Mikołajki Folkowe, 10 grudnia 2016, g. 13.00, sala szklana
Anna Szpura w czasie Mikołajek Folkowych 2015, fot. N. Janisz
Warsztaty korowajowe poprowadzi Anna Szpura ze Starej Kornicy. Z wykształcenia inżynier ekonomii rolnictwa, z zamiłowania regionalistka, animator kultury, znawczyni tradycyjnej kuchni wschodniego Mazowsza. Wyróżniona medalem pamiątkowym Pro Mazovia za promocję województwa mazowieckiego. Laureatka nagrody „Klucz do Polskiej Spiżarni” za całokształt pracy na rzecz promocji produktu regionalnego i lokalnego. Laureatka 3. edycji konkursu na Najaktywniejszą Liderkę KSOW województwa mazowieckiego. Od 5 lat pasjonuje się odtworzeniem zanikającego zwyczaju wypieku tego obrzędowego ciasta.
Korowaj – dawniej główna ozdoba weselnego stołu, to jak mówi kornicka pieśń weselna pochodzący z nieba weselny chleb – sam Bóg go miesi, Przeczysta Matka przyświeca mu w tej robocie, aniołowie noszą wodę na korowaja, a Chrystus nakrywa go chustą.
A tak naprawdę przygotowywały go przed weselem w domu panny młodej specjalnie proszone gospodynie zwane korowajnicami. Wybierano na nie kobiety zamężne, cieszące się dobrą opinią i uważane za szczęśliwe w małżeństwie. Z wielką precyzją, dobrą myślą i bożym błogosławieństwem wyrabiały ciasto, użyczając mu swojej witalnej siły.
Składniki na ciasto, podobnie jak sam korowaj, musiały być wyjątkowe – mąka światła i przednia. W jednej z pieśni śpiewa się:
Korowaju, korowaju, .
no, na tebe kosztu treba,
koreć muki pszenicznej
i ceber wody zdrojowej,
i kalinońki zielonej.
I kalinońka nadzielona
I młoda Marysia zasmucona.
W innej korowaj przygotowany jest z mąki z siedmiu młynów, wody z trzech dunajów, z trzech kop jaj:
Oj, znaju, bo ja znaju,
co je w tym korowaju,
ze siedmiu młynów mąka,
ze trzech dunajów woda.
Jak go mateńka piekła,
Trzy kopy jaj ugnietła,
jak w piec sadzała,
pięknie mu śpiewała.
A ciasto musiało być przecież ogromne – musiano nim podczas uczty obdzielić wszystkich uczestników wesela. Jego rozdzielanie traktowano jako symbol równości i braterstwa.
Korowajnice, przygotowując korowaja, zwracały uwagę na kolejność wykonywanych czynności. Nie wolno było pominąć żadnego z etapów obrzędowego scenariusza, ponieważ korowaj straciłby swoją moc.
Podobnie jak w innych pobliskich miejscowościach w Kornicy korowaja ozdabiano wykonanymi z ciasta drożdżowego szyszkami i kwiatami. Ubierano go jednak w wyjątkowy sposób, tzn. podczas tzw. tańca korowaja:
Kobiety stawiały na środku izby taboret lub stolik z korowajem, wokół którego tańczyły, śpiewając piosenki. Z reguły były to dwie pieśni, podczas których co jakiś czas zatrzymywały się i przyklejały ozdoby wcześniej przez siebie wykonane. Korowaj był ozdobiony tak, jak zdążyły go udekorować kobiety (Anna Szpura, Tradycje kulinarne, obrzędy i zwyczaje gminy Stara Kornica, [wydawnictwo broszurowe, brak miejsca i roku wydania], s. 39).
Po upieczeniu Korowaj zdobiono go zielonymi gałązkami (rutą zieloną i innymi ziołami), aby w przyszłym życiu młodych zakwitał raj pomyślności i wiecznej wiosny. Owijano go białym płótnem symbolizującym czystość panny młodej, białą szarfą.
Tym, co wyróżniało korowaj kornicki była para umieszczonych na środku ciasta łabędzi – ptaków symbolizujących dozgonną miłość. Łabędzie są bowiem ptakami, które łączą się w pary na całe życie.
Weselny korowaj kornicki został w 2015 roku wpisany na listę produktów tradycyjnych i jest jedną z regionalnych atrakcji, jaką umieszczono na Mazowieckim Szlaku Tradycji.
Od kilku lat jest prezentowany podczas imprez na terenie całego kraju, np. podczas dożynek powiatowych (2015, 2016), dożynek prezydenckich (2016), na Jarmarku Jagiellońskiego w Łomazach (2014, 2015, 2016), na targach Agrotrawel w Kielcach (2016).
Zdobył nagrody i wyróżnienia w licznych konkursach, np.:
-
I miejsce w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” (2013)
-
„Perła Kulinarna” (2014)
-
II miejsce w konkursie „Najlepszy Produkt Tradycyjny Wschodniego Mazowsza” (2014)
-
I miejsce w konkursie „Festiwal Korowaja Mielnickiego” (2015)
-
I miejsce w konkursie kulinarnym w Korycinach (2016)
-
I miejsce w konkursie kulinarnym na najlepszy wypiek podczas festiwalu folkloru i kultury Kujaw i Mazowsza w Łącku (2016)
Kontakt
Anna Szpura
Stara Kornica119
08-205 Kornica
533 150 -175
anna.szpura@wp.pl
Więcej na stronie Festiwalu: http://www.mikolajki.folk.pl/?f=2016,strona,309
