jest na świecie i jak wygląda polska populacja tych ptaków? Jak reagują na zmiany klimatu i jak adaptują swoje zachowania w zależności od środowiska? Czy są uzależnione od „śmieciowego” jedzenia? Między innymi o tym dyskutowali eksperci podczas cieszącej się dużym zainteresowaniem Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. „Bocian biały: wyjątkowy bioindykator zmian środowiska” połączonej z XII Zjazdem Grupy Badawczej Bociana Białego. Obrady i warsztaty, współorganizowane przez Centrum Badań Zmian Klimatu i Środowiska (Centrum CeReClimEn) UMCS odbyły się w dniach 21-24 listopada 2024 roku w Lublinie i Okunince. Jednym z patronów honorowych wydarzenia był JM Rektor UMCS, prof. dr hab. Radosław Dobrowolski.

Podczas uroczystego otwarcia konferencji w Centrum ECOTECH-COMPLEX gości powitał Dyrektor Centrum Badań Zmian Klimatu i Środowiska UMCS, dr hab. Grzegorz Grzywaczewski, prof. UP.  Zwrócił uwagę na to, że bocian biały nie tylko jest symbolem polskiej przyrody i tradycji, ale również kluczowym bioindykatorem zmian środowiskowych i klimatycznych. Co to oznacza? Obecność tych ptaków, ich zachowania czy migracje są niezwykle cennym źródłem informacji o stanie ekosystemów, od których wszyscy jesteśmy zależni.

„Bioindykatory to organizmy, które w wyjątkowy sposób reagują na zmiany w swoim środowisku. Obserwując ich obecność, liczebność, zachowanie czy efekty lęgów, możemy dowiedzieć się, co dzieje się w naszym ekosystemie. Bocian biały jest jednym z takich <wskaźników> – można go porównać do <czujnika>, który pozwala nam zobaczyć, jak zmiany w klimacie i środowisku wpływają na życie roślin, zwierząt, a także nas samych” - tłumaczył prof. Grzegorz Grzywaczewski.

Warto także podkreślić, że najwięcej na świecie publikacji, dotyczących bociana białego pochodzi właśnie z Polski.

W uroczystości wzięli udział m.in.: prof. dr hab. Zbigniew Pastuszak - Prorektor UMCS ds. rozwoju i współpracy z gospodarką oraz Kamila Grzywaczewska - Wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Lubelskiego. Marszałka Województwa Lubelskiego, Jarosława Stawiarskiego reprezentowała Emilia Flis, Zastępca Dyrektora Departamentu Środowiska i Zasobów Naturalnych. Obecni byli także naukowcy z całej Polski i przedstawiciele instytucji partnerskich. Na początek zebrani wysłuchali referatów dotyczących przyrodniczego podłoża wierzeń ludowych, związanych z tym ptakiem a także zmian środowiskowych i klimatycznych, których wskaźnikiem jest bocian biały oraz zmian w populacjach w zachodniej i wschodniej Europie. W panelu eksperckim, moderowanym przez Dyrektora Centrum CeReClimEn wzięli udział: dr hab. prof. PAN Andrzej Wuczyński, prof. dr hab. Piotr Tryjanowski, dr Małgorzata Piotrowska, dr Joanna Białas, dr Marcin Tobółka, mgr inż. Adam Zbyryt.

Następnie obrady kontynuowane były w Okunince, uczestniczyli w nich m.in. Marek Wojciechowski, Wicemarszałek Województwa Lubelskiego, Piotr Gorgol, Wicestarosta Włodawski i Wiesław Holaczuk, Członek Zarządu Powiatu Włodawskiego.

Podczas wydarzenia podsumowano wyniki VIII Międzynarodowego Cenzusu Bociana Białego w Polsce, odbywającego się w 2024 roku od 1 do 15 lipca. Warto zaznaczyć, że taki spis odbywa się w Europie i Afryce Północnej raz na dziesięć lat. Pierwsze Międzynarodowe Liczenie Gniazd Bociana Białego odbyło się w 1934 roku i obejmowało swym zasięgiem znaczną część Europy. Ponadto uczestnicy poznali najnowsze badania, dotyczące wędrówek gatunku oraz specyfikę lokalnych populacji. Odbyły się również warsztaty terenowe, poświęcone poleskiej populacji bociana białego oraz wyzwaniom ratowania bocianów, znajdujących się w ośrodku rehabilitacji zwierząt przy Poleskim Parku Narodowym. Zarówno zjazd jak i konferencja były okazją do wymiany doświadczeń dla badaczy z całej Polski i krajów sąsiadujących. Podczas obrad rozstrzygnięto wojewódzki konkurs plastyczny dla szkół pt. „Bocian w krajobrazie” organizowany przez Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych. Nagrodzone prace można było zobaczyć na wystawie w Centrum ECOTECH COMPLEX.

Wydarzenie odbyło się pod Honorowym Patronatem:

• Marszałka Województwa Lubelskiego, Jarosława Stawiarskiego,
• Rektora Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, prof. dr. hab. Radosława Dobrowolskiego,
• Rektora Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, prof. dr. hab. Krzysztofa Kowalczyka,
• Rektora Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, prof. dr. hab. Krzysztofa Szoszkiewicza.

Organizatorzy:

• Grupa Badawcza Bociana Białego,
• Centrum Badań Zmian Klimatu i Środowiska UMCS,
• Katedra Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu,
• Katedra Zoologii i Ekologii Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie,
• Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych.

Partnerzy:

• Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego,
• Poleski Park Narodowy, 
• Nadleśnictwo Sobibór,
• Lubelski Węgiel Bogdanka S.A.,
• Port Lotniczy Lublin,
• Pawtrans Holding,
• Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki WOdnej w Lublinie
• Starosta Włodawski
• Burmistrz Włodawy,
• Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie,
• Fundacja Dla Przyrody,
• Fundacja Poleska,
• Fundacja ECCC.

Patronat medialny:

• TVP 3 Lublin,
• Kurier Lubelski,
• Polskie Radio Lublin.

Komitet naukowy:

prof. dr hab. Leszek Jerzak
prof. dr hab. Piotr Tryjanowski
dr hab. prof. PAN Piotr Profus
dr hab. prof. PAN Andrzej Wuczyński
dr hab. Tomasz Janiszewski
dr hab. prof. UP Grzegorz Grzywaczewski
dr Wojciech Kania
dr Marcin Tobółka
dr Kazimierz Walasz
mgr Zuzanna Pestka
mgr Joachim Siekiera
mgr inż. Adam Zbyryt

Komitet organizacyjny:

Grzegorz Grzywaczewski
Paweł Łapiński
Benita Marciniak
Krzysztof Wojciechowski
Alicja Sulima
Edyta Sokołowska
Patrycja Olender
Marcin Tobółka
Magdalena Kozak-Siemińska
Maciej Babula
Martyna Nalewajka
Ada Matuszak
Katarzyna Urban