Przeprowadzone przez zespół słownikowy analizy pokazały, że ludowe wyobrażenia o drzewach są niezwykle bogate, często obudowane wierzeniami o podłożu mitologicznym i magicznym. Znajdziemy tu odpowiedzi na pytania, dlaczego liście osiki nieustannie drżą, drewno olchy jest czerwone, w lipę nigdy nie strzela piorun, a drewno palące się w piecu piszczy. Dowiemy się też, że dla mieszkańców dawnej wsi polskiej drzewa były nie tylko ważnym elementem krajobrazu, źródłem cennego drewna czy smacznych nasion i owoców, ale pełniły bardzo ważną rolę w praktykach o charakterze obrzędowym, magicznym i leczniczym.  Uważano je za istoty żywe, bliskie ludziom, podobne do nich, bo obdarzone ciałem i duszą, a nawet przewyższające ludzi – nie tylko wielkością, długowiecznością, ale i mocą ciągłego „odnawiania się”. Wierzono, że mogą przekazywać ludziom swoje siły witalne (np. drzewo owocowe obdzielić mocą rozrodczą kobietę) lub przejąć od ludzi różne dolegliwości, dlatego przenoszono na nie choroby (np. przeciągając chorego przez rozdwojone drzewo lub zagważdżając w drzewie paznokcie czy włosy chorego). Gdy drzewa zieleniły się, kwitły, owocowały, łączono je symbolicznie z życiem, wiosną, odrodzeniem, zdrowiem, siłą, płodnością, miłością i wykorzystywano w obrzędach mających zapewnić pomyślność, urodzaj, zdrowie, np. ich gałązki dodawano do palmy wielkanocnej, rózgi weselnej, strojono nimi ołtarze na Boże Ciało i domostwa na Boże Narodzenie, Wielkanoc, Zielone Świątki czy św. Jana. Drzewa mogły też wzbudzać strach, zwłaszcza gdy rosły samotnie na polach, rozdrożach, były pochyłe, spróchniałe, dziuplaste lub uderzone przez piorun. Uważano wówczas, że to miejsca przebywania diabłów, czarownic i pokutujących dusz.

Zachęcamy do lektury!
Zespół słownikowy