1. |
Państwo we współczesnym świecie – zadania, wyzwania i oczekiwania (State in contemporary world – tasks, challenges and expectations) |
Moderators: |
Dr hab. Wawrzyniec Konarski, prof. AFiBV, Dr Iwona Jakimowicz-Pisarska |
Abstract: |
Na treść obrad w trakcie panelu złożą się rozważania o kondycji współczesnego państwa i jego zmianach pod wpływem wybranych zjawisk zachodzących we współczesnej polityce międzynarodowej. Założeniem panelu jest umożliwienie przedstawienia rozmówcom sytuacji w różnych państwach oraz wspólna refleksja nad dalszym funkcjonowaniem instytucji i organizacji politycznych. Współczesne wyzwania oraz dynamika procesów politycznych, a także coraz bardziej nieprzewidywalnych charakter zjawisk warunkujących działania państw są przedmiotem badań każdego z dyskutantów panelu. Wspólna wymiana doświadczeń, opinii i efektów badań tworzy, kontynuowaną od lat na każdym z Kongresów Politologicznych, dyskusję o jakości i zadaniach współczesnych państw. |
Key words: | państwo, system polityczny, wyzwania |
2. |
Kierunki i dynamika zmian systemów politycznych – komparatystyka i ewaluacja (Directions and dynamics of political systems change – comparative studies and evaluation) |
Moderator: |
Dr hab. Wojciech Sokół, prof. UMCS |
Abstract: |
Celem panelu jest dyskusja nad kierunkami i tempem przeobrażeń polityczno-ustrojowych we współczesnych państwach. Dyskusja koncentrować się będzie na analizie porównawczej oraz ocenie przekształceń systemów politycznych, w szczególności w Europie Środkowej i Wschodniej. Rozważania prowadzone będą zarówno na poziomie marko, czyli systemów politycznych jako całości, jak również na poziomie poszczególnych instytucji politycznych. Do porównania i ewaluacji systemów politycznych wykorzystane zostaną różne perspektywy badawcze: jakościowa i ilościowa. Pytania badawcze, na które uczestnicy panelu będą starali się odpowiedzieć są następujące: 1) jak ocenić stan demokracji i zmierzyć postępy demokratyzacji w państwach przechodzących transformację systemową; 2) jak konstruowane są indeksy i skale pomiarowe w politologii (głównie na przykładzie indeksów i skal demokracji); 3) jakie wskaźniki są wykorzystywane do oceny demokratyczności systemów politycznych; 4) jakie są zalety i wady mierników złożonych (indeksów i skal); 5) jakie są szanse i wyzwania związane z pomiarem zjawisk politycznych; 6) jakie problemy występują przy konceptualizacji, operacjonalizacji i agregacji zmiennych politycznych; 7) czy stosowane w politologii indeksy i skale pomiarowe są obiektywne, precyzyjne, trafne i rzetelne; 8) na czym polega tendencyjność i redukcjonizm w ewaluacji systemów politycznych; 9) jakie mierniki są adekwatne (odpowiednie) do analizy reżimów politycznych, które funkcjonują w odmiennych uwarunkowaniach kulturowych, społecznych, gospodarczych i międzynarodowych. |
Key words: | system polityczny, instytucje polityczne, zmiana polityczna, komparatystyka polityczna, ewaluacja, pomiar, indeksy, skale, wskaźniki |
3. |
Legitymizacja i delegitymizacja władzy w państwach Europy Środkowej i Wschodniej (Legitimization and de-legitimization of political power in states of Central and Eastern Europe) |
Moderator: |
Dr hab. Andrzej Stelmach, prof. UAM |
Abstract: |
Panel będzie poświęcony aktualnym problemom związanym z legitymizacją władzy w państwach Europy Środkowej i Wschodniej. W części teoretycznej zostaną poddane analizie współczesne kierunki badań nad uwarunkowaniami, sposobami i nowoczesnymi formami legitymizacji i delegitymizacji władzy politycznej. |
Key words: | legitymizacja, delegitymizacja, wybory, społeczeństwo obywatelskie |
4. |
Kobiety w polskiej politologii (Women in Polish political science) |
Moderators: |
Dr hab. Agata Włodkowska-Bagan, prof. UJK, Dr hab. Małgorzata Winiarczyk-Kossakowska, prof. UP |
Abstract: |
Rola kobiet w polskiej politologii sukcesywnie wzrasta. Według UNESCO współczynnik udziału wynosi 48%. Rośnie również liczba kobiet ze stopniem doktora habilitowanego oraz profesora nadzwyczajnego. Pomimo wielu przeciwności, dzięki wytrwałości oraz konsekwencji polskich badaczek, polska politologia coraz częściej ma twarz kobiety. Naszym celem jest dyskusja nad wnioskami raportu podsumowującego projekt badawczy pt. „Kobiety w polskiej politologii. Od diagnozy do współpracy”. W trakcie dyskusji chcemy również zastanowić się nad: |
Key words: | politologia, kobiety, wyzwania, współpraca |
5. |
Determinanty i mechanizmy kumulacji, koncentracji i monopolizacji władzy politycznej (Determinants and mechanisms of accumulation, concentration and monopolization of political power) |
Moderator: |
Doc. dr Bohdan Kaczmarek |
Abstract: |
