Centrum Języka Portugalskiego/Camões w Lublinie oraz Katedra Portugalistyki im. Luisa Lindleya Cintry z okazji 50. rocznicy wybuchu Portugalskiej Rewolucji Goździków zapraszają na projekcję filmu dokumentalnego pt. Najnowsze listy portugalskie (film w języku portugalskim z napisami polskimi przygotowanymi przez studentów Lingwistyki Stosowanej UMCS). Odbędzie się ona 11 czerwca o godz. 10.00 w Auli Dużej Wydziału Filologicznego.
Rok 2024 jest rokiem szczególnym dla Portugalii. 50 lat temu, 25 kwietnia 1974 r., Portugalia zaczęła stawiać pierwsze kroki w kierunku demokracji i wolności kończąc, wraz z tzw. Rewolucją Goździków, najdłuższy dyktatorski reżim w Europie (1926-1974).
Reżim (na czele którego stał António de Oliveira Salazar) rządził krajem żelazną ręką. Istniała cenzura, tortury, wojna kolonialna i ucisk społeczny. Powszechna była dyskryminacja kobiet: ich prawa były ograniczone, nie mogły głosować, chyba że były zamężne i miały ponad 35 lat, nie miały niezależności finansowej, ponieważ nie mogły otworzyć konta bankowego na swoje nazwisko, ale na nazwisko męża, nie mogły podróżować za granicę bez zgody męża itp. Seksualność, zwłaszcza seksualność kobiet, była tematem tabu.
W tym kontekście poetka Maria Teresa Horta opublikowała w 1971 r. książkę, w której otwarcie opisała kobiecy erotyzm i pożądanie. W rezultacie została brutalnie pobita przez grupę mężczyzn, którzy napadli na nią przed jej domem.
To nie zniechęciło poetki, ale zmotywowało ją jeszcze bardziej, a także jej przyjaciółki, powieściopisarki Marię Isabel Barreno i Marię Velho da Costa (odtąd znane jako „Trzy Marie"), do napisania jeszcze bardziej prowokacyjnej książki - przeróbki Les Lettres Portugaises, kompilacji intymnych (i dość erotycznych) listów portugalskiej zakonnicy opublikowanych w 1669 roku. Ta przeróbka przybrała kształt książki pt. „Nowe listy portugalskie”, napisanej wspólnie przez trzy ww. autorki i opublikowanej w 1972 roku.
Jak można się było spodziewać, reżimowa cenzura rzuciła się na książkę, zakazując jej publikacji i wycofując ją z obiegu, a jej autorki zostały aresztowane i postawione przed sądem.
Książkę udało się jednak przemycić do Francji, a dzięki pomocy Simone de Beauvoir, Marguerite Duras i in., fala międzynarodowego poparcia wybuchła na całym świecie (protesty odbyły się w USA, we Francji, w Anglii), ujawniając w ten sposób traktowanie kobiet przez dyktaturę i zwracając uwagę na to, co dzieje się w Portugalii.
Dwa lata później dyktatura upadła. Wkład „Trzech Marii” w ten proces był istotny, co podkreślił prezydent Macron w swoim przemówieniu gratulacyjnym z okazji 50. rocznicy portugalskiej rewolucji goździków.
Ten dokument odzwierciedla wpływ książki na różne pokolenia portugalskich kobiet i zastanawia się nad jej wpływem i aktualnością dla różnych grup LGBTQ + i ogólnie dla portugalskiego społeczeństwa.
Wstęp wolny. Serdecznie zapraszamy!
źródło: Wydział Filologiczny UMCS
