|
W tym roku mija 40 lat od chwili, kiedy w dniach 2-3 lutego 1971 roku w Ramsar - irańskim kurorcie nad Morzem Kaspijskim, miała miejsce ważna konferencja przedstawicieli 18 państw. Debatowali oni na temat znaczenia obszarów podmokłych dla funkcjonowania przyrody. Efektem spotkania było podpisanie Konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego, która dziś jest bardziej znana jako Konwencja Ramsarska. Konwencja weszła w życie 21 grudnia 1975 roku, a dotychczas ratyfikowało ją 170 państw, które wyznaczyły 2416 obszarów wodno-błotnych o znaczeniu międzynarodowym. Od 22 marca 1978 r. wśród sygnatariuszy jest także Polska. Na terenie naszego kraju powołano 19 obszarów wpisanych na Listę Ramsar. Jako pierwszy na liście pojawił się rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno (w 1977oku). W kolejnych latach sukcesywnie dołączano kolejne cenne obszary podmokłe –zarówno parki narodowe (Ujście Warty, Biebrzański, Słowiński, Narwiański, Poleski i Wigierski) rezerwaty przyrody (Jezioro Karaś, Jezioro Siedmiu Wysp, Świdwie, Jezioro Drużno, Bór na Czerwonem) oraz obiekty takie jak: Stawy Milickie w Parku Krajobrazowym Dolina Baryczy, Stawy Przemkowskie, ujście Wisły, subalpejskie torfowiska w Karkonoskim Parku Narodowym, torfowiska w dolinie Izery oraz stawy polodowcowe i torfowiska Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Celem Konwencji Ramsarskiej, jedynej umowy międzynarodowej poświęconej konkretnemu typowi ekosystemów – ekosystemom mokradłowym, jest ochrona i zrównoważone ich użytkowanie, realizowane poprzez różnorodne działania na szczeblu krajowym i lokalnym oraz współpracę międzynarodową.
Obszary podmokłe są istotne ze względu na pełnione funkcje środowiskowe, gospodarcze i społeczne. Wśród najważniejszych należy wymienić retencjonowanie wody, regulację odpływu, ograniczanie erozji, poprawę jakości wody, kształtowanie zasobów organicznego węgla i azotu, podnoszenie walorów krajobrazowych, produkcję żywności, edukację i badania naukowe oraz turystykę i rekreację. Są to również bardzo ważne siedliska roślin i zwierząt, w tym wielu zagrożonych wyginięciem gatunków.
Dnia 2 lutego każdego roku, w rocznicę podpisania Konwencji, obchodzony jest Światowy Dzień Mokradeł. Pracownicy i studenci Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej aktywnie włączyli się w obchody już kilka lat temu, a wydarzenie to wpisało się na stałe w harmonogram działalności wydziałowej.
W tym roku, ze względu na sytuację epidemiczną, z uczniami szkół ponadpodstawowych i innymi zainteresowanymi osobami, spotkaliśmy się wirtualnie za pomocą platformy MS Teams
Hasło przewodnie tegorocznej imprezy brzmiało „Mokradła i woda” – tak samo niezbędna do życia mokradłom, jak i ludziom. W ramach obchodów młodzież szkolną zaprosiliśmy na wykład pod tytułem Człowiek, woda i mokradła - ciągła walka czy pokojowe współistnienie? Prelegentki, dr Katarzyna Mięsiak-Wójcik, dr Joanna Sposób z Katedry Hydrologii i Klimatologii oraz dr Magdalena Suchora z Katedry Geomorfologii i Paleogeografii, starały się odpowiedzieć na pytania: co dzieje się, kiedy woda, mokradła i człowiek spotykają się we wspólnej przestrzeni oraz czy wraz z rozwojem naszego naukowego poznania ekosystemów mokradłowych na nowo chcemy i potrafimy zdefiniować wzajemne relacje. Tradycją stało się już, że każdym obchodom towarzyszą także konkursy wiedzy o mokradłach. W tym roku konkurs przeprowadziła mgr Klaudia Stępniewska, a trzej najlepsi uczestnicy (liczyła się wiedza i szybkość!) otrzymali nagrody. Członkowie Studenckiego Koła Fotografii Przyrodniczej UMCS zaprezentowali z kolei swoje najnowsze prace (wynik licznych plenerów i wyjazdów terenowych) podczas wirtualnej wystawy: Chwytając wodę – w mokradłach i w obiektywie (LINK).
Uzupełnieniem obchodów Światowego Dnia Mokradeł była prelekcja (w formie zdalnej) w dniu 4 lutego, w ramach odczytów Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Geograficznego: Współuzależnieni od wody: mokradła i człowiek, którą przeprowadziły dr Katarzyna Mięsiak-Wójcik i dr Magdalena Suchora.
Mając na uwadze cykliczność tego wydarzenia na naszym Wydziale, ogłoszony został konkurs fotograficzny pod hasłem Rok na mokradłach, który skierowany jest do uczniów szkół średnich. Organizatorzy chcą w ten sposób zachęcić do obserwacji obszarów podmokłych i zapoznawania się z ich wartością. Nagrodzonych zostanie aż 20 prac, które staną się częścią wystawy towarzyszącej obchodom Światowego Dnia Mokradeł na Wydziale w przyszłym roku. Nadsyłanie prac możliwe jest do 30 listopada br., zaś szczegóły i regulamin konkursu dostępne są na stronie Wydziału (LINK).
Tegoroczny Światowy Dzień Mokradeł zgromadził ponad 300 uczniów i ich nauczycieli ze szkół ponadpodstawowych, zarówno Lubelszczyzny, jak i województw mazowieckiego oraz małopolskiego. Bardzo nas cieszy taka frekwencja i mamy nadzieję, że pasjonatów mokradeł i osób świadomych znaczenia ich obszarów dla człowieka i środowiska będzie przybywało. Już teraz zapraszamy na obchody Światowego Dnia Mokradeł w 2022 roku!
W imieniu organizatorów
dr Katarzyna Mięsiak-Wójcik, dr Joanna Sposób, dr Magdalena Suchora, lic. Kamil Kultys, lic. Jagoda Ziewiec
|