Jedną z istotnych kwestii teoretycznych związanych z badaniem władzy, w tym władzy politycznej są uwarunkowania jej funkcjonowania niewidoczne przy pobieżnych, powierzchownych jej interpretacjach. Chodzi o takie uwarunkowania, które znajdują się na poziomie ukrytego lub głęboko ukrytego poziomu rzeczywistości społecznej i których identyfikacja wymaga zaawansowanych narzędzi teoretycznych i metodologicznych. Niekiedy mówi się w tym kontekście o przesłankach i źródłach władzy odróżniając wyraźnie te kategorie od popularnych wyjaśnień bazujących na badaniu zjawiska legitymacji i legitymizacji władzy znajdujących się na tzw. jawnym poziomie rzeczywistości, dającym się diagnozować stosunkowo prosto. Głęboko ukryty poziom rzeczywistości kryje w sobie zwłaszcza strukturalno – funkcjonalne, społeczno - ekonomiczne i historyczno - kulturowe przesłanki władzy, decydujące o jej zakorzenieniu w strukturze systemu społeczno-ekonomicznego, układach ustrojowych interesów kluczowych interesariuszy i podmiotów politycznych oraz w zawartych często w podświadomości społecznej założeniach kultury społeczeństwa. Przesłanki te, niejako w ostatniej instancji, decydują o możliwych kształtach i formach istnienia i funkcjonowania władzy, jej tendencjach prodemokratycznych lub autorytarnych, co zwłaszcza współcześnie wymaga wnikliwej analizy i refleksji. Źródła władzy zaś odnoszą się do dających się empirycznie określić podstaw władzy, często skrytych za mechanizmami legitymizacji. Władza może mieć np. podstawę w kontroli strategicznie istotnych zasobów społecznych a legitymizować się legalnie lub w przestrzeni symbolicznej. Podejście poszukujące ukrytych determinant zjawisk kumulacji, koncentracji i monopolizacji władzy pozwala identyfikować i poddać refleksji paradoksy i sprzeczności zaszyte w społeczno – ekonomicznym i kulturowym oraz psychospołecznym zakorzenieniu władzy w jej różnych, w tym globalnych wymiarach. Debata w trakcie panelu powinna służyć rozwijaniu takiego podejścia. |
Key words: | podstawy władzy, przesłanki, źródła, legitymacja władzy, kumulacja i koncentracja władzy, monopolizacja władzy, globalizacja, autorytaryzm, demokracja, klasy społeczne, interesy ustrojowe, język, role polityczne |
6. |
„Przypadek” jako kategoria analityczna w badaniach zmiany politycznej („Case” as analytical category in research on political change) |
Moderator: |
Dr Krzysztof Kasianiuk |
Abstract: |
„Przypadek” jest podstawową kategorią analityczną wykorzystywaną w naukach politycznych. Jednak współczesne rozumienie kategorii „przypadku” jest już na tyle zróżnicowane, że można nawet mówić o „szkołach” analizy zjawisk politycznych opartych na tych różnicach. Na przykład, zupełnie inne założenia dotyczące natury procesów politycznych przyjmują badacze wykorzystujący „przypadek” w analizach statystycznych (statistical analysis), a inne ci, którzy chcą zbadać jego cechy szczególne w ramach tzw. studium przypadku (case studies i process tracing). Różnic w rozumieniu kategorii „przypadku” można się również doszukać między rozmaitymi formami badań porównawczych (np. comparative studies i qualitative comparative analysis), czy analiz strukturalnych (np. social network analysis). Panel organizowany w ramach Sekcji Metod, Technik i Narzędzi Badawczych PTNP |
Key words: | epistemologia, metodologia badań politologicznych |
7. |
Rola państwa wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju (Role of state in challenges of sustainable development) |
Moderator: |
Dr Katarzyna Stachurska-Szczesiak |
Abstract: |
Koncepcja rozwoju zrównoważonego (RZ) wpisuje się obecnie w nasze codzienne życie. O ile istnieje wielość rozumowania tej koncepcji, która uwzględnia trzy kluczowe wymiary aktywności ludzkiej: gospodarczy, społeczny i ekologiczny, to nie ma zastrzeżeń co do istoty jej wdrażania przez różne podmioty na różnych poziomach aktywności. Państwo pełni w tym względzie istotną rolę. Koncepcja RZ odnosi się do funkcjonowania państw i społeczeństw we wszystkich ich formach. Nawet jeśli proponuje ona odpowiednie zalecenia do wdrażania w krótkim okresie czasu, to jej kluczową troską wydaje się być perspektywa długoterminowa. Z jednej strony wiemy, że większość podmiotów w naszym systemie gospodarczym podlega krótkoterminowej „tyranii”; z drugiej strony, zasada odpowiedzialności jest wyłaniającą się zasadą moralną, która implikuje rzeczywistą troskę o konsekwencje naszych działań i decyzji w przyszłości. |
Key words: | zrównoważony rozwój, państwo |
8. |
Państwo wobec mediów. Polityka medialna w okresie zmiany (State in contemporary world - tasks, challenges and expectations) |
Moderator: |
Dr hab. Alicja Jaskiernia, prof. UW |
Abstract: |
Współczesna polityka medialna, na poziomie europejskim i krajowym, mierzy się z nowymi wyzwaniami, kreowanymi przez nowe technologie oraz zjawiska polityczne-społeczne, związane z rewolucją cyfrową. Ponadto poziom skomplikowania form działania współczesnych mediów sprawia, że tradycyjny model polityki medialnej, oparty na paradygmacie decyzji „hierarchicznych” (odgórnie podejmowanych, przy minimalnym udziale społecznym), zastępowany jest w coraz częściej procesami governance, które charakteryzują się decentralizacją zarządzania. |
Key words: |
polityka medialna, media, relacje media-władza |