|
Z wielką przyjemnością informujemy o najnowszej publikacji naukowej dr Anny Orłowskiej (Katedra Geomorfologii i Paleogeografii UMCS) opublikowanej na łamach Quaternary International:
Orłowska A., 2021. Crevasse-fill forms – Bridging the gap in glacial geomorphology between East and West based on a case study from eastern Poland. Quat. Int. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2021.08.004
Geneza form szczelinowych została jasno wyjaśniona i przypisana do szarżującego lodu na podstawie badań przeprowadzonych przez "zachodnich" specjalistów z Kanady, USA, czy Wlk. Brytanii na współcześnie zlodowaconych obszarach wysokich szerokości geograficznych. Jednak dla plejstoceńskich form polodowcowych rozwiniętych w szczelinach lodowych nadal nie było rozstrzygnięte wyjaśnienie ich genezy, co powodowało widoczne różnice w ich interpretacji we wschodniej i zachodniej szkole geomorfologii glacjalnej. Wg "wschodnich" badaczy z Europy Środkowo-Wschodniej formy te są nadal wiązane ze stagnacją plejstoceńskich lądolodów i wciąż nazywane formami szczelinowymi, co stanowi ogromne nieporozumienie w porównaniu z ich współczesnymi odpowiednikami znanymi pod taką samą nazwą. W niniejszym artykule podjęto próbę zbadania tego tematu poprzez porównanie cech form plejstoceńskich i współczesnych, wypełniających szczeliny lodu stagnującego i szarżującego, tj. ich morfologii, litologii, lokalizacji względem kierunku nasunięcia lodowca/lądolodu oraz – po raz pierwszy – środowiska sedymentacyjnego osadów wypełniających szczeliny. Ponadto, zaprezentowane rozpoznanie osadów za pomocą analizy litofacjalnej, która jest kluczową metodą klasyfikacji plejstoceńskich form polodowcowych, pozwoliło wyjaśnić charakterystykę geologiczną form wykształconych w szczeliniach stagnującego lodu i wykluczyć je z grupy ich „szarżujących” odpowiedników.
Przeprowadzone badania nie udokumentowały przesłanek do porównania tych form terenu, ponieważ paleogeograficzne warunki ich rozwoju są zupełnie inne. Co więcej, udkoumentowane ich wyniki pozwalają na przyjęcie jednoznacznej genezy form szczelinowych, związanej wyłącznie z szarżującym lodem. Na tej podstawie można stwierdzić, że "wschodnia" i "zachodnia" szkoła geomorfologii glacjalnej może w końcu mówić jednym głosem w kontekście rozwoju form szczelinowych, tak aby uniknąć ich błędnych interpretacji w przyszłości.
Badania tego nurtującego tematu prowadzone były w latach 2015-2017 w ramach funduszu Badań Statutowych "Młoda Kadra i Doktoranci" oraz w latach 2017-2020 w ramach pojedynczego działania naukowego MINIATURA nr 2017/01/X/ST10/00247, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.
Według aktualnego Wykazu Czasopism MEiN artykuł opublikowany w Quaternary International to 100 punktów.
Bezpośredni link do ww. publikacji
Wykaz publikacji pracowników INoZiŚ UMCS
|
